Morgunblaðið - 05.02.2009, Blaðsíða 24

24 Umræðan
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 5. FEBRÚAR 2009
Á UNDANFÖRN-
UM vikum hef ég
verið hvattur til að
taka þátt í endurnýj-
aðri forystu fyrir
Sjálfstæðisflokkinn,
ýmist í stöðu for-
manns eða varafor-
manns og þá sem
þingmanns fyrir Suð-
urkjördæmi.
Mest er um vert að á þeim mik-
ilvægu tímamótum í Sjálfstæð-
isflokknum, sem prófkjör og næsti
landsfundur munu marka verði
uppstokkun. Sérhver liðsmaður
þarf að gera upp við sig hvaða er-
indi hann á í verkefnin, hvort og
hvernig hann getur orðið að sem
bestu liði. Við þurfum öflugan for-
mann og varaformann, þingmenn
og sveitarstjórnarmenn.
Við þurfum að draga hið já-
kvæða fram sem okkur hefur
áunnist í íslensku samfélagi í nafni
sjálfstæðisstefnunnar. Við verðum
að læra af mistökum okkar. Þessi
grunnur mun móta íslenska end-
urreisn. Landsfundur á að snúast
um íslenska endurreisn.
Í Reykjanesbæ hefur margt
áunnist undir forystu okkar sjálf-
stæðismanna á undanförnum ár-
um. Við höfum sett
fram skýra framtíð-
arsýn og fylgt henni
fast eftir með afar
hæfu samstarfsfólki. Í
góðærinu höfum við
þurft að glíma við erf-
iðleika. Við þurftum
að takast á við
stærstu hópuppsagnir
í sögu íslensku þjóð-
arinnar árið 2006,
með skyndilegu brott-
hvarfi ameríska hers-
ins. Við stóðum það af
okkur. Við stöndum nú frammi
fyrir enn stærri atvinnuvanda og
fjöldi fyrirtækja og heimila berst í
bökkum.
Í þessari hörðu atlögu er brýn-
ast að halda sjó, standa fárviðrið
af okkur.
Við treystum okkur til að gera
það. En það kostar mikla vinnu
næstu mánuði.
1.300 manns eru atvinnulausir,
að stærstum hluta einstaklingar
án fagmenntunar. Verkefni mitt er
að leita varanlegra atvinnulausna
fyrir þetta ágæta fólk. Við getum
það vegna þess að við höfum þeg-
ar lagt grunninn. Stærstu verk-
efnunum þarf nú að fylgja fast eft-
ir á næstu mánuðum. Þau eru
álver og kísilver í Helguvík, vís-
inda- og skólasamfélagið hjá Keili
og ný verkefni á varnarliðssvæð-
inu. Okkar bíður spennandi upp-
bygging auðlindagarðs með nýrri
kynslóð atvinnutækifæra. Forystu
er víða þörf.
Ég er vongóður um að okkur
takist að ná góðum árangri með
uppbyggingu atvinnustarfsemi á
Reykjanesi á komandi misserum.
Ég lofaði að taka að mér forystu í
þessari uppbyggingu og vil fylgja
henni fast eftir.
Þess vegna mun ég ekki sækj-
ast eftir stöðu formanns, varafor-
manns, eða þingmanns í Suður-
kjördæmi. Ég óska þeim sem það
gera velfarnaðar. Það er mikið og
gott mannval í Sjálfstæð-
isflokknum.
Ég er djúpt snortinn af þeim
hlýhug og þeirri hvatningu sem ég
hef fengið frá hundruðum manna
alls staðar að af landinu.
Forystu er víða þörf
Árni Sigfússon seg-
ir frá afstöðu sinni
til framboðsmála
» Í þessari hörðu
atlögu er brýn-
ast að halda sjó,
standa fárviðrið af
okkur.
Við treystum okkur
til að gera það.
Árni Sigfússon
Höfundur er bæjarstjóri
í Reykjanesbæ.
ÞESSA dagana er
mikið verið að ræða
um, að íslenska þjóðin
eigi að ganga til kosn-
inga um hvort hún
vilji ganga í Evrópu-
sambandið. Sumir
stjórnmálaflokkar hafa
það jafnvel á stefnu-
skrá sinni, eins og
Samfylkingin, að slík
innganga muni vera ákjósanleg og
muni bjarga fjármálakreppu lands-
ins. Aðrir bera því við, að slík ráð-
stöfun myndi veita öðrum Evr-
ópubúum fullan aðgang að
auðæfum Íslendinga, svo sem fiski-
miðum og orkubúum þjóðarinnar.
