Morgunblaðið - 11.05.2009, Qupperneq 21

Umræðan 21BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ MÁNUDAGUR 11. MAÍ 2009
ESB VILL taka af
okkur sjálfstæðið og
fullveldið, það vill taka
af okkur fiskinn og
orkuna. Ísland verður
hjáróma og áhrifalaus
nýlenda í ESB, Ísland
hefur ekkert að gera
við evruna. ESB vill
innlima Ísland, land-
búnaðurinn hrynur ef
Ísland gengur í ESB,
Ísland verður „fylki í
öðru ríki“. Svo segja andstæðingar
ESB.
Það er verið að hræða Íslendinga
með ESB, Evrópusambandinu. And-
stæðingar ESB-aðildar (og aðild-
arviðræðna líka!) sjá rautt þegar
þeir heyra orðið og mála gjarnan þá
mynd af ESB að það sé eins konar
hrægammur, sem bíði þess eins að
ræna okkur og rupla, eins og vík-
ingar af gamla skólanum. Fátt er
hins vegar sem styður þessa skoðun:
Hefur ESB tekið yfir olíulindir
Breta? Nei. Skóga Finnlands, járn-
grýti Svíþjóðar? Nei. Sjávarútveg
Möltu? Nei. Og Ísland verður aldrei
„fylki í öðru ríki“, einfaldlega vegna
þess að ESB er ekki ríki, heldur
samband sjálfstæðra og fullvalda að-
ildarríkja.
Það eru einfaldlega ekki hags-
munir ESB að hegða sér með þeim
hætti sem andstæðingar þess segja
það gera. ESB hegðar sér heldur
ekki þannig. Það er andstætt eðli
ESB, sem m.a. gengur út á frið, við-
skipti, jafnrétti, lýðræði og mann-
réttindi. Andstæðingar ESB tala t.d.
lítið um jafnréttismálin, mannrétt-
indamál og þá staðreynd að ESB er
helsti fjárveitandi á sviði þróun-
araðstoðar. ESB hefur t.d. varið
miklu fjármagni í upp-
byggingu á Gaza eftir
„aðgerðir“ Ísr-
aelsmanna á síðasta ári.
Einnig veitti ESB tugi
milljarða íslenskra
króna til uppbyggingar
eftir jarðskjálftana á
Ítalíu í byrjun apríl.
Orðfæri andstæðinga
ESB og aðildar Íslands
er oft á tíðum mjög
merkilegt. Tökum orðið
innlimun, en í fjöl-
miðlum hafa birst
greinar þar sem fullyrt
er að ESB vilji „innlima“ Ísland.
Hvað felst í orðinu innlimun? Adolf
Hitler innlimaði Austurríki árið 1938
í „forleik“ hans að seinni heimsstyrj-
öld. Hinn grimmi einræðisherra
Sovétríkjanna, Jósef Stalín, innlim-
aði Eystrasaltslöndin (Eistland,
Lettland og Litháen) árið 1940 með
hervaldi. Þar með hófst áratuga
kúgun þessara þjóða.
Dettur einhverjum heilvita manni
í hug að ESB ætli að innlima Ísland?
Þvílík fjarstæða. ESB er ekki einu
sinni með her, til að byrja með.
Hvernig ætti ESB að innlima Ís-
land? Málflutningur af þessu tagi
dæmir sig sjálfur og er einungis til
þess fallinn að hræða fólk og draga
upp mynd af ESB sem einhverri
grýlu eða samansafni af vondu fólki
með illar áætlanir í ætt við þá tvo
náunga sem ég nefndi hér að ofan.
Eystrasaltslöndin losnuðu undan
járnhæl kommúnisma í byrjuna ní-
unda áratugar síðustu aldar. Eftir
að hafa losnað undan raunverulegri
innlimun notuðu þau nýfengið frelsi
til þess að sækja um aðild að ESB,
sem fullvalda og sjálfstæð ríki. Og
eru þar nú innanborðs, sem fullgildir
aðilar.
Göran Persson, fyrrverandi for-
sætisráðherra Svía, sem sjálfur
leiddi Svía út úr bankakreppu á svip-
uðum tíma og Eystrasaltsríkin urðu
frjáls, skrifaði eitt sinn í bók að „sá
sem skuldar er ekki frjáls“. Þar átti
hann við að skuldir byndu menn á
klafa.
Íslendingar glíma nú við mikinn
vanda og miklar skuldir, m.a. vegna
gjaldmiðilshruns.
Aðildarviðræður og aðild að ESB
munu senda þau skilaboð til um-
heimsins að landið ætli að verða eðli-
legur hluti af hinni efnahagslegu og
pólitísku þróun sem átt hefur sér
stað í Evrópu.
