Morgunblaðið - 22.08.2009, Blaðsíða 6

6 FréttirINNLENT
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 22. ÁGÚST 2009

 



 

 
 


 



    
 
 






 

  
   


    
! "     # 

$  %  %

  
 &'"
 (  ( ) (
  &    *
  
 
        "
     
$    + ,  -     ./  0   1"# ,  " "     
     (   
0   ./  2 ./   0  3'  '  0  ,




Eftir Jón Pétur Jónsson
jonpetur@mbl.is
RÍKISSTJÓRNIN hefur sam-
þykkt tillögu Svandísar Svav-
arsdóttur umhverfisráðherra um að
undirbúningur að stækkun friðlands-
ins í Þjórsárverum hefjist nú þegar.
Svandís vill ljúka stækkun friðlands-
ins eigi síðar en snemma árs 2010.
Hún segir að þetta sé ekki aðeins
mikilvæg ákvörðun táknrænt séð
heldur sé þetta „gríðarlega mikilvæg
og brýn viðbót við okkar nátt-
úruverndarsvæði.“
Umtalsverð stækkun
Stækkunin er umtalsverð en frið-
landið mun þekja um 1.150 ferkíló-
metra svæði. Nú nær það yfir 375
ferkílómetra. Friðlandið verður því
þrefalt stærra miðað við það sem nú
er.
„Þetta stækkar umtalsvert í norð-
ur og nær yfir allt votlendið,“ segir
Svandís. Hún segir að svokölluð
rústamýrarsvæði, sem séu utan frið-
landsins, muni bætast við. Um er að
ræða ákveðna tegund af vistgerð á
hálendinu, þ.e. vel gróið votlendi sem
er samsett úr mörgum ólíkum gróð-
ursamfélögum.
Þá segir Svandís að friðlýsingar-
skilmálarnir á þeim svæðum sem
hafi verið friðlýst verði styrktir og
bann lagt við röskun innan þessara
svæða.
Hún segir að stækkun friðlandsins
sé búin að vera baráttumál nátt-
úruverndarsamtaka um árabil og því
sé þetta mikill gleðidagur fyrir þá
sem hafa barist fyrir þessu. Þetta sé
mjög mikilvægt framlag stjórnvalda
og sýni fram á breytta forgangs-
röðun og breyttar áherslur.
Mikilvæg breyting
„Þetta er stórkostlega mikilvægt
fyrir náttúruverndarfólk, fyrir nátt-
úruna á Íslandi og fyrir þessa bar-
áttu, sem fjöldi fólks hefur verið að
heyja undanfarin ár og áratugi. Og
ég vona að þetta sé til marks um
þann viðsnúning sem verður og hef-
ur orðið með nýrri ríkisstjórn, í þágu
náttúrunnar á Íslandi.“
Í samstarfsyfirlýsingu ríkisstjórn-
arinnar segir að friðlandið í Þjórs-
árverum verði stækkað og friðun
þess lokið hið fyrsta. Stækkunin
verður unnin í samræmi við ákvæði
náttúruverndarlaga og undirbúning-
urinn verði í höndum Umhverfis-
stofnunar í samráði við landeig-
endur, viðkomandi sveitarfélög og
aðra þá sem hagsmuna eiga að gæta.
Stækka friðlandið
 Stækkun friðlands í Þjórsárverum á að ljúka snemma á
næsta ári  Friðlandið mun ná yfir 1.150 ferkílómetra svæði
Morgunblaðið/RAX
Þjórsárver Fram kemur á vef Umhverfisstofnunar að Þjórsárver séu víðáttumesta gróðurvin á miðhálendinu, sem
stingi í stúf við harðneskjulegt umhverfið. Þar séu jafnframt mestu varpstöðvar heiðargæsarinnar í heimi.
  




 



 

   

  


  


 


    
 
 
 !
"



 
 



 



