Morgunblaðið - 22.05.2009, Blaðsíða 16

16 FréttirVIÐSKIPTI | ATVINNULÍF
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 22. MAÍ 2009
Eftir Alfons Finnsson
Snæfellsbær | Skrifað hefur verið
undir kaupsamning Snæfellsbæjar
og björgunarsveitarinnar Lífs-
bjargar um húseignina Líkn á Hell-
issandi. Húsið hefur verið í eigu
björgunarsveitarinnar, en það lýkur
á næsta ári hlutverki sínu sem
björgunarsveitarhús, eða um leið og
nýtt og glæsilegt húsnæði björg-
unarsveitarinnar Lífsbjargar verður
tilbúið í Rifi.
Um leið og undirritaður var kaup-
samningur var jafnframt undirritað
samkomulag um styrk Snæfells-
bæjar vegna húsbyggingarinnar í
Rifi. Samningurinn er samtals að
upphæð 23,5 milljónir og felur í sér
kaup Snæfellsbæjar á Líkn, að upp-
hæð 13,5 milljónir.
Snæfellsbær og
Lífsbjörg semja
Undirskrift Samningur handsalaður.
Eftir Kristínu Ágústsdóttur
Neskaupstaður | Áhugamenn um kaj-
akróður munu væntanlega hópast
til Austurlands helgina 29.-31. maí,
en þá fer fram sjókajakmótið Egill
rauði í Neskaupstað. Það er Kaj-
akklúbburinn Kaj á Austurlandi
sem heldur mótið. Mótssvæðið er
Kirkjufjaran svokallaða, Norðfjarð-
arflói, Sundlaugin í Neskaupstað og
Kaffihúsin Nesbær og Frú Lú Lú.
Að sögn Ara Benediktssonar, for-
manns Kaj, er hér um að ræða
stærsta kajakviðburð undanfarinna
ára á Íslandi. Áður var Egill rauði
haldinn í Stykkishólmi, en lognaðist
út af þar þegar frumkvöðullinn
fluttist austur. Hann er nú félagi í
Kaj og mótið haldið á þeirra vegum
í 2. skiptið í Neskaupstað.
Frægir leiðbeinendur
Dagskrá mótsins er glæsileg og
ber þar einkum að nefna sérstaka
gesti mótsins, Shawnu Franklin og
Leon Sommé sem reru kringum Ís-
land árið 2003. Þau reka kayak-
skólann Body boat blade og voru
nýverið kjörin bestu kajakleiðbein-
endurnir á vesturströnd Bandaríkj-
anna af lesendum tímaritsins Sea
Kayaker. Að sögn Ara höfðu þau
mikinn áhuga á að koma sem leið-
beinendur á mótið. „Við kynntumst
þessu fólki þegar það reri hringinn
í kringum Ísland árið 2003, en við
rerum með hluta leiðarinnar hér
austanlands með þeim og höfum
verið í góðu sambandi við þau síð-
an.“
Hvetur ræðara til
að fara á námskeið
Á dagskrá mótsins eru ýmiss
konar námskeið, s.s. áratök, fyrstu
tökin, veltur og æfingar og bjarg-
anir á kajak. Auk þess róðrar, grill-
veislur, fyrirlestrar og myndasýn-
ingar, m.a. fyrirlestur og
myndsýning frá Íslandsróðri
Shawnu og Leons. Ari segir að allir
ættu að finna eitthvað við sitt hæfi,
bæði byrjendur og lengra komnir
og hvetur hann alla sem stunda kaj-
akróður eða hafa hug á því að byrja
í sportinu að sækja námskeið til
undirbúnings. Auk Shawnu og
Leons verða aðrir leiðbeinendur fé-
lagar úr Kajakklúbbnum Kaj og
Kajakklúbbnum í Reykjavík.
Mótsaðstaða er í fjörunni í miðbæ
Neskaupstaðar þar sem félagar í
Kaj hafa undanfarið byggt upp að-
stöðu. Fyrir skemmstu stóðu þeir
fyrir flutningi á 80 ára gömlu sjó-
húsi sem til stóð að rífa. Fram-
undan er drjúgt starf við end-
urbætur á húsinu sem sómir sér vel
í fjörunni. Mun aðstaða klúbbsins
stórbatna við framkvæmdirnar.
Egill rauði og Stjáni blái
Samhliða sjókajakmótinu í Nes-
kaupstað ætla ræðarar á straumka-
jökum að hittast á Héraði og kallast
það mót Stjáni blái. Það er þó mun
minna sniðum og bara fólgið í því
að áhugamenn á straumkajökum
hittast og róa saman að sögn Ara.
