Árroði - 01.01.1938, Blaðsíða 11
Á R R 0 Ð I
11
málinu, og sú veigamesta virð-
ist mér vera bréf frá páfa, sem
hún segir hann hafa gefið út,
þar sem hann lýsti vanþóknun
sinni og lagði bann á allar fæð-
ingar-takmarkanir. Svipuð um-
mæli höfðu komið, að hún segir,
frá einum yfirmanni ensku kirkj-
unnar, og ástæðan verið sú, að
ýmsir af prestum hákirkjunnar
ensku höfðu tjáð sig hlynta
fæðinga-takmörkunum.
En hvað skyldu prestarnir
íslenzku segja í þessu máli? Og
skyldu löggjafar þjóðarinnar fara
að semja eða samþykkja lög á
Alþingi fæðingatakmörkunum
til tryggingar — áður en leitað
væri álits æðstu valdsmanna
íslenzku kirkjunnur og þjóð-
arinnar? Það er ólíklegt, að
svo verði. En iíklegt, að ein-
hverjir kennimenniruir íslenzku
leggi þar orð til. — Af fáfræði
minni í máli þessu er það helzt
að segja, að ég hefi ekki séð
nein andstæðinga ritin um þessi
efni, en aðallega meðmælend -
ritin, sem munu flest vera þýdd
úr erlendum málum, að fráskild-
um fyrirl. »Frjálsar ástir«, sem
styðst þó mikið við útlendu ritin
i rökfærzlu sinni. Höf. segir
málið rætt, og stælt og rætt, á
öllum mögulegum og ómöguleg-
um sviðum, rétt eins og raenn
byggjust við, að rök, reist á
einhverjum þessara grundvalla,
sem hún tilgreinir, svo sem:
trúarbrögð, siðfræði, hagfræði,
heilsufræði, kynbótafræði og
stjórnmál — rétt eins og menn
byggjust við, að það gæti haft
áhríf á ákvörðun einstaklings-
ins. En svo er ekki. Aðalkjarni
málsins er það, hvort fólkí eigi
að vera í sjálfsvald sett, hvort
það eignast afkvæmi eða ekki,
hvort fullkomið sjálfræði eigi
að vera um slíka hluti. Auð-
vitað hefur skaparinn gefið
hverjum skynberandi einstak-
lingi frjálsræði til að útvelja og
hafna, eigi síður í hjúskapar-
málum en öðrum. En að skapa
sér lífsafkvæmi eftir eigin geð-
þótta — það hafa þó dæmin
sýnt, að menn hafa ei getað, þó
að athöfnum meðal hjóna i því
efni hafi engar hindranir þar
á móti verið reistar af manna
hálfu. —
Það var trú margra áður, að
barnafjöldi hjóna væri takmark-
aður eða ákvarðaður frá for-
sjóuarinnar hendi, og að líkind-
um hafa nokkrir þá trú ennþá.
En sumir vilja halda því fram, að
hinn frjálsi vilji ráði þar mestu.
Hin fyrnefnda skoðun hefur al-
ment verið nefnd forlagatrú, og
hjá mörgum stuðst við dæmi og
frásagnir ritningarinnar um til-
veruna ákvarðaða fyrirfram.