Morgunblaðið - 30.11.2008, Blaðsíða 19

Hilmisson, Kristján Baldvinsson,
Sólmund Friðriksson og Kristján
Kristjánsson. Sumir hafa komið og
farið, líkt og þeir þrír síðastnefndu
sem eru í sunnandeild sveitarinnar í
dag sem fyrr segir.
„Ég hef ofboðslega gaman af
þessu og veit ekki hvernig lífið væri
ef ekki væri fyrir tónlistina,“ segir
Geirmundur þegar hann er spurður
hvaða skýringu hann hefur á úthaldi
sínu í tónlistinni. „Menn geta ekki
staðið í þessum dansleikjabransa
nema hafa gaman af því. Hljóm-
sveitin mín hefur verið númer eitt,
alveg síðan hún var stofnuð. Mottóið
hefur verið að halda henni gangandi.
Aðalhugsunin hefur verið að halda
áfram þó að einhver hætti.“
Evróvision-ævintýrið
Litið til baka yfir ferilinn segir
Geirmundur það ekkert vafamál að
þátttaka hans í undankeppnum
Evróvision hafi komið honum ræki-
lega á kortið í tónlistarheiminum.
„Ég var nú aldrei svo heppinn að
vinna í þau fjögur eða fimm skipti
sem ég komst í gegn hér heima en
lögin lifðu. Það var aðalmálið og
hjálpaði manni mikið,“ segir hann og
nægir að nefna lög eins og Lífsdans-
inn, Með vaxandi þrá, Látum söng-
inn hljóma og Alpatvist.
Á þessum árum, frá 1986 til 1990,
varð til hugtakið „skagfirska sveifl-
an“, eitthvað sem Geirmundur segir
að allir aðrir en hann hafi búið til, lík-
ast til útvarps- og fjölmiðlamenn, en
hann afneitar ekki afkvæminu. Ef-
laust besta markaðssetning sem
hann gat hugsað sér – og án þess að
borga fyrir það nema með þrotlausri
vinnu sinni og hljómsveitarinnar.
Árið 1989 kom út diskurinn Í
syngjandi sveiflu, sem seldist í bíl-
förmum, en þar voru ekki bara Evr-
óvisjonlögin heldur einnig róleg lög á
borð við Ort í sandinn og Ég syng
þennan söng, sem Helga Möller og
Ari Jónsson sungu. Með þessum
hugljúfu lögum sýndi Geirmundur
þjóðinni að hann var ekki bara
sveiflukóngur heldur fjölhæfur laga-
smiður. „Ég er mjög stoltur af þess-
um lögum, þau nutu og njóta enn
mikilla vinsælda. Helga og Ari sungu
þetta eins og englar,“ segir hann.
Ekki skemmdi fyrir að hafa texta-
höfunda til taks eins og Hjálmar
Jónsson, nú dómkirkjuprest, sem
lengi var prestur í heimahéraði Geir-
mundar. Hefur samstarf þeirra alið
af sér sígild lög en fjölmargir aðrir
textasmiðir úr Skagafirði hafa samið
fyrir Geirmund, m.a. Hilmir Jóhann-
esson, Guðbrandur Þorkell Guð-
brandsson, Erling Örn Pétursson,
Kristján Stefánsson og Guðrún Sig-
hvatsdóttir. Utan héraðs má helst
nefna skáldið í Skerjafirðinum,
Kristján Hreinsson, og einnig Að-
alstein Ásberg Sigurðsson.
Þá kom blessaður bjórinn!
Geirmundur hefur sem fyrr segir
samið vel á annað hundrað lög og því
gæti hljómsveit hans spilað á mörg-
um dansleikjum í röð án þess að taka
önnur lög. En hann segist alltaf hafa
viljað vinsæl lög með í bland, lög sem
fólkið vill heyra.
„Lögin mín virka vel út í salinn og
fólk kemur fyrst og fremst á böllin
því það hefur gaman af því að dansa.