Jafnframt segist hann búast við
góðri þátttöku á mótinu. „Ég hef
heyrt af fólki víðsvegar af að land-
inu sem ætlar að koma með bátana
sína. En það verður líka hægt að
leigja báta á meðan á mótinu stend-
ur, ef það eru t.d. einhverjir sem
ekki eiga báta og vilja koma á nám-
skeið.“
Sjókajakveisla í Neskaupstað
 Erlendir leiðbeinendur í hæsta
gæðaflokki kenna áratök og björgun
Róður Það er mikilvægt að kunna
að bjarga sér á sjókajak.
www.123.is/kaj
www.bodyboatblade.com
lendir vextir almennt nálgast erlenda
vexti. Hluti af vandanum var fólginn í
því að vextir í krónum voru svo miklu
hærri en erlendir vextir og þar með
vextir af útlánum í erlendri mynt,
sem bankarnir voru með. Þannig að
það bætir stöðuna talsvert að nafn-
vextir hafa lækkað,“ segir Gylfi
Magnússon viðskiptaráðherra.
Fundargerð peningastefnunefndar
frá síðasta stýrivaxtaákvörð-
unarfundi var birt í gær. Þar koma
þessar áhyggjur glögglega í ljós. Það
er sagt nauðsynlegt að grípa til að-
gerða í því skyni að endurreisa líf-
vænlegt bankakerfi. „Til þess þarf að
lækka kostnað, minnka umfang
reksturs, draga úr gjaldeyrisáhættu
og sjá til þess að lánskjör endurspegli
raunverulegan fjármögnunarkostnað
bankanna,“ segir í fundargerðinni.
Bankakerfið ekki
ennþá lífvænlegt
 Lækka á innlánsvexti, draga úr kostnaði og minnka umsvif
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Hagstæð kjör Kaupþing tilkynnti í fyrradag um lækkun vaxta á inn- og út-
lánum til að koma „til móts við heimili og fyrirtæki í landinu“. Meiru skiptir
að verið er að létta byrðar á bankanum til að gera reksturinn arðbærari.
FRÉTTASKÝRING
Eftir Björgvin Guðmundsson
bjorgvin@mbl.is
SEÐLABANKI Íslands hefur hvatt
stjórnendur ríkisbankanna, Íslands-
banka, Nýja Kaupþings og Lands-
bankans, til að lækka hratt vexti á
innlánum. Tekjurnar sem bankarnir
fá af eignum duga ekki til að greiða
fyrir skuldbindingar, eins og vexti af
innstæðum.
Í einföldu máli er ástæðan sú að
stærsti hluti skulda bankanna er í
krónum, sem bera háa vexti en
stærri hluti eigna er í erlendri mynt,
sem bera lága vexti. Því er hægt að
segja að ríkið, sem er bakhjarl bank-
anna, borgi núna mismuninn þarna á
milli.
Enginn, sem Morgunblaðið talaði
við í gær, gat sagt nákvæmlega til um
hversu mikill mismunurinn væri á
milli þessara inn- og útgreiðslna. Á
milli 1.600 og 1.800 milljarðar króna
væru í innlánum. Þetta gæti því verið
töluverð upphæð, sem hlypi á tugum
ef ekki hundruðum milljóna í hverj-
um mánuði.
Reyndar hafa bankarnir verið
duglegir við að lækka innlánsvextina
undanfarið. Hafa vextirnir lækkað
hraðar en stýrivextir Seðlabanka Ís-
lands. Það er gert til að draga úr
þessum taprekstri og gera banka-
reksturinn arðbæran aftur.
„Það hjálpar mjög mikið ef inn-
Í HNOTSKURN
»Þegar innlánsvextir lækkadregur strax úr útgjöldum
bankanna. Vextir af eignum
eru hins vegar tregbreyt-
anlegri. Því gagnast vaxta-
lækkun bönkunum strax.
»Bankarnir þurfa ekkisvona mikil innlán því
efnahagsreikningur þeirra
verður minni en til stóð.
Tekjur bankanna standa ekki
undir umsvifamiklum rekstri.
Bankakerfið er ekki ennþá „líf-
vænlegt“. Lækka þarf innláns-
vexti, lækka kostnað og minnka
umfangið að mati Seðlabankans.
„ALMENNT séð þurfa bankarnir að setja fram
viðskiptaáætlun sem leiðir til hagnaðar í rekstri,“
segir í fundargerð peningastefnunefndar Seðla-
banka Íslands, sem birt var í gær. Í fundargerðinni
segir að endurskipulagningu fjármálakerfisins miði
áleiðis en nauðsynlegt sé að grípa til ýmissa að-
gerða til að endurreisa lífvænlegt bankakerfi.