Á fundi Framsóknarflokksins ný-
verið var jafnvel samþykkt, að
kanna slíkt samstarf við Evrópu-
sambandið.
Það er illt til þess að vita, að for-
ráðamenn þjóðarinnar skuli ræða
slíkt mál, svona rétt eftir 200 ára
afmæli Jónasar Hallgrímssonar,
sem barðist fyrir sjálfstæði Íslands
ásamt öðrum ágætum Fjölnis-
mönnum. Nú eru þessir ráðamenn
að feta í fótspor Gissurar Þorvalds-
sonar, sem tókst að selja sjálfstæði
landsins í hendur Noregskonungs,
til þess að geta sjálfur hlotið jarls-
tign, og vegna þess, að flestum
Evrópuþjóðum, ásamt páfanum,
þótti í þá daga sjálfsagt að öll ríki
álfunnar lytu stjórn konungs.
Þessar tillögur koma mér til að
hugsa um væntanlega stöðu ís-
lensks landbúnaðar í þvílíku sam-
starfi. Við höfum státað af því að
vera sjálfbær þjóð hér á eyju úti á
norðurhjara. Landbúnaður ásamt
fiskveiðum hefur séð þjóðinni fyrir
fæðu í rúm þúsund ár. Í Napóle-
onsstríðum og tveimur heimsstyrj-
öldum hefur oft orðið erfitt um að-
drætti til landsins, og við slíkar
aðstæður hefur landsmönnum verið
það nauðsynlegt að geta brauðfætt
sig sjálfa, sem okkur hefur tekist.
Þetta byggist á gróðrinum, þessari
sérstæðu auðlind þjóðarinnar og
þekkingu okkar á að nýta hana.
Þegar talað er um auðæfi okkar,
er jafnan getið um
orkuforða og fiskisæld.
Fæstir geta þá um
landbúnað eða afrakst-
ur af gróðri landsins.
Ég hef allnokkuð
kannað og ritað um af-
kastagetu gróðurfars-
ins, breytingar þess á
ýmsum tímum, og þar
með áhrif á afkomu
landsmanna.
Gróður landsins get-
ur nýtt sólarorkuna og
umbreytt henni í sykr-
ur og plöntuvefi. Þarna eru mikil
auðæfi, sem bændur geta breytt í
búfjárafurðir. Þaðan fá landsmenn
kjöt, mjólk og ull. Hér á norð-
urhjara er þessi framleiðsla samt
mun kostnaðarsamari en á suðlæg-
ari slóðum, og yrði nýting þessarar
auðlindar erfið í beinni samkeppni
við suðlæg Evrópulönd. Það er
fróðlegt fyrir okkur að bera vænt-
anlegar afleiðingar svona Evrópu-
sambands við afkomu landbúnaðar
í Alaska á undanförnum árum.
Alaska var í eigu Rússa fyrr á
tímum, en var selt Bandaríkja-
mönnum 1867. Þar búa rúm 600
þúsund manns. Í upphafi þróaðist
þar landbúnaður, sem gat séð
landsmönnum fyrir fæðu. Voru þar
um 900 bújarðir. Þar var ræktað
fóður fyrir hross, og þar var fram-
leidd mjólk, egg og grænmeti.
Landið var síðan innlimað í Banda-
ríkin árið 1959. Þá breyttist land-
búnaður í þessu fertugasta og ní-
unda ríki Bandaríkjanna.
Mjólkuriðnaður bar sig ekki lengur
í samkeppni við framleiðslu sunnar
í álfunni. Eru nú aðeins fimm
kúabú starfandi í Alaska. Í stað
þess eru í dag mjólk og margar
aðrar landbúnaðarvörur fluttar inn
til Alaska frá suðlægari ríkjum, svo
sem Kaliforníu.
Svipað myndi verða ástandið hjá
okkur. Hingað myndi berast ódýr
mjólk sunnan úr álfu, t.d. frá Hol-
landi ásamt grænmeti, eggjum eða
hænsna- og svínakjöti. Landbún-
aður okkar mundi dragast verulega
saman. Margar bújarðir okkar
færu í eyði og grasið í högum og á
túnum mundi ár hvert falla í sinu.
Þessi ágæta auðlind þjóðarinnar
yrði þar með vannýtt, undirstaða
helsta atvinnuvegar Íslendinga frá
fyrstu tíð yrði að engu höfð. Er
þetta það sem við viljum?
Á að ganga í
Evrópusambandið?
Sturla Friðriksson
skrifar um Evr-
ópumál
» ...að slík ráðstöfun
myndi veita öðrum
Evrópubúum fullan að-
gang að auðæfum Ís-
lendinga, svo sem fiski-
miðum og orkubúum
þjóðarinnar.