FRÉTTASKÝRING
Eftir Magnús Halldórsson
magnush@mbl.is
SAMTALS gerðu 34 sveitarfélög af
78 ráð fyrir því að halli yrði á grunn-
rekstri þeirra, þ.e. sá sem telst til A-
hluta efnahagsreiknings, samkvæmt
upphaflegum fjárhagsáætlunum.
Þetta kemur fram í svari samgöngu-
ráðuneytisins, ráðuneyti sveitar-
stjórnarmála, við fyrirspurn Morgun-
blaðsins.
Þessar tölur byggjast á upphafleg-
um fjárhagsáætlunum fyrir árið í ár
en í einhverjum tilvikum hafa sveit-
arfélögin uppfært áætlanir sínar en
þó ekki með veigamiklum breyting-
um, segir Jóhannes Finnur Halldórs-
son hjá samgönguráðuneytinu.
Í lögum um sveitarstjórnarmál
segir meðal annars að „afgreiði sveit-
arstjórn fjárhagsáætlun, ársreikning
eða þriggja ára áætlun með halla skal
hún senda eftirlitsnefnd með fjármál-
um sveitarfélaga greinargerð um
ástæður hallans, aðgerðir til að bæta
þar úr og áætlun um framtíðarhorfur
í rekstri sveitarfélagsins. Greinar-
gerð skal fylgja fjárhagsáætlun, árs-
reikningi og þriggja ára áætlun sem
send er samgönguráðuneytinu.“
Hafa skilað inn greinargerð
Þau 34 sveitarfélög sem gerðu ráð
fyrir hallarekstri hafa nú skilað grein-
argerðum í samræmi við lög.
Í upphafi þessa árs var reglum
breytt á þann veg að sveitarfélögum
var gefið aukið svigrúm til að bregð-
ast við þeim mikla tekjumissi, og
skuldaaukningu, sem hrun banka-
kerfisins olli. Spá Seðlabanka Íslands
gerir ráð fyrir 15,5 prósent minni
tekjum hjá sveitarfélögum á þessu
ári.
Halldór Halldórsson, formaður
Sambands íslenskra sveitarfélaga,
segir spá seðlabankans ekki hafa
gengið eftir, ekki enn a.m.k. Rekstur
sveitarfélaga hafi gengið betur en
spár hafi gert ráð fyrir. „Sveitar-
stjórnir hafa auk þess gripið til marg-
víslegra sparnaðaraðgerða sem hafa
skilað miklum árangri.“
Misjafnt er þó hvernig áætlanir
hafa gengið eftir, þar sem veiking
krónunnar hefur umtalsverð áhrif á
stöðu nokkurra sveitarfélaga. Geng-
isvísitala hennar er nú 237,5 en var
þegar mörg af lánum sveitarfélaga
voru tekin, nálægt 120.
34 sveitarfélög
af 78 gera
ráð fyrir halla
Halli af grunnrekstri sveitarfélaga
Hrunið kom illa við rekstur sveit-
arfélaga. Samkvæmt lögum er
sveitarfélögum óheimilt að gera
ráð fyrir halla. Reglugerð var
breytt svo að sveitarfélög gætu
skilað raunsönnum áætlunum.






  
  
 
 !
"
  ##   #$ %  $
& ' 
 $ !
! !
($
 ## )  $
   ## "'   ##  '$


* $ +,-
  
%*'!
$
   #$ . $ -
/ 
  0 $
 $
 $ #$ 1
 $$
1
' ## % $' ## (
,# ## 1
' $
  $
  
2 ' ## 3  ## 3 -
 
+  $!
  $
4 
*
  *
 
 
 













 

    







 



 VÍXLNEFUR, fuglategund sem telst til finka, sást í
fyrsta sinn hér á landi 6. ágúst sl. Yann Kolbeinsson líf-
fræðingur fann fuglinn þar sem hann var í hópi um 20
krossnefja í skógræktinni á Stöðvarfirði.
„Það er alltaf spennandi að finna nýja tegund, sér-
staklega þessa tegund sem maður var búinn að bíða lengi
eftir,“ sagði Yann. „Við vorum að tala um það í sumar að
það væri kominn tími á víxlnef hér. Hann hafði sést
nokkrum sinnum í nálægum löndum á fyrri árum, til
dæmis í Færeyjum. Svo var einn á Hjaltlandseyjum í lok
júlí í sumar og óvenju margir á ferðinni í Vestur-
Noregi.“
Til eru fjórar finkutegundir í Evrópu sem eru með
krosslögð nef. Það einkennir þessar tegundir að skolt-
arnir liggja á víxl. Víxlnefir eru aðeins minni en skóg-
arþrestir, styttri á búkinn og virðast þybbnari.
Mikil ganga af krossnefjum, frændum víxlnefja, kom í
sumar. Hennar varð fyrst vart í júní og náði hún hámarki
í fyrri hluta júlí. Krossnefir hafa orpið nokkrum sinnum
hér á landi. Þeir eru útbreiddir í barrskógum í norðan-
verðri Evrópu en víxlnefir eru útbreiddari í lerkiskógum.
Aðal útbreiðslusvæði víxlnefja er austar en hjá evrópsku
krossnefjunum. Víxlnefir halda sig þannig í norðaustur-
hluta Skandinavíu og austur í Rússlandi. gudni@mbl.is
„Það er alltaf spennandi
að finna nýja tegund“
Víxlnefur fannst í fyrsta sinn hér á landi fyrir skömmu
Ljósmynd/Sigmundur Ásgeirsson
Fyrsti víxlnefurinn Fuglaáhugamenn höfðu lengi beðið
eftir því að víxlnefir létu sjá sig hér á landi.