Íslendingar eiga skilið, og rétt á;
stöðugleika, nothæfum gjaldmiðli,
vera lausir við hávaxtaokur og verð-
bólgu (þótt vissulega sé hún að
minnka um þessar mundir), sem hef-
ur verið krónískt vandamál hér á
landi. Hlutir af þessu tagi eru sjálf-
sögð mannréttindi. Fyrir fjöl-
skyldur, fyrirtæki og komandi kyn-
slóðir. Aðild að ESB er mikilvægur
hluti af lausninni.
Við getum ekki farið hrædd inn í
framtíðina! Margir andstæðingar
ESB vilja greinilega að við leggjum
þannig í þá ferð, sjá ekkert jákvætt
við ESB og nota því hræðsluáróður
sem sitt helsta vopn. En það vopn
bítur ekki til lengdar.
Með hræðsluna að vopni
Eftir Gunnar Hólm-
stein Ársælsson » Adolf Hitler innlim-
aði Austurríki, Stal-
ín Eystrasaltslöndin. Að
ESB ætli að innlima Ís-
land er firra og ekkert
annað en hræðsluáróð-
ur.
Gunnar Hólmsteinn
Ársælsson
Höfundur er stjórnmálafræðingur.
ÞAÐ ER sérstök
tilfinning að koma inn
í stofnunina Alþingi
sem starfsmaður
nýrrar stjórn-
málahreyfingar.
Stofnunin gerir mann
á undarlegan hátt
smáan. Maður fer
ósjálfrátt að hvísla og
tala lágstemmt. Ég
veit ekki hvort rétta orðið til að
lýsa þessu er helgislepja, en það
er einhvers konar kirkjuleg
stemning inni í þessu húsi. Form-
legheitin eru mikil og manni líður
eins og peði í valdatafli hinnar
ósýnilegu stjórnsýslu, sem öllu
ræður og stýrir á Íslandi.
Gangverkið tifar af sjálfu sér,
trekkt upp af embættismönnum
sem hafa verið á sínum póstum
lengur en þau sjálf vilja vita –
sum hver.
Það verður að hverfa frá þessari
endalausu stöðumatsskák sem hef-
ur verið leikin allt of lengi á Al-
þingi. Snúa af braut valdatafls
fárra útvaldra og inn á braut ár-
angurs fyrir þjóðina sjálfa. Tefla
til árangurs fyrir fjöldann en ekki
frægðar fárra. Hætta atskákmót-
um á Alþingi. Örva þor, frjóa
hugsun, skarpan huga og heild-
rænni árangur. Inni á Alþingi eiga
menn að finna fyrir klukkunni og
þjóðinni sem hinum raunverulegu
taflmönnum. Starfsmenn Alþingis
verða að vita að skákin sem þar er
leikin er aðeins tefld fyrir þjóðina
– og verða að skilja að fall á tíma
er töpuð skák. Stöðumatið má
aldrei taka of langan tíma. Þjóðin
sjálf er undir!
Alþingi er íslenskur fílabeins-
turn. Þar virðist lífið líða áfram
eftir rásum sem eru
svo djúpar að nýjum
þingmönnum þarf að
kenna hvernig rás-
irnar virka og hvert
þær leiða. Ég efa ekki
að vinnustaðurinn Al-
þingi sé þægilegur og
notalegur vinnustaður
skipaður hæfu starfs-
fólki. En er Alþingi
skilvirkur vinnu-
staður? Ef það er rétt
sem sagt er að aðeins
13% þjóðarinnar beri
traust til Alþingis sem stofnunar,
þá vantreysta 87% þjóðarinnar
stofnuninni og skákmeisturum
hennar. Við slíkt ástand verður
ekki unað og við því verður að
bregðast hratt.
Það hlýtur að koma í hlut nýrra
þingmanna, nýrra skákmeistara í
valdatafli þjóðarinnar að byggja
upp traust þjóðarinnar á Alþingi
og í raun allri íslenskri stjórn-
sýslu. Gömlu stórmeistararnir eru
of fastir í viðjum stöðumatsins,
með sömu afbrigðin, sömu leik-
flétturnar, teflandi allt of langar
skákir meðan þjóðinni blæðir.
Borgarahreyfingin kemur með
fjóra nýja skákmeistara að tafl-
borði valdsins á Alþingi. Þau koma
fersk og með þor til að prófa ný
afbrigði og nýjar leikfléttur.
Gömlu flokkarnir leiða vissulega
fram nýtt fólk að taflborðinu. En
það er hætt við því að þau verði of
niðurnjörfuð í djúpar rásir flokka
sinna og foringja. Að leikir þeirra
verði kunnuglegir. Engin ný af-
brigði. Að þau komi þvinguð til
leiks inn í stöðumatsformatið. Ég
vona að svo verði ekki.
