Morgunblaðið - 22.05.2009, Blaðsíða 30

30 MenningFRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 22. MAÍ 2009
GUÐRÚN Jóhanna Ólafs-
dóttir messósópransöngkona
syngur með Sinfóníuhljómsveit
Íslands á tónleikum í kvöld,
föstudagskvöld. Ítölsk stemn-
ing er í fyrirrúmi en leikin
verða verk eftir Respighi og
Edward Elgar, auk kantata
sem tengjast fornum róm-
verskum sögnum: Arianna a
Naxos eftir Haydn og Phaedra
eftir Britten.
Guðrún Jóhanna er ein dáðasta söngkona
landsins af yngri kynslóðinni og hefur hún m.a.
sungið veigamikil hlutverk við Íslensku óperuna
og með Sinfóníuhljómsveit Íslands, auk þess sem
hún hefur haldið fjölda ljóðatónleika.
Tónlist
Guðrún Jóhanna
með Sinfóníunni
Guðrún Jóhanna
Ólafsdóttir
LEIKHÓPURINN Lotta
frumsýnir á morgun, laug-
ardag, nýtt íslenskt barna-
leikrit. Rauðhettu. Verkið er
sýnt í Elliðaárdalnum í Reykja-
vík og hefst sýningin klukkan
14. Sýnt er utandyra og eru
sýningargestir því hvattir til að
klæða sig eftir veðri og taka
með sér teppi að sitja á.
Verkið skrifaði Snæbjörn
Ragnarsson og byggir á klass-
ísku ævintýrunum um Rauðhettu og úlfinn, Hans
og Grétu og grísina þrjá. Sögurnar eru fléttaðar
saman á nýstárlegan hátt svo úr verður mikið æv-
intýr. Þetta er þriðja sumarið sem Leikhópurinn
Lotta setur upp barnasýningu.
Leiklist
Rauðhetta og þrír
grísir í Elliðaárdal
Leikendur í
Rauðhettu.
POPPHLJÓMSVEITIN Trí-
kot og Lúðrasveit Vestmanna
komu fram saman í Vest-
mannaeyjum í fyrra, við góðar
undirtektir, og hyggjast end-
urtaka leikinn í Höllinni, Vest-
mannaeyjum, á morgun, laug-
ardaginn 23. maí, klukkan 20.
Þeim til aðstoðar verða félagar
úr Lúðrasveit verkalýðsins.
Alls verða rúmlega 60 manns á
sviðinu og flutt lög úr öllum
áttum til að mynda eftir Queen, Robbie Williams,
Frank Sinatra, Bítlana, Focus og Björgvin Hall-
dórsson og fleiri frábæra listamenn. Æfingar hafa
staðið yfir undanfarna mánuði og lofa flytjendur
að enginn verði svikinn af tónlistinni.
Tónlist
Popp og lúðrar í
Vestmannaeyjum
Tríkot og Lúðra-
sveit Vestmanna.
Félagið fagnar afmælisári með ýmsumhætti. Á tímamótum sem þessum ergjarnan litið um farinn veg og jafnframthorft fram á veginn. Sýning á verkum
Kjartans Guðjónssonar (sem nú stendur yfir) er
dæmi um sýningu þar sem horft er um öxl til frum-
kvöðlanna í íslenskri grafík,“ segir Elva. „Það er fé-
laginu mikill heiður að fá að sýna verk Kjartans.
Þann 23. maí munu um 30 félagsmenn koma saman
á Lækjartorgi og vinna myndlist hver með sínum
hætti. Þessir tveir viðburðir eru einnig framlag fé-
lagsins til Listahátíðar í Reykjavík.
Í haust er fyrirhuguð sögusýning í sal félagsins
þar sem saga grafíkur á Íslandi verður rakin í máli
og myndum. Við hyggjumst bjóða skólahópum sér-
staklega að sækja þá sýningu. Menntamálaráðu-
neytið styrkir þetta verkefni. Samtímis þeirri sýn-
ingu verður samsýning í Norræna húsinu þar sem
vonandi gefst færi á að líta það besta sem graf-
íklistamenn á Íslandi hafa að bjóða. Áætlað er að
gefa út rit með upplýsingum um alla listamenn fé-
lagsins. Á afmælisári félagsins viljum við graf-
íklistamenn vera sýnileg með jákvæðum hætti.“
Uppsveifla
Hvernig metur þú stöðu grafíklistarinnar hér?
„Nú er uppsveifla. Vinsældir grafíklistarinnar
hafa alltaf gengið í bylgjum. Í dag er t.d. ekki eig-
inleg grafíkdeild í Listaháskólanum eins og áður
var en mjög öflugt grafíkverkstæði. Við höfum
fregnir af því að það sé mjög vinsælt. Ríkarður
Valtingojer sem er lærifaðir okkar margra í graf-
íkinni, hefur sett upp Grafíksetur á Austurlandi
sem hefur hlotið fádæma viðtökur og stöðugt ber-
ast fyrirspurnir til félagsins um námskeið og kynn-
ingar. Grafíktæknin í sjálfu sér er fjölbreytt og
hæfir nútímamyndlistarmanninum vel sem vill not-
ast við fleiri en einn miðil eða tækni.“
Vita Íslendingar hvað grafík er?
