Morgunblaðið - 21.04.2009, Page 19

19
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 21. APRÍL 2009
Í súld Vegna bilunar varð Fokker-vél Landhelgisgæslunnar að fljúga með ströndinni í gær á leið til Reykjavíkur. Flogið var út fyrir Surtsey, sem birtist í allri sinni svörtu dýrð út úr suddanum.
Árni Sæberg
ÍSLAND stendur á
krossgötum. Landið er
í erfiðri kreppu og
fjölmargar fjölskyldur
og fyrirtæki eiga um
sárt að binda. Öllum,
sem hafa horft á hús-
næðislánin sín stór-
hækka, er ljóst af
beiskri reynslu að ís-
lenska krónan dugar
þeim ekki. Heimilin eru föst í
skuldafjötri og borga svimandi
upphæðir í vaxtaálag vegna krón-
unnar. Fyrirtækin nota fæturna til
að greiða atkvæði gegn henni, og
boða flutning úr landi um þessar
mundir. Trúin á krónuna er í lág-
marki og gildir einu hvort litið er
heim eða utan. Við þurfum nýjan
gjaldmiðil.
Stjórnmálaflokkar verða því að
segja þjóðinni fyrir kosningar
hvaða leið þeir vilja fara í gjald-
miðilsmálum. Þeir geta ekki notað
pólitískar brellur – eða málþóf –
til að skjóta sér undan þeirri
ábyrgð. Stefna okkar í Samfylk-
ingunni er skýr og afdráttarlaus:
Langbesti kosturinn er að sækja
sem allra fyrst um aðild að Evr-
ópusambandinu og taka upp evr-
una. Þetta er forgangsmál hjá
jafnaðarmönnum. Rökin fyrir
ESB-aðild eru margvísleg, en þau
þyngstu lúta að efnahagslegum
stöðugleika til framtíðar, öryggi
fyrir fyrirtækin, og bættum lífs-
kjörum fyrir Íslendinga.
ESB og efnahags-
legur stöðugleiki
Vegna krónunnar hafa jafnt
heimili sem íslensk fyrirtæki lengi
glímt við óstöðugleika, þungbærar
gengissveiflur og verðbólgu, sem
hafa gert langtímaáætlanir ómögu-
legar og lánsfjármagn dýrt. Við
bankahrunið í október tók steininn
úr, þegar hrun krónunnar leiddi til
óðaverðbólgu, margföldunar á
skuldum þjóðarbúsins, gjald-
þrotahrinu og meira atvinnuleysis
en dæmi eru um hér á landi. Hinn
beiski veruleiki er sá að íslenskt
efnahagslíf hefur glatað trausti á
alþjóðlegum mörkuðum. Við fáum
ekki lengur lán á eðlilegum kjör-
um til að ráðast í nauðsynlega
uppbyggingu. Fyrir
þau lán sem fást
borgum við of-
urvexti. Í iðn-
aðarráðuneytinu
þekkjum við það af
eigin raun að erlend-
ir fjárfestar fælast
hagkerfi krónunnar.
Við verðum líka að
horfast í augu við þá
nöturlegu staðreynd,
að ef við tökum ekki
upp nýjan gjaldmiðil
er hætta á að Ísland muni missa
stærstu útflutningsfyrirtækin úr
landi, og með þeim þúsundir
starfa.
Aðild að ESB og upptaka evru
við fyrsta tækifæri er besta og
hraðvirkasta leiðin til að end-
urnýja traustið á íslenskt efna-
hags- og atvinnulíf. Aðrar leiðir,
sem nefndar hafa verið, eins og að
taka einhliða upp evru með aðstoð
AGS – nýjasta skyndilausn Sjálf-
stæðisflokksins – hafa reynst póli-
tískar brellur sem standast ekki
skoðun. Evrópustefna Samfylking-
arinnar með upptöku evru mun
hins vegar draga úr geng-
issveiflum í viðskiptum við útlönd,
og útflutningsviðskipti munu
aukast með aðild að stærra mynt-
svæði. Viðskiptakostnaður sem nú
nemur milljörðum mun minnka.
Matvælaverð mun lækka. Við þurf-
um líka á evrunni að halda til að
fá erlenda fjárfesta með fjármagn
inn í atvinnulífið til að tryggja far-
sæla endurreisn efnahagslífsins.
Níðþungur krónuskattur
Benedikt Jóhannesson hagfræð-
ingur sagði í fjölmiðlum í síðustu
viku að umsókn um aðild að ESB
gæti lækkað vaxtabyrði um 3%.
Benedikt verður varla sakaður um
að ganga erinda Samfylking-
arinnar en hann er þekktur fyrir
tæpitungulausa hreinskilni og
glögga sýn á efnahagsmál. Vaxta-
munurinn sem hann bendir á er í
reynd álag, einskonar skattur, sem
Íslendingar greiða sem fórn-
arkostnað ef þeir velja krónuna
áfram og hafna upptöku evrunnar.
Þegar skuldastaða heimila, fyr-
irtækja, að ógleymdum ríkissjóði,
eru skoðuð kemur í ljós hversu
níðþungur þessi krónuskattur er á
herðum þjóðarinnar.
Heildaryfirlit yfir skuldir ís-
lenskra fyrirtækja liggur að sönnu
ekki fyrir, en þó má áætla að þær
liggi nærri 4.500 milljörðum króna.
Gætu þau fjármagnað þessar
skuldir á 3% lægri vöxtum við
upptöku evrunnar þýddi það að
vaxtabyrði fyrirtækjanna yrði 135
milljörðum króna minni á ári.