Sturla Friðriksson
Höfundur er erfða- og vistfræðingur.
VILHJÁLMUR
Bjarnason, titlaður for-
maður Félags fjár-
festa, fór mikinn í
Kastljósinu í fyrra-
kvöld og sló um sig
með talnaspeki og
órökstuddum sögu-
sögnum. Meðal annars
sagðist hann hafa grun um að Blaðið,
sem síðar varð 24 stundir, hafi verið
rekið með 1.200 til 1.500 milljóna
króna tapi á líftíma sínum. Vegna
þessa er rétt að taka eftirfarandi
fram:
Blaðið hóf starfsemi sína 1. apríl
2005. Samkvæmt endurskoðuðum
ársreikningi þess árs nam tapið 95
milljónum króna. Árið 2006 nam tapið
203 milljónum króna, sömuleiðis sam-
kvæmt endurskoðuðum ársreikningi
sem Vilhjálmur Bjarnason hefði getað
nálgast með einu símtali við skrifstofu
ríkisskattstjóra. Hann hefur hins veg-
ar greinilega ekki haft áhuga á því,
enda er oft skemmtilegra að kasta
fram stóryrðum sem hljóma betur.
Í ársbyrjun 2007 keypti Árvakur
hf. allt hlutafé í útgáfufélagi Blaðsins
og í framhaldi af því var reksturinn
sameinaður og allt starfsfólk Blaðs-
ins/24 stunda flutti í höfuðstöðvar Ár-
vakurs við Hádegismóa. Tilgangurinn
var ekki síst sá að samnýta mannafla
og ná þannig fram hagræðingu í
rekstri Morgunblaðsins, enda höfðu
Árvakursmenn lengi barist við mikinn
rekstrakostnað sem hafði staðið því
félagi fyrir þrifum. Með sameining-
unni sáu menn sér leik á borði, enda
var þá hægt að ýta kostnaði milli ein-
inga eftir því sem hentaði og Blað-
ið/24 stundir sat uppi með kostnað
sem aldrei hefði komið til hefði ekki
komið til sameiningar. Rekstrarein-
ingin sem slík var þó óbreytt, Ólafur
Stephensen og aðrir ritstjórar á und-
an honum ráku Blaðið/24 stundir með
nánast sama mannafla og áður og
engar stórfelldar breytingar höfðu
orðið á prent- og dreifingarkostnaði,
sem eru stærstu útgjaldaliðir dag-
blaða.
Undirritaður lét af störfum hjá Ár-
vakri í ársbyrjun 2008. Ársreikningur
2007 lá þá ekki fyrir en það var ekk-
ert í hinum eiginlega rekstri 24
stunda sem benti til þess að rekst-
urinn hefði farið úr böndunum. Hafi
Árvakur náð að tapa 1 milljarði króna
á rekstri Blaðsins/24 stunda á árinu
2007 og fram á síðari
hluta ársins 2008 þá er
það auðvitað talsvert af-
rek sé litið til áranna á
undan. Annaðhvort hef-
ur mikill kostnaður sem
tilheyrði Morgunblaðinu
verið settur á 24 stund-
ir, eða Vilhjálmur
Bjarnason fer með
hreint bull. Ég hallast
að hinu síðarnefnda. Þó
skal tekið fram að fall
krónunnar á síðasta ári hefur örugg-
lega haft mikil áhrif á prentkostnað
24 stunda eins og annarra dagblaða.
Það er eitthvað sem menn gátu ekki
séð fyrir.
Að lokum þetta. Flestir íslenskir
fjölmiðlar eru vel reknir, þó að Vil-
hjálmur Bjarnason gefi annað í skyn.
Rekstrarumhverfi fjölmiðla er hins
vegar þannig að vonlaust er að reka
þá með hagnaði. Jafnvel þó að ís-
lenska krónan styrkist mikið á næstu
misserum þá dugar það ekki til. Í
gær lagði Vilhjálmur Bjarnason fram
tilboð í Morgunblaðið fyrir hönd hóps
sem kennir sig við almenning. Í raun
þarf þessi áhugi á Morgunblaðinu
ekki að koma á óvart. Blaðið ber höf-
uð og herðar yfir aðra fjölmiðla á Ís-
landi, enda margir af af bestu fjöl-
miðlamönnum landsins þar við störf.