Klukkan gengur – hvítur á leik.
Lítill tími eftir og staðan er afar
snúin. Svartur virðist vera með
betri stöðu. Hver verður næsti
leikur hvíts? Stöðumatið má ekki
taka lengri tíma.
Valdatafl á Alþingi
meðan þjóðinni blæðir
Eftir Jóhann
Kristjánsson
» Gömlu stórmeist-
ararnir eru fastir í
viðjum stöðumatsins,
með sömu afbrigðin,
sömu leikflétturnar,
teflandi allt of langar
skákir meðan þjóðinni
blæðir
Jóhann Kristjánsson
Höfundur er framkvæmdastjóri þing-
hóps Borgarahreyfingarinnar.
ÞAÐ ER mikið
áhyggjuefni, sér-
staklega núna
þegar kreppir að,
hve mikið er
verslað í lágverðs-
verslunum. Ég
hlustaði nýlega á
spjall inni á
Barnalandi og
flestar sem tóku
þátt í spjallinu
versla í lágverðsverslunum. Það er
skelfilegt að hugsa til þess hvernig
þessi lágverðsfyrirtæki standa að
framleiðslunni; eiturefnanotkunin er
mjög mikil, sérstaklega í bómull-
arræktun og í framleiðslunni, svo
ekki sé minnst á hvernig komið er
fram við blessað fólkið í þróunarlönd-
unum. Hægt er að lesa sér til um
þetta inni á http://www.litlakistan.is/
?i=80&expand=82 þar sem er fróð-
leikur um þessi mál og upplýsingar
um merki sem eru á fatnaðinum til
þess að upplýsa um gæði og siðgæði í
framleiðslunni. Í framtíðinni verður
hægt að rekja hverja flík, merki með
númeri sem hægt er að rekja og fá
upplýsingar um framleiðsluna.
Það versta við þetta allt saman er
að þessi lágverðsfyrirtæki eyðileggja
um leið markaðinn fyrir heilbrigðari
og betri vörur. Almenningur á Íslandi
virðist ekki vera vel upplýstur um
þessi mál. Verslanir sem bjóða líf-
rænar og Fair Trade-vörur hafa átt
erfitt uppdráttar hér á Íslandi, það
eru helst útlendingar sem vilja kaupa
þessar vörur og stuðla þannig að heil-
brigðari lífsháttum og meiri sann-
girni í alþjóðaviðskiptum. Banda-
ríkjamenn hafa tekið sig verulega á
með allan innflutninginn frá Kína þar
sem búið er að setja lög um eiturefna-
prófanir, CPSIA Consumer Products
safty improvement act, en þau koma
til framkvæmda á næsta ári. Þeir að-
ilar sem Litla kistan verslar við í
Bandaríkjunum eru þegar komnir
með þessi próf og sum eru líka að
vinna að því að bæta vinnuskilyrði
með CARE-ferlinu ITCI CARE pro-
cess. Æ fleiri framleiðendur eru farn-
ir að bjóða hluta af framleiðslunni úr
lífrænum efnum og fatnaðurinn er
eiturefnaprófaður á lokastigi með
ökotex-vottun en það þarf að upplýsa
almenning um þessi merki, annars
skilar þetta litlum árangri. Verðið er
ekki miklu hærra þótt áreiðanleiki
vörunnar sé mun meiri. Það er ekki
spurning að börnunum líður miklu
betur í flíkum án eiturefna og lífræna
bómullin er mjúk og fín fyrir okkur
öll.
GUÐBJÖRG
EGGERTSDÓTTIR,
rekstrarhagfræðingur.
Allar barnavörur
eiturefnaprófaðar
Frá Guðbjörgu Eggertsdóttur
Guðbjörg
Eggertsdóttir
FERMING-
ARGJÖF syst-
ursonar míns
hafði á skömmum
tíma hækkað í
verði vegna geng-
isbreytinga,
hruns krónunnar,
að það var komið
yfir leyfileg mörk
fyrir einn hlut,
sem má flytja með
sér tollfrjálst til landsins. Það kom í
ljós að þessi mörk fylgja sem sé ekki
gengi erlends gjaldmiðils eins og eðli-
legt væri, sem er skandall útaf fyrir
sig.
Ég var staðinn að verki í tollgæsl-
unni og þurfti að greiða gjöld af tölv-
unni. Starfsmenn tollsins sýndu
fyllstu kurteisi enda ekki við þá að
sakast, þeir setja ekki reglurnar, ef
eitthvað er þá er þeim vorkunn.
Hvað er svo athugavert við þennan
atburð?