Bylgjan fer af stað í salnum ef við
tökum lög eins og Bíddu við og Nú er
ég léttur. Allir kunna þessi lög,“ seg-
ir Geirmundur en rifjar upp annað
ekki síður vinsælt lag, Þjóðhátíð í
Eyjum, sem hann samdi fyrir sam-
nefnda hátíð árið 1991. Eftir að hafa
verið í spilun í útvarpi í fjórar vikur
fyrir verslunarmannahelgina kunnu
allir þjóðhátíðargestir lagið utan að
þegar Geirmundur mætti til Eyja
með hljómsveit sína. „Þetta var sér-
staklega skemmtilegt að upplifa.“
Sveitaböllin á árum áður voru
helsti vettvangur hljómsveitarinnar,
sem ferðaðist landshorna á milli ár-
um saman. „Þá kom þessi blessaði
bjór og bakslag kom í sveitaböllin.
Að vísu eru þessi böll enn hér í
Skagafirðinum og Húnavatns-
sýslunum en held að þau séu á fáum
stöðum annars staðar, nema þá rétt-
arböllin hér og þar.“
Svaðilför í Vík
Þó að Geirmundur hafi enn gaman
af spilamennskunni segir hann ekki
jafn mikið gerast og áður. Á fyrri ár-
um hafi margar svaðilfarirnar verið
farnar. Að endingu rifjar hann hér
upp eina slíka en um litríkan feril
sveiflukóngsins mætti skrifa heila
bók:
„Sumarið 1972 vorum við beðnir
að spila á árshátíð Ungmenna-
sambands Austur-Skaftfellinga í Vík
í Mýrdal. Ég gleymi þessu seint.
Þetta var á sunnudegi, síðustu
helgina í ágúst, og við áttum að spila
frá klukkan níu til eitt um kvöldið. Á
föstudagskvöldinu þessa helgi vor-
um við í Ketilási í Fljótum og austur í
Skúlagarði á laugardagskvöldi. Við
áttum að fara með flugvél frá Ak-
ureyri og lenda á flugvelli á Skógum
undir Eyjafjöllum. Þaðan átti að aka
með okkur í Vík þar sem enginn flug-
völlur var nær. Þegar við vorum
komnir suður var skollið á myrkur.
Flugmaðurinn hafði aldrei lent
þarna áður og það voru engin ljós á
vellinum. Hann varð að fljúga æði
lágt til að finna flugvöllinn en það
tókst á endanum.
Á Skógum beið okkar gamall her-
jeppi, lítill og þröngur, og í ljós kom
að hann gat aðeins tekið mig og
hljóðfærin um borð, fyrir utan bíl-
stjórann. Hinir strákarnir í hljóm-
sveitinni urðu að fara niður á þjóð-
veg og húkka sér far í Vík. Þá voru
sem betur fer margir á leiðinni á
ballið austur, þetta var um klukku-
tímaakstur. Við vorum ekki komnir á
staðinn fyrr en um tólfleytið, þremur
tímum eftir að ballið átti að byrja.
Þegar við ætluðum svo að koma raf-
magnshljóðfærunum í samband
heyrðist bara urg og við héldum að
magnararnir væru bilaðir.
Svo illa vildi til að húsvörðurinn
var í sumarfríi einhvers staðar úti á
landi og það varð að kalla út raf-
virkja utan úr bæ til að geta mælt í
hvaða tengla við máttum stinga í
samband. Þetta tókst loksins og við
gátum byrjað að spila klukkan eitt,
þegar ballið átti að vera búið. Við
fengum leyfi lögreglunnar á staðn-
um til að leika til þrjú, og heim í
Skagafjörð vorum við ekki komnir
fyrr en liðið var vel fram á mánu-
dagsmorgun.
Svona ævintýrum lendir maður
ekki lengur í.“
tíu ár
19
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 30. NÓVEMBER 2008
MAGNÚS Kjartansson var hljómsveitarstjóri á afmæl-
istónleikum Geirmundar í vor og sá um alla hljóð-
vinnslu á diskunum sem nú koma út. Samstarf hans
og Geirmundar er orðið langt og farsælt, nær allt aft-
ur til áranna upp úr 1970 þegar Magnús í hljómsveit-
inni Trúbroti ásamt Gunnari Þórðarsyni og fleirum
léku undir fyrir Geirmund í lögunum Bíddu við og Nú
er ég léttur. Lögin slógu í gegn og skutu m.a. lögum
Trúbrots aftur fyrir sig það sumarið!
