Morgunblaðið - 30.11.2008, Blaðsíða 14

14 Efnahagsmál
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30. NÓVEMBER 2008
EDDA BJÖRK
Hef hafið störf að nýju
á RAUÐHETTU & ÚLFINUM.
Verið velkomin!
SPURNINGAR
TIL FORMANNA
FLOKKANNA
1 a. Koma þarf gjaldeyrisflæði til
og frá landinu í lag og vinna að
styrkingu krónunnar.
b. Grípa þarf til aðgerða til að
styðja fjölskyldurnar og draga úr
greiðslubyrði þeirra.
c. Ríkisstjórnin komi sér saman
um mikilvæga og bráðnauðsynlega
atvinnuuppbyggingu til að skapa
ný störf í stað þeirra sem eru að
glatast. Tryggja þarf að fyrirtæki
sem eru í ágætum rekstri í dag
fari ekki í þrot vegna tímabundins
vanda. Því þarf að veita þeim að-
gang að lánsfé á hagstæðum kjör-
um. Sveitarfélögum verði einnig
gert kleift að sinna sínum verk-
efnum og því verði ekki dregið úr
framlagi í Jöfnunarsjóð sveitarfé-
laga.
2 Ríkisstjórnin þarf að styðja við
atvinnuuppbyggingu í stað þess að
vera henni Þrándur í Götu. Einnig
þarf að íhuga vandlega yfirlýsingu
þess efnis að ganga til aðild-
arviðræðna við ESB og þar með að
leita til evrópska seðlabankans um
stuðning við íslensku krónuna
fram að inngöngu í Evrópusam-
bandið. Þetta er að mínu mati
stærsta spurningin sem íslenska
þjóðin stendur frammi fyrir nú og
henni verður að svara á næstu
mánuðum.
3 Að mínu mati eigum við að
ganga til slíkra viðræðna með
vandlega undirbúin samnings-
markmið. Niðurstöður slíkra við-
ræðna á svo að sjálfsögðu að bera
undir þjóðina.
4 Ég tel óhjákvæmilegt að menn
meti það ískalt út frá framtíð-
arhagsmunum þjóðarinnar. Mín
niðurstaða er sú að við eigum erf-
itt með að byggja upp kröftugt og
mannvænlegt samfélag án þess að
taka upp gjaldmiðil sem nýtur
trausts á alþjóðlegum vettvangi og
sem er ekki hindrun á viðskipti.
5 Með styrkingu krónunnar til
skamms tíma en með nýjum gjald-
miðli til lengri tíma.
6 Það er ekki hægt að taka hana
úr sambandi gagnvart lánveit-
endum en samt er mikilvægt að
koma til móts við fjölskyldur og
fyrirtæki hvað þetta varðar. Ég
bendi á að það mætti athuga vand-
lega leið eins og þá að ríkið greiði
með skuldabréfum til 5 ára verð-
bætur sem eru umfram t.d. 8%.
Síðan verði að fimm árum liðnum
tekin afstaða til þess hvernig ríkið
gerir þessi skuldabréf upp. Hag-
fræðingar hafa einnig bent á aðrar
útfærslur í þessum efnum sem
nauðsynlegt er að skoða en það má
ekki draga það of lengi að taka
ákvarðanir.
7 Með skuldbreytingum og leng-
ingu lána og jafnvel með tíma-
bundinni eignaraðild sem síðar
verður losuð og seld á almennum
markaði.
8 Almennt á ríkið að mínu mati
ekki að standa í samkeppnisrekstri
en í undantekningartilfellum getur
það verið nauðsynlegt, m.a. til að
halda uppi nauðsynlegri þjónustu
eða til að koma að mikilvægri at-
vinnuuppbyggingu á erfiðum tím-
um.
9 Ég er ekki viss um að það sé
nauðsynlegt þótt þetta þurfi að
sjálfsögðu að skoða vandlega við
aðstæður eins og þær sem nú eru
uppi. Síðasta ríkisstjórn aflaði fjár-
magns fyrir þessi verkefni með
sölu ríkiseigna og nú gæti verið
rétti tíminn til að nota þá fjár-
muni. Hafa ber í huga að hér er
um mannaflsfrekar framkvæmdir
að ræða. Hátæknisjúkrahúsið mun
þegar byggingu þess er lokið
spara hinu opinbera milljarða
króna á ári hverju vegna hagræð-
ingar sem felst í því að vera með
alla starfsemi í til þess gerðu um-
hverfi og Sundabrautin hefur
sömuleiðis mikla arðsemi í för með
sér.
10 Já, okkur vantar sárlega inn-
spýtingu fjármagns í íslenskt at-
vinnu- og efnahagslíf, auk þess
sem við þurfum að fjölga störfum
hér á landi.
11 Almennt styð ég uppbyggingu
iðnaðar að uppfylltum öllum skil-
yrðum og að fengnum öllum heim-
ildum sem til þarf. Það þarf hins
vegar að nota takmarkaðar los-
unarheimildir til að skapa atvinnu-
tækifæri sem víðast um landið. Því
miður hefur ríkisstjórnin ekki
haldið nægjanlega vel á hags-
munum Íslands í viðræðum um
hvað tekur við af Kyoto-bókuninni.
12 Ég tel vel koma til álita að rík-
ið eigi enn um sinn einhvern hlut í
bönkunum, eða a.m.k. einhverjum
þeirra, en tel jafnframt farsælast
að hluti þeirra verði seldur aftur
þegar aðstæður gefa tilefni til.
Það væri mjög heppilegt að fá
innkomu erlendra aðila að fjár-
málastarfsemi hér á landi.