Kostnaður við rekstur bankanna er of mikill miðað
við tekjurnar. Því þarf að lækka innlánsvexti, draga
úr kostnaði og minnka umfang rekstursins.
„Ég get í sjálfu sér tekið undir þetta allt saman,“
segir Gylfi Magnússon viðskiptaráðherra.
Í peningastefnunefnd eiga seðlabankastjóri, að-
stoðarbankastjóri og aðalhagfræðingur Seðlabank-
ans sæti ásamt tveimur prófessorum.
bjorgvin@mbl.is
Sammála Seðlabanka
Morgunblaðið/Kristinn
Seðlabankastjóri Einhugur var í peninga-
stefnunefnd í afstöðu til reksturs bankanna.
„VANDINN er
sá að bankarnir
eru með of mikið
af eignum í er-
lendri mynt sem
bera lága vexti
en of mikið af
skuldbindingum
í krónum sem
bera háa vexti.
Það er afar
óþægileg staða að vera í og veldur
taprekstri. Ef krónan veikist veg-
ur það hins vegar upp á móti.
Þetta er staða sem verður að laga
áður en bankarnir verða að fullu
starfhæfir,“ segir Gylfi Magn-
ússon viðskiptaráðherra.
Hann segir það hjálpa mikið ef
innlendir vextir hér almennt nálg-
ist erlenda vexti eins og hefur ver-
ið þróunin undanfarið. Til við-
bótar hafa aðrar lausnir verið
ræddar.
„Hluti af lausninni gæti falist í
því að í uppgjöri á milli gömlu og
nýju bankanna verði greitt fyrir
eignir umfram skuldir, sem færast
frá gömlu til nýju bankanna, með
skuldabréfi í erlendri mynt. Það
myndi að nokkru leyti jafna þenn-
an mun. Það er ein leið. Önnur leið
er að bankarnir reyni að breyta
lánunum sem eru í erlendri mynt í
innlenda mynt þegar verið er að
semja um skuldbreytingu fyr-
irtækja,“ segir Gylfi.
Síðastnefnda atriðið er hins veg-
ar háð því að innlendir vextir fari
meira niður. „Þeir sem hafa verið
með erlend lán eru tregari til að
skipta þeim yfir í krónur ef vextir
eru mun hærri í krónum.“
Staða sem
verður að
laga fljótt
Gylfi Magnússon
Breyta erlendum
lánum í innlend
TVEIR af fimm nefndarmönnum í
peningastefnunefnd Seðlabankans
lögðu til í byrjun maí að stýrivextir
bankans yrðu lækkaðir um 3%.
Svein Harald Øygard, seðla-
bankastjóri og formaður nefnd-
arinnar, lagði fram tillögu um 2,5%
og var hún samþykkt með þremur
atkvæðum.
Þetta kemur fram í fundargerð
peningastefnunefndar, sem birt var
í gær, af fundi nefndarinnar sem
haldinn var 7. maí. Í fundargerð-
inni kemur fram að rætt hafi verið
á fundinum um að lækka stýrivexti
um 1,5 til 3,5 prósentur. „Allir
nefndarmenn voru sammála um að
sterk rök hnigu að því að taka bæri
tiltölulega stórt skref að þessu sinni
en höfðu mismunandi skoðanir á
því hversu stórt það skref ætti ná-
kvæmlega að vera,“ segir í fund-
argerðinni.
Afstaða hvers og eins óljós
Ekki kemur fram hver afstaða ein-
stakra nefndarmanna var til tillögu
seðlabankastjóra um að lækka
stýrivexti um 2,5 prósentustig nið-
ur í 13%. Í peningastefnunefnd
Seðlabankans sitja Svein Harald
Øygard, seðlabankastjóri og for-
maður nefndarinnar, Arnór Sig-
hvatsson aðstoðarbankastjóri, Þór-
arinn G. Pétursson
aðalhagfræðingur, Anne Sibert
prófessor og Gylfi Zoëga prófessor.
Nefndin mun birta næstu ákvörð-
un um stýrivexti 4. júní. Framvinda
efnahagsáætlunar ríkisstjórnar
ræður miklu hvað verður gert þá.
Fátt hefur gengið eftir sem Seðla-
bankinn sagði forsendu umtals-
verðrar stýrivaxtalækkunar.
Morgunblaðið/Ómar
Spár Útflutningur dregst saman.
Tveir vildu
lækka stýri-
vexti meira
INNLENT