„Það hefur verið ánægjulegt að vinna fyrir þennan
stuðbolta. Hann er óhemju duglegur og skipulagður,
hraustur og lifir heilbrigðu lífi, er svo sannarlega
maður orða sinna. Ef hann hefur lofað einhverju þá er það eins og
margáritaður víxill. Fólk kann að meta það,“ segir Magnús um Geirmund
og samstarfið við hann. Hann segir fleiri tónlistarmenn hafa lagt Geir-
mundi lið og nefnir m.a. Vilhjálm Guðjónsson. „Hafi ég verið hægri hönd
Geirmundar þá hefur Vilhjálmur verið hægri hönd mín.“
Dansar ekki mikið sjálfur
„Geirmundur er sprottinn upp úr alþýðunni, býr með henni og lifir
með henni,“ segir Magnús þegar hann er beðinn að útskýra vinsældir
Geirmundar gegnum tíðina.
„Hann þekkir sitt fólk og er trúr þeirri hugmyndafræði að fátt sé
meira mannbætandi og nauðsynlegra en að dansa og skemmta sér,
tjútta og djæva, þó hann geri ekki mikið af því sjálfur. Geirmundur kvíðir
þeim tíma á Íslandi þegar allir verða hættir að dansa og fara á böll. Það
eru allir farnir að dúsa á litlum knæpum þar sem varla er hægt að
hreyfa sig.“
STENDUR VIÐ ORÐ SÍN
Magnús
Kjartansson
GÍSLI Sigurgeirsson, fyrrum fréttamaður Sjónvarpsins
á Akureyri, vann allt myndefni sem fylgir útgáfu Geir-
mundar Valtýssonar. Um er að ræða upptöku frá tón-
leikum sem haldnir voru á Sauðárkróki í vor í tilefni af
50 ára starfsafmæli Geirmundar í tónlistinni, auk 45
mínútna heimildarmyndar eftir Gísla.
Þetta er ekki í fyrsta sinn sem Gísli vinnur álíka
myndefni. Hið sama gerði hann á síðasta ári með
hljómdiski frá öðrum skagfirskum listamönnum, Álfta-
gerðisbræðrum, og sá pakki náði metsölu. Á fjórum
vikum seldust hátt í 10 þúsund eintök. „Þeir bræður,
líkt og Geirmundur, höfða mest til þeirra sem komnir eru yfir miðjan aldur.
Þeir aldurshópar vilja fá „orginala“, ekki stolnar fjölfaldanir á netinu,“ segir
Gísli.
Vel skipulagður
Fyrir utan það að taka upp tónleikana í vor og hafa hitt Geirmund reglu-
lega gegnum tíðina var Gísli einnig viðstaddur sextugsafmæli Geirmundar
fyrir fjórum árum og tók upp það sem enn er talað um sem veislu ald-
arinnar í Skagafirði.
„Ég hef verið málkunnugur Geirmundi lengi, en hann hefur unnið á í mín-
um huga við aukin kynni við gerð hemildamyndarinnar undanfarnar vikur
og mánuði. Geirmundur hefur létta lund, hann er jafngeðja, en þó ákveðinn
og ýtinn. Hann afgreiðir málin en stingur þeim ekki ofan í skúffu. Hann er
vel skipulagður, enda gengur ekki annað fyrir mann sem er bóndi, hljóm-
sveitarstjóri og fjármálastjóri. En allt þetta leggur hann á sig vegna þess að
hann hefur gaman af því – eins og Skagfirðinga er siður; Geirmundur vill
hafa gaman af lífinu,“ segir Gísli um samstarfið við Geirmund.
Heimildarmyndin byggist m.a. á viðtölum við Geirmund og sam-
ferðamenn auk myndbrota og ljósmynda af löngum ferli sem Gísli átti í sín-
um fórum og fékk einnig frá safnadeild Sjónvarpsins, Samveri og fleirum.
VILL HAFA GAMAN AF LÍFINU
Gísli Sigurgeirsson
Æfing Geirmundur Valtýsson í léttri sveiflu og í bakgrunni er Rögnvaldur
Valbergsson á hljómborðinu, nú organisti Sauðárkrókskirkju