Morgunblaðið - 15.03.2009, Blaðsíða 22

22 Teiknimyndir
MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 15. MARS 2009
Eftir Valgerði Þ. Jónsdóttur
vjon@mbl.is
Þ
ótt sjálf Ofurkonan sé tví-
mælalaust runnin undan
rifjum doktors Williams
Moultons Marstons (1893-
1947), er ekki alveg sann-
leikanum samkvæmt að eigna honum
heiðurinn af lygamælinum eins og oft
er gert. Að vísu ekki alveg úr lausu
lofti gripið, því Marston, sem var sál-
fræðingur og lögfræðingur og oft
nefndur femínískur hugmyndafræð-
ingur, hannaði nokkurs konar fyr-
irrennara lygamælisins. Hans hlutur
í tækninni var þróun blóðþrýstings-
mælis, sem ásamt öðrum mælingum,
t.d. á líkamshita, svita og hjartaslætti,
varð um síðir að þeim lygamæli, sem
enn er notaður.
Marston barðist manna harðast
fyrir að dómstólar tækju niðurstöður
lygamælisins gildar, en hafði ekki ár-
angur sem erfiði. Og þannig standa
leikar enn þann dag í dag, þótt nið-
urstöðurnar séu viðurkenndar sem
vísbendingar. Árið 1938 gaf hann út
fræðibókina The Lie Detector Test
þar sem hann útskýrði kenningar sín-
ar og gagnsemi mælisins. Frægt varð
sama ár þegar hann birtist í auglýs-
ingu frá Gillette og staðhæfði að lyga-
mælirinn sýndi að rakblöð fyrirtæk-
isins væru betri en keppinautanna.
Umdeildur og
með tvær í takinu
Rétt eins og lygamælirinn er um-
deildur var Marston umdeildur í lif-
anda lífi. Fyrir það fyrsta bjó hann
með tveimur konum og þegar fram
liðu stundir fóru menn að lesa út úr
sögunum um Ofurkonuna tilvísanir í
kynlífsleiki, sem ganga út á að þátt-
takendur bindi hvor annan þannig að
annar verður hjálparvana og því gjör-
samlega á valdi hins. Ofurkonan kom
nefnilega iðulega böndum yfir óvini
sína eða þeir yfir hana. Bondage &
discipline, eða B&D, eru leikirnir
nefndir og mætti kalla ánauð og aga á
íslensku.
Marston skrifaði Ofurkonuna und-
ir dulnefninu Charles Moulton, allt til
dauðadags, og ætlaði hana börnum og
unglingum. Hún kom fyrst fram á
sjónarsviðið í teiknimyndablaðinu All
Stars Comics í desember 1941, sem
DC Comics tók yfir 1944, og hefur
síðan lifað góðu lífi í blöðum, sjón-
varpsþáttaröðum, tölvuleikjum og
bíómyndum, teiknuðum og leiknum.
Nýjasta teiknimyndin um ofurkon-
una er væntanleg á myndband í
Bandaríkjunum í þessum mánuði og
ljær leikkonan Keri Russel henni
rödd sína. Margar leikkonur hafa
sýnt áhuga á að leika ofurkonuna af
holdi og blóði í kvikmynd, sem mein-
ingin er að frumsýna þar vestra árið
2011. Kate Beckinsale þykir líklegust
til að hneppa hnossið, en Sandra
Bullock og Catherine Zeta-Jones
hafa líka verið orðaðar við hlutverkið.
Lynda Carter, sem frægust er fyrir
hlutverk ofurkonunnar í sjónvarps-
seríu á áttunda áratugnum, hefur lát-
ið hafa eftir sér að þær séu allar alltof
gamlar. Tvítug, fersk og óþekkt leik-
kona væri betur að hlutverkinu kom-
in að hennar mati.
Sannkölluð sannleikssnara
Ofurkona Marstons á rætur í
grískri goðafræði, en hún er af sterk-
um ættbálki valkyrja í útópíukvenna-
ríki í Amazon. Þar er hún kölluð
Diana prinsessa, enda dóttir Hippo-
lytu drottningar, sem mótaði hana úr
leir og töfraði í hana líf. Þegar Diana
prinsessa er send til mannheima sem
sérstakur erindreki til að berjast
gegn illum öflum tekur hún sér nafnið
Diana Prince.
Á tæpum sextíu ára ferli hefur hún
lent í ótrúlegustu ævintýrum og oft
komist í hann krappan í viðureign
sinni við alls lags illþýði, sem hún
berst við af einstöku harðfylgi, en
jafnframt gríðarlegum þokka.
Hún er enda undurfríð og íturvax-
in og ævinlega í glæsilegum en
efnislitlum flíkum. Þá er henni
margt til lista lagt, því auk þess
að vera afburðasterk, ósær-
Ofurtrú á ofurk
Í HNOTSKURN
» William Moulton Marston(1893-1947) fæddist í Clif-
tondale í Massachusetts.
» Hann útskrifaðist meðB.A. 1915, lögfræðipróf
1918 og doktorsgráðu í sál-
fræði 1921 frá Harvard-
háskóla.
» Eftir kennslu við Banda-ríska háskólann í Wash-
ington D.C. og Tufts háskól-
ann í Medford í Massachusetts
hélt hann til Kaliforníu 1929
og starfaði sem almannateng-
ill hjá Universal kvikmynda-
verinu í eitt ár.
» Marston var kvænturElizabeth Holloway og átti
með henni tvö börn. Einnig
tvö börn með Olive Byrne,
ástkonu sinni. Þau bjuggu
öll saman og ólu börnin
upp í sameiningu.
» Eftir að Marstonlést úr krabba-
meini, 54 ára,
bjuggu barns-
mæður hans
saman í fjóra
áratugi, eða
þar til
dauðinn
aðskildi
þær.
Vel tækjum búin Ofurkonan Diana Prince lætur sér fátt fyrir brjósti
brenna. Með gullsnöru sinni, sem er hennar sterkasta vopni , knýr hún
lygalaupa og hvers lags illþýði til að segja sannleikann.
William Moulton Marston
Sjónvarpsstjarna
Lynda Carter var rúm-
lega tvítug þegar hún lék
Ofurkonuna í tæplega sex-
tíu þáttum á ABC sjón-
varpsstöðinni og síðar
CBS á áttunda áratugnum.