13 Það kemur vel til greina.
14 Já, bankastjórn Seðlabankans
nýtur því miður ekki trausts en
situr þó enn í skjóli Samfylkingar
og Sjálfstæðisflokks. Ég tel nauð-
synlegt að skipta um í yfirstjórn
bankans og að ráðningar nýrra
manna fari fram á faglegan hátt,
samanber frumvarp framsókn-
armanna um það efni.
15 Já.
16 Þingmenn hafa ekki enn fengið
að sjá endurskoðað fjárlaga-
frumvarp enda er öll vinna í kring-
um það því miður unnin af fram-
kvæmdavaldinu en ekki
löggjafarvaldinu eins og raunin
ætti að vera.
Miðað við það ástand sem við
blasir á næstu árum tel ég ólíklegt
að hægt verði að gera annað en að
hækka skatta þegar efnahagslífið
tekur að rétta úr kútnum á ný.
Óskynsamlegt væri að draga úr út-
gjöldum til velferðarkerfisins og
menntakerfisins við aðstæður sem
þær sem nú blasa við.
17 Ég tel unnt að ná fram umtals-
verðri hagræðingu með end-
urskipulagningu Stjórnarráðsins
og fækkun ráðuneyta og samein-
ingu stofnana. Ofan á það þarf að
beita almennu aðhaldi í ríkisrekstri
og gera miklar hagræðingarkröfur
þar sem það er raunhæft. Leita
ber þó allra leiða til að verja
grunnþjónustu velferðarkerfisins.
Ganga til ESB-viðræðna
með undirbúin markmið
Morgunblaðið/Golli
VALGERÐUR SVERR-
ISDÓTTIR FORMAÐUR
FRAMSÓKNARFLOKKSINS
1 a. Auka tekjur þjóðarinnar af auð-
lindum sínum.
b. Koma í veg fyrir hrun atvinnulífs-
ins, m.a. með aðkomu ríkisins í
hlutafé og afnámi verðtryggingar
lána.
c. Stöðva skuldasöfnun heimila
vegna húsnæðislána með lögum.
2 Með stífri gjaldeyristakmörkun og
samstarfi við Noreg um gjaldmiðil
og fjármál.
3 Ekki við núverandi aðstæður.
Setja ber lög um að ríkið eigi auð-
lindirnar, alla orku í jörðu, tryggja
orkunýtingu vatnsfalla og fiski-
stofna Íslandsmiða sem og landbún-
aðarlandið.
4 Sjá svar við spurningu nr. 2.
5 Lækka stýrivexti og afnema verð-
tryggingu.
6 Já.
7 Með langtímalánum, skuldbreyt-
ingu, afborgunarleysi og lægri vöxt-
um.
8 Já, þar til betur árar, þá má selja
ríkishlutinn.
9 Það má fresta framkvæmdum við
tónlistarhúsið og hátæknisjúkra-
húsið en varðandi Sundabraut tel ég
að fara eigi innstu leiðina svonefndu
í sparnaðarskyni.
10 Já.
11 Já.
12 Selja einn að tveimur þriðju til
Lög um að ríkið
eigi auðlindirnar
Morgunblaðið/Ásdís
GUÐJÓN A. KRISTJÁNSSON
FORMAÐUR FRJÁLSLYNDA FLOKKSINS
erlendra aðila, en samning um rekst-
ur banka hérlendis, síðar selja tvo
þriðju í hinum.
13 Já, ef um semst.
14 Já og bankaráð.
15 Ekki sammála öllum forsendum
IMF en styð lánsumsókn.
16 Það verður nauðsyn vegna mik-
illar skuldabyrðar ríkissjóðs 2010-
2025. Hafna ber flatri skattahækkun
á tekjur fólks.
17 Mest í utanríkis- og varn-
armálum. Einnig í öllum öðrum
málaflokkum. Verðum samt að
standa sérstaklega vörð um velferð-
arkerfið, efla atvinnumál og varð-
veita félagslega kerfið.
1 Hvaða þrjú atriði telur þú mikilvægast að hrinda í framkvæmd til að koma landinu út úr efnahagsvandanum?
2 Hvernig á að fara að því að styrkja krónuna næstu vikur og mánuði?
3 Á Ísland að óska eftir aðildarviðræðum við Evrópusambandið?
4 Á að taka upp evru eða annan gjaldmiðil?
5 Hvernig er hægt að skapa aðstæður til að lækka vexti?
6 Telur þú hægt að taka lánskjaravísitölu tímabundið úr sambandi í vetur?
7 Hvernig eiga bankarnir að koma til móts við skuldsett fyrirtæki?
8 Telur þú að það eigi að vera liður í endurreisnarstarfinu að ríkið taki þátt í atvinnulífinu með beinum hætti?
9 Telur þú að við eigum að fresta framkvæmdum við tónlistarhúsið, hátæknisjúkrahús og Sundabraut?
10 Ber að vinna áfram í því að álver Alcoa rísi á Bakka?
11 Á að heimila Norðuráli að stækka álverið í Helguvík í 360 þúsund tonn?
12 Á ríkið að eiga bankana áfram eða selja þá áfram til innlendra eða erlendra aðila?
13 Eiga t.d. erlendir kröfuhafar bankanna að fá hlutabréf í þeim?
14 Á að skipta um bankastjórn Seðlabankans?
15 Styður þú lánveitingu frá IMF og þær forsendur sem liggja að baki láninu?
16 Telur þú nauðsynlegt að hækka skatta?
17 Hvar vilt þú skera niður í ríkisútgjöldum?