Hvergi á byggðu bóli nema á Ís-
landi er tollvörðum uppálagt að
vernda íslenska smásölu á almennum
varningi þ.e.a.s. fyrir utan áfengi,
tóbak og annað dóp eða vörur sem
geta borið með sér smithættu. Þetta
eru augljóslegar hömlur á sam-
keppni, samkeppni við önnur lönd, og
ætti Samkeppniseftirlitið að skoða
málið. Hérna er ríkið að ná tekjum
sem beinlínis má tengja slöku gengi
íslensku krónunnar. Þetta er siðlaust.
Í mörgum fríhöfnum erlendis er
verð gefið upp í sterkum gjaldmiðlum
svo sem evrum eða dollurum. Öll
leyfileg hámörk ættu þess vegna að
fylgja þessum sterku gjaldmiðlum.
Hver er svo upplýsingaskylda frí-
hafnarverslunarinnar, í þessu tilfelli
verslunarinnar Elko? Hluturinn er
keyptur í komuverslun Fríhafn-
arinnar og því augljóst að hann væri á
leið inn í landið. Væri ekki eðlilegt að
verslunin upplýsti hvað hluturinn
kæmi endanlega til með að kosta þeg-
ar hann er fluttur löglega inn og gjöld
hafa verið greidd? Er þetta hluti af
blekkingu eða hvatning til lögbrots?
Eru þetta eðlilegir viðskiptahættir?
Fróðlegt væri að fá skoðanir ráðu-
neytisins sem ákveður reglurnar, toll-
varða, Samkeppniseftirlitsins og
verslana Fríhafnarinnar á þessu máli,
því hér er örugglega ekki um einn
einangraðan atburð að ræða.
FRIÐRIK G. FRIÐRIKSSON,
fararstjóri erlendis
hjá Úrvali Útsýn.
Svínarí í Leifstöð
Frá Friðrik G. Friðrikssyni
Friðrik G.
Friðriksson
ÞAÐ VORAR
snemma í Mýrdalnum
og haustar seint. Vor-
verkin hefjast
snemma, undirbún-
ingur uppskerustarfa
er hafinn. Sáning garð-
ávaxta og fóðurrækt-
unar fyrir skepnurnar
er komin í fullan gang.
Girðingarnar eru lag-
aðar og skítadreifarar
bændanna hafa verið
dregnir út til að bera skarn á hóla.
Og fljótlega fara bændur að bera
áburð á tún sín.
Enn einu sinni er búið að taka um-
deilda ákvörðun um að loka vinsæl-
asta ferðamannastaðnum í Mýrdal í
byrjun sumars. Umhverfisstofnun
hefur tekið ákvörðun um að loka
Dyrhólaey fyrir almennri umferð til
25. júní. Þetta er gert í samræmi við
lög um friðlýsingu hennar.
Samhliða ákvörðun Umhverf-
isstofnunnar er ráðgert
að fylgjast með varpinu
um miðjan næsta mán-
uð og ákveða í fram-
haldi af því hvort opna
eigi afmarkaða hluta
Dyrhólaeyjar fyrir um-
ferð.
En hversu mikilvægt
er að friða Dyrhólaey?
Er um að ræða svo
mikilvægan þátt í af-
komu bænda sem nytja
svæðið, að nauðsynlegt
sé að loka einum vin-
sælasta viðkomustað ferðamanna í
Mýrdalnum um langa tíma, fram yf-
ir mitt sumar? Ég veit ekki til þess
að á mörgum síðari árum hafi æð-
arvarpið á Dyrhólaey, eða við jaðra
hennar verið sérlega eflt.
Með þessari áralöngu lokun hefur
vargi fjölgað gríðarlega á svæðinu.
Þessi „friðunartími“ verður til þess
að rebbi og minkurinn hafa gott að-
gengi að hreiðrum og fugli á eynni.
Umgengni mannsins fælir þessi dýr
frá eynni og varpsvæðum þar.
Ég veit heldur ekki til þess að af-
koma landeigenda sé á nokkurn hátt
tengd því að hafa tekjur af fuglalífi í
og við Dyrhólaey. Það hefur áratug-
um saman verið lokað fyrir umferð
út í Dyrhólaey yfir stóran hluta sum-
arsins. Forvitnilegt væri að vita það
hve mikið tekjurnar hafa aukist af
dúntekju á eynni. Ég hef heldur
ekkert fengið að heyra eða lesa um
rannsóknir á svæðinu. Hvaða áhrif
friðunin hefur haft á viðkomu dýra-
lífs á svæðinu.
Hvers vegna loka Dyrhólaey?
Eftir Njörð Helga-
son »Er um að ræða svo
mikilvægan þátt í af-
komu bænda sem nytja
svæðið, að nauðsynlegt
sé að loka einum vinsæl-
asta viðkomustað ferða-
manna í Mýrdalnum ...
Njörð Helgason
Höfundur er húsasmiður.