„Nei, Íslendingar vita almennt ekki mikið hvað
grafik er, því miður. Fólk ruglar t.d. mjög saman
listgrafík og grafískri hönnun sem er tvennt ólíkt.
Þarna er svolítið við okkur grafíklistamenn að sak-
ast og við ætlum að reyna að ráða bót á þessu með
því að vera sýnilegri. Það gætir líka oft ákveðins
misskilnings hjá fólki varðandi grafíklistina. Sumir
telja hana vera óæðri miðil innan myndlistarinnar
þar sem myndverk eru þrykkt í upplagi, þ.e. marg-
ar myndir þrykktar af sömu plötu eða steini. Það
má benda á að þrátt fyrir að svo sé þá handþrykkir
listamaðurinn hvert eintak svo í raun er hvert ein-
tak sérstakt. Þetta á sérstaklega við á Íslandi þar
sem listamennirnir þrykkja allt sjálfir en víða er-
lendis eru sérstakir þrykkjarar á verkstæðum.“
Margir merkir
Hvað er það sem heillar við grafíklistina?
„Ég get bara svarað þessu út frá minni persónu-
legu skoðun. Mér finnst tækni grafíkur mjög
skemmtileg, hún býður upp á óþrjótandi möguleika
og oft óvænta útkomu. Mér finnst eitthvað notalegt
við þetta handverk sem hún krefst, eitthvað göfugt
og um leið á einhvern hátt heilandi. Þetta er samt
oft á tíðum mjög þungt ferli og líkamlega erfitt og
krefst mikillar þolinmæði.“
Hvaða íslenskir listamenn telur þú að standi upp
úr í íslenskri grafíksögu?
„Ég get nefnt Guðmund frá Miðdal sem m.a.
flutti inn fyrstu grafíkpressuna til Íslands. Hlutur
Jóns Engilberts er afar stór í að leggja grunninn að
íslenskri grafíklist og hannaði hann m.a. hið gull-
fallega merki félagsins sem nú hefur verið prentað
á boli félaginu til fjáröflunar, og Kjartan Guð-
jónsson. Barbara Árnason mun vera fyrsta konan
sem vann grafík á Íslandi. Braga Ásgeirsson þarf
vart að kynna enda stórt nafn í íslenskri graf-
íksögu, og Erró. Þá má nefna Einar Hákonarson
sem setti upp grafíkverkstæði í MHÍ fyrstur
manna. Segja má að ný kynslóð grafíklistamanna
hafi komið fram með t.d. konunum Ragnheiði Jóns-
dóttur, Björgu Þorsteinsdóttur og Sigrid Valt-
ingojer og enn á ný með t.d. Valgerði Bergsdóttur,
Valgerði Hauksdóttur, Magdalenu M. Kjart-
ansdóttur, Þórði Hall og Jóni Reykdal.
Þeir einstaklingar sem hér hafa verið nefndir
öðluðust sína grafíkmenntun víðs vegar um heim-
inn og eiga það flestir sammerkt að hafa verið mik-
ilsvirtir kennarar. Auk þeirra grafíklistamanna
sem hér hafa verið nefndir er marga aðra ágæta
listamenn að finna innan Íslenskrar grafíkur að
sjálfsögðu enda félagmenn í dag rúmlega 70.“
Getur hvaða listamaður sem er leigt sér aðstöðu
á verkstæði ÍG?
„Íslensk grafík rekur grafíkverkstæði sem er
með þeim bestu sem gerast. Allir myndlistarmenn
sem hafa einhverja þekkingu á þeim efnum og
áhöldum sem þar eru geta leigt sér aðstöðu til
lengri eða skemmri tíma. Við höfum ekki starfs-
mann á verkstæðinu til að aðstoða hvern og einn en
við erum ansi hjálpleg ef því er að skipta.“
Ungir grafíkerar óskast
Nú ert þú nýtekin við formennsku, verða breytt-
ar áherslur í rekstri félagsins eða sýningahaldi?
„Fyrstu mánuðirnir hafa farið í að setja mig inn í
málefni félagsins. Eitt af aðalmarkmiðum mínum
fyrsta árið ásamt nefndum félagsins er að efla innra
starf félagsins og halda utan um afmælisárið. Það
höfum við gert m.a. með því að standa fyrir stuttum
námskeiðum og kynningum mánaðarlega fyrir fé-
lagsmenn og með veglegri dagskrá afmælisársins.
Meðalaldur félagsmanna er orðinn hár og það er
brýnt að fá inn ungt og ferskt fólk.
Ætlunin er að óska eftir meiri samvinnu við
Listaháskóla Íslands og grafíklistamenn víðs vegar
um landið. Næsta ár verður áhersla lögð á að
byggja upp samvinnu við erlend grafíkverkstæði
sem nú þegar hafa óskað eftir samstarfi við okkur,
það er margt spennandi framundan.,“ segir Elva.