Sé mark takandi á Vilhjálmi Bjarna-
syni í Kastljósinu þá á að fara ís-
lensku leiðina við þessi kaup – skilja
skuldir eftir en hirða vörumerkið,
starfsmennina, tæki og tól. Draum-
urinn um dreifða eignaraðild hljómar
vissulega vel, en hætt er við að hóp-
urinn fari að grisjast fljótlega þegar
reksturinn fer að kalla á meira fjár-
magn og litlu fjárfestarnir sem eru
að setja allt sitt sparifé sitt í ævintýr-
ið heltast úr lestinni. Hverjir skyldu
þá standa uppi að lokum sem eig-
endur Morgunblaðsins? Kannski að
Vilhjálmur Bjarnason svari því.
Vilhjálmi Bjarna-
syni svarað
Karl Garðarsson
gerir athugasemd
við ummæli Vil-
hjálms Bjarnasonar
í Kastljóssþætti
Karl Garðarsson
» Annaðhvort hefur
mikill kostnaður
sem tilheyrði Morg-
unblaðinu verið settur á
24 stundir, eða Vil-
hjálmur Bjarnason fer
með hreint bull. Ég hall-
ast að hinu síðarnefnda.
Höfundur er fyrrverandi fram-
kvæmdastjóri Árs og dags ehf., út-
gáfufélags Blaðsins.
TVÆR fréttir um helgina
glöddu mig og veitti ekki af. Önn-
ur sagði frá mikilli uppsveiflu í
fylgi Sjálfstæðisflokksins eftir að
ríkisstjórnin féll. Hin var tilvitnun
í orð Björns Bjarnasonar á fund-
inum á Grand Hótel þ. 30. janúar.
Hann sagðist telja að þeir sem
hefðu setið á þingi undanfarin
átján ár ættu nú að víkja fyrir
nýjum mönnum. Er Björn (og
Geir) virkilega sá eini sem skilur
að þriðjungur sjálfstæðismanna
að minnsta kosti vildi að ráðherr-
arnir vikju … allir?
Þeir hafa verið: „Vegnir og létt-
vægir fundnir.“
Björn Dagbjartsson
Skriftin á veggnum
Höfundur er fyrrverandi þingmað-
ur Sjálfstæðisflokksins.
ÉG VIL benda á mjög alvarlegan hlut
í auglýsingum um úrræði fyrir skuld-
ara að undanförnu. Auglýst hefur ver-
ið m.a. hjá Íbúða-
lánasjóði úrræði
sem tengir afborg-
anir íbúðaveðlána
við launavísitölu
og atvinnustig.
Haldið hefur verið
fram að um tíma-
bundna aðgerð sé
að ræða og að mis-
munurinn færist
yfir á sérstakan
bankareikning. Það er vissulega rétt
að mismunurinn safnast saman, a.m.k.
á meðan verðbólguvísitalan er í plús-
tölu en ekki mínustölu eins og útlit er
fyrir í Bretlandi, Þýskalandi, Svíþjóð,
Bandaríkjunum, Japönum og Frökk-
um. Ef svo ber við að neikvæð verð-
bólguvísitala skjóti upp kollinum hér á
landi, sem er reyndar nokkuð líklegt,
lækka lánin sem þeirri prósentutölu
nemur á ársgrundvelli. Það er mál að
fjölmiðlar fari að fjalla um áhrif hugs-
anlegrar neikvæðrar verðbólguvísitölu
á banka, Íbúðalánasjóð, ríkissjóð og
skuldara.
Það sem er alvarlegt í þessu er að sá
samningur sem gerður er í kringum
launavísitöluna er þinglýstur og er því,
í raun, um varanlega aðgerð að ræða.
Þetta gerir það að verkum að afborg-
anir lækka með launum og það er und-
ir skuldaranum komið hvort hann vill
slíta samningnum. Bankinn getur ekki
gert það að eigin frumkvæði. Þetta
fyrirkomulag getur því varað um 40 ár
ef því er að skipta.
Þetta þarf almenningur að vita því
flestir halda að um skammgóðan
vermi sé að ræða og verið sé að ýta
vandamálinu á undan sér. Þetta er
varasamur þankagangur nú þegar at-
vinnuleysi getur skollið í 15-20% á
skömmum tíma og laun og hvers kyns
bætur lækka. Nú gildir að hafa vaðið
fyrir neðan sig og forðast greiðsluþrot.
Ég vil fullyrða að auglýsingar
Íbúðalánasjóðs um að þetta séu tíma-
bundnar aðgerðir séu rangfærslur
smíðaðar með óheilindum.
GUNNAR KRISTINN
ÞÓRÐARSON
guðfræðingur.
Íbúðaveðlán og launavísitala
Frá Gunnari Kristni Þórðarsyni:
Gunnar Kristinn
Þórðarson
BRÉF TIL BLAÐSINS