Bankablaðið - 01.07.1985, Blaðsíða 26

26

TEXTI: HAELDOR FRIÐRIKSSON
Mennt er máttur er gamalt máltæki sem
oft er hampað en ekki alltaf fylgt eftir af
þeirri festu og skilningi sem vert er. í
þessum greinarstúf verða settar fram
nokkrar hugleiðingar um notkun tölva
við menntun og þjálfun.
Örtölvubylting síðustu fimm ára hefur
fætt af sér nýyrði sem ástæða er að taka
eftir og reyna að skilgreina. Þetta orð er
tölvulæsi og varðar annars vegar mennt-
un almennt og hins vegar notkun tölva.
Orðið er þegar töluvert notað en trú mín
er að skilgreining á hugtakinu sé jafn
misjöfn og notendur þess eru margir.
Mig langar að setja fram skilgreiningu
sem ég vona að flestir geti fellt sig við:
Tölvulæsi er hæfileiki eða leikni til að
nota tölvur, á sama hátt og læsi getur
talist hæfileiki til að nota bækur.
Notkun tölva stefnir í að verða jafn
eðlilegur hlutur í daglegu lífi manna, allt
frá fyrstu skólastigum í efstu stöður
þjóðfélagsins, eins og lestur og skrift
hefur verið fram að þessu, og verður al-
mennt tölvulæsi því nauðsynlegra eftir
því sem árin líða.
Margt fólk er dauðhrætt við þessi
„galdratæki" og telur sér trú um að það
geti aldrei lært að nota þau, það sé orðið
of gamalt. Ótti er öldungis ónauðsynleg-
ur því að allir venjulegir tölvunotendur
eiga aðeins að nota tölvuna til að hjálpa
sér að vinna verkin og þurfa ekki endi-
lega að kunna á innri búnað tölvunnar
eða skilja hann. Til gamans má benda á
ýmis tæki sem fólk notar gjarna daglega,
svo sem þvottavélar, saumavélar og
myndbandstæki. Menn hafa að jafnaði
ákaflega takmarkaða hugmynd um
hvernig þessi tæki vinna eða nokkum
áhuga á að kynna sér það, en nú orðið
em þau þó ásamt fjölda annarra talin
sjálfsagðir hlutir í tæknivæðingu heimil-
anna og á færi flestra að nota þau.
Tæknivæðing er auðvitað ekki nauð-
synleg sjálfrar sín vegna. Hitt er augljóst
að í þjónustufyrirtækjum á borð við
banka og sparisjóði þar sem skrifstofu-
störf og afgreiðslustörf eru hvað mikil-
vægust verður tölvuvæðing óhjákvæmi-
lega í einna ömstum vexti á næstu ámm.
Þessu valda ýmsir þættir svo sem sú
staðreynd að verð á tölvubúnaði hefur
lækkað um nálægt 20% árlega sem gerir
mönnum kleift að nýta tölvumar við
verkefni þar sem það var áður ekki
arðbært, auk þess er farið að gera kröfur
til aukinna afkasta, bættrar þjónustu,
frekari hagræðingar og bættrar vinnuað-
stöðu starfsfólks.
Af ofansögðu má ljóst vera að tölvu-
læsi innan bankakerfisins á eftir að auk-
ast verulega og má nýta tölvumar sjálfar
til að stuðla að því að það geti orðið bæði
á auðveldan og hagkvæman hátt, það er
að segja með því að tölvuvæða námsfer-
ilinn.