Skuldir heimilanna voru áætl-
aðar 2.000 milljarðar í árslok 2008.
Á evruvöxtum myndu því íslensk
heimili þurfa að greiða 60 millj-
örðum minna á ári í vexti.
Vaxtaberandi skuldir ríkissjóðs
eru nú 1.100 milljarðar króna. Yrði
hægt að fjármagna þær á 3%
lægri vöxtum þýddi það ríflega 30
milljarða sparnað. Það er svipuð
upphæð og kostar ríkið að reka
Landspítalann á ári og hægt væri
að reka þrjá Háskóla Íslands fyrir
sömu fjárhæð.
Fórnarkostnaðurinn sem íslensk
heimili, fyrirtæki, og ríkissjóður,
þurfa því sameiginlega að greiða
árlega vegna krónunnar sam-
anborið við evru nemur því 220
milljörðum króna árlega en það
jafngildir um 55 prósentum af
heildartekjum íslenska ríkisins á
þessu ári. Er þá ógetið þess, að
verðtryggingu er sjálfhætt með
upptöku evrunnar.
Kjarni málsins
Í hnotskurn, þá er aðild að Evr-
ópusambandinu og upptaka evr-
unnar besta kjarabótin sem hægt
er að benda á fyrir íslensku þjóð-
ina. Hún er besta leiðin til að ná
efnahagslegum stöðugleika. Besta
leiðin til að fá fjármagn til að end-
urreisa atvinnulífið. Besta kjara-
bótin fyrir heimilin, og líklega
mikilvægasta sparnaðaraðgerðin
sem hægt er að finna fyrir útgjöld
ríkisins í framtíðinni. Hún felur
ekki í sér töfralausn sem kippir
öllu í lag á augabragði, en hún
dregur úr bráðavandanum og
leggur traustan grunn til lengri
tíma.
Samfylkingin treystir sér til að
ná samningi við Evrópusambandið
sem ver hagsmuni Íslendinga, ekki
síst sjávarútvegs og landbúnaðar.
Hún treystir líka þjóðinni til að
taka ákvörðun um slíkan samning
í þjóðaratkvæðagreiðslu.
Eftir Össur
Skarphéðinsson »Ef við tökum ekki
upp nýjan gjaldmiðil
er hætta á að Ísland
muni missa stærstu út-
flutningsfyrirtækin úr
landi, og með þeim þús-
undir starfa.
Össur Skarphéðinsson
Höfundur er utanríkis- og
iðnaðarráðherra.
ESB og ávinningur Íslands
BLOG.IS
Sverrir Stormsker | 20. apríl 2009
120 ár eru í dag liðin frá
fæðingu frelsishetju Ís-
lands, Adolfs Hitlers
... Og hverjum var þetta
stríð nú að þakka sem reif
Ísland upp á rassgatinu og
kom því inní nútímann?
Jú, engum öðrum en af-
mælisbarni dagsins, Adolfi
kallinum Hitler. ... hann er
hin eina sanna frelsishetja Íslendinga...
Meira: stormsker.blog.is
Bergþóra Jónsdóttir | 20. apríl 2009
Opinberun!
...„Ugly Old Trout“ er
sennilega andstyggileg-
asta orðalagið sem ég hef
fundið í fjölmiðlum um
söngkonuna - þetta var í
breska blaðinu The Sun.
... Ég spyr bara: Hvar er
ljótleikinn? ... Ef Susan Boyle er próf-
steinn á umburðarlyndi og víðsýni mann-
skepnunnar, þá erum við sannarlega
vanþroskuð og illa að okkur í þeim efn-
um og gjörsamlega kolfallin á prófinu.
Meira: begga.blog.is
VIÐ Steingrímur J. Sigfússon
sátum saman á Alþingi í nær ald-
arfjórðung og nær aldrei sammála
nema um nauðsyn þess að kvótinn
yrði framseljanlegur. Báðir
greiddum við því atkvæði fyrir jól-
in 1990, hann ráðherra og ég í
stjórnarandstöðu. Þessum lögum
er það að þakka, að Grímsey er í
byggð. Þar býr duglegt fólk. Gylfi
Gunnarsson og Garðar Ólason
standa fyrir útgerð og fiskvinnslu.
Þeir berast hvorki á né taka pen-
inga út úr útgerðinni. Við Stein-
grímur þekkjum þá báðir og fjöl-
marga aðra slíka fyrir norðan.
Saga þeirra er saga byggðarlag-
anna og fólksins í plássunum.
Nú vill Steingrímur taka kvót-
ann eignarnámi og færa í hendur
ríkisins. Hann afsakar sig með því
að það eigi að gerast smátt og
smátt. En vitaskuld færi allur
kraftur og endurnýjun úr grein-
inni um leið og köld krumla rík-
isins læsti sig um hana. Útgerðin
veslaðist upp, fólkið missti at-
vinnuna og Grímsey og byggð-
arlögin eyddust.
Kvótalögin voru sett fyrir ald-
arfjórðungi. Sáralítið er í sömu
höndum og þá. Þess vegna verð-
ur ríkið að greiða fyrir kvótann
fullt verð, ef það vill leysa hann
til sín. Má vera, að Steingrímur J.
Sigfússon vinstri-grænn vilji
gera það, en áreiðanlega ekki
fjármálaráðherrann Steingrímur
J. Sigfússon því að þá færi rík-
issjóður á hausinn. Og stendur
hugur hans þó til þess að lækka
laun og hækka skatta eftir kosn-
ingar eins og menntamálaráð-
herra hefur boðað.
Halldór Blöndal
Steingrímur og
Grímseyingar
Höfundur er fv. alþingismaður.