Morgunblaðið/Kristinn
Steinþrykk Sigurbjörn Ingvarsson við vinnu á
verkstæði Íslenskrar grafíkur fyrir einum tíu ár-
um. Litfagurt steinþrykk í fæðingu.
Óþrjótandi möguleikar,
óvænt útkoma
Félagsmenn í Íslenskri grafík munu koma
saman á Lækjartorgi á morgun kl. 13-17 og
vinna þar að myndlist með ýmsum hætti.
Bæði verður rist í plötur og þrykkt að graf-
ískum sið, teiknað og málað. Myndlistarverk
félagsmanna verða til sýnis og sölu auk þess
sem seldir verða bolir með merki félagsins,
sem Jón Engilberts hannaði fyrir margt
löngu.
Klukkan 15 verður svo framinn gjörningur
en um innihald hans og framkvæmd ríkir mik-
il leynd meðal félagsmanna.
Grafík og gjörningur
Fílharmóníusveitin í Berlín hefur
löngum þótt ein besta sinfón-
íuhljómsveit heims, ef ekki sú besta,
og á að baki langa og merka sögu.
Það þótti mörgum einkennilegt að
þegar hljómsveitin, sem á sér djúpar
rætur í þýsku menningarlífi, réð sér
breskan aðalstjórnanda, Simon
Rattle. Það virðist þó fara vel á með
hljómsveitinni og Rattle, því búið er
að leggja drög að samningi um
áframhaldandi störf hans þar, allt til
ársins 2018, eða í níu ár. Samning-
urinn verður þó ekki undirritaður
fyrr en í haust.
Sir Simon er óhemjuvinsæll meðal
fastagesta á tónleikum hljómsveit-
arinnar, en sögur hafa farið af kryt-
um milli hans og einstakra hljóð-
færaleikara í sveitinni.
Samningsdrögin hafa verið sam-
þykkt af öllum hlutaðeigandi, yf-
irstjórn hljómsveitarinnar, hljóð-
færaleikurum og Rattle sjálfum.
Á næsta starfsári er gert ráð fyrir
því að hann stjórni sextíu tónleikum
hljómsveitarinnar, þar af þrjátíu og
þremur í vígi sveitarinnar í Fílharm-
óníunni í Berlín.
begga@mbl.is
Rattle
áfram í
Berlín
Níu ára samningur
við Fílharmóníuna
Sir Simon Vinsæll í Berlín.
KVIKMYNDA-
framleiðandinn
Dream Works í
Bandaríkjunum
gæti þurft að
hætta við áform
um að kvikmynda
sögu Martins
Luthers King.
Tvö börn mann-
réttindaleiðtog-
ans hafa hótað
málsókn verði ekki hætt við, þar sem
samþykkis þeirra fyrir gerð mynd-
arinnar hafi ekki verið leitað.
Á þriðjudag tilkynnti kvikmynda-
framleiðandinn að hann hefði keypt
rétt á því að gera kvikmynd úr sögu
Kings af dánarbúi hans, en það er
sonurinn Dexter King sem stjórnar
því. Í þeim samningi var ráð fyrir því
gert að Steven Spielberg leikstýrði
myndinni. Systkini Dexters, Bernice
og Martin Luther yngri, eru ósátt
við að hafa ekki verið höfð með í ráð-
um. Ef af verður, verður það ekki í
fyrsta sinn sem börn Martins Lut-
hers King þræta um málefni föður
síns fyrir dómstólum.
Börn Kings
þræta um
föðurleifðina
Martin Luther
King
Þetta er líka svo
mikið síldartunnu-
fyrirbæri... 32
»
Morgunblaðið/ÞÖK
Hugmyndaflug Valgerður Hauksdóttir hefur
verið afkastamikil í grafíklistinni og m.a. blandað
nýrri aðferðum við þær eldri.
Morgunblaðið/Kristinn
Litur borinn á plötu Elva Hreiðarsdóttir, for-
maður félagsins Íslensk grafík, á hinu vel búna
verkstæði félagsins í Hafnarhúsinu.
Félagið Íslensk grafík (ÍG) fagnar 40 ára afmæli í ár og verður margt
gert til hátíðabrigða á árinu til að vekja athygli á sögu félagsins og graf-
íklistinni. Helgi Snær Sigurðsson tók formann félagsins, Elvu Hreið-
arsdóttur, tali og spurði hvernig afmælishaldinu yrði háttað.
ÍG er með verkstæði og sýningarsal í Hafnarhús-
inu, Tryggvagötu 17 hafnarmegin og er öllum
myndlistarmönnum frjálst að sækja um sýning-
araðstöðu. Lögð hefur verið áhersla á að sýnd
séu grafíkverk og verk á pappír, þó svo það sé
ekki skilyrði. Hver sýning stendur yfir í þrjár vikur.