Saga - 1982, Blaðsíða 91

STÉTTIR, AUÐUR OG VÖLD
89
bjuggu lögmennirnir Sigurður (á lífi 1294) og Guðmundur, sonur
hans.73
Kirkjan í Saurbæ átti allt heimaland sem metið var 50 hundruð
a 17. öld og um 1318 eða fyrr átti kirkjan að auki jarðir sem metn-
ar voru 60 hundruð. Kirkjufé var liklega sem næst 18-19 kúgildi í
kúm og sauðfé. Launa skyldi tvo presta sem skyldu fá 576 álnir
arlega heima og að auki skyldi vera þar einn djákni. Árleg kirkju-
tíund var aðeins 72 álnir skv. máldaga frá 1394. Er vafasamt að
Þorvarður hafi getað hirt mikinn arð árlega af búfé kirkjunnar en
hann bjó hins vegar tíundarfrjálst.74 Þótt segja megi að jarðir
Saurbæjarkirkju hafi verið helsta stoð valda og áhrifa Þorvarðar
fæst seint öruggt svar við því hví Þorvarður hafi fremur orðið for-
tngi en ýmsir aðrir stórbændur. Verður þá auk góðs efnahags að
hafa til hliðsjónar að hann var sagður vinsæll og um pólitíska
hasfileika hans þarf vart að efast.75
I raun átti kirkjan á býli Halls Jónssonar, Möðruvöllum í Eyja-
firði, einungis þriðjung í jörðinni sem metin var til 200 hundraða
skv. líklegum tölum frá um 1700. Kirkjutekjur hafa því ekki vald-
>ð mestu um forystuhlutverk Halls heldur fremur einkaeignarhlut-
'nn. Hallur var sagður mest virtur allra manna nyrðra, næst
^randi Kolbeinssyni og hefur líklega ekki síst verið ágætur af
sjálfum sér.76
Hallur var sá eyfirskra bænda sem sat á hæst metnu jörðinni
skv. matstölum frá 17. öld en jarðeignin Grund með kirkjujörð
Var jafnhátt metin á sama tíma.77 Hvaða afleiðingar hafði þetta
fyrir höfðingdóm Sighvats? Hallur gat trúlega keppt við Sighvat í
rausn og aflað sér vinsælda með veislum og gjöfum. Vildi hann
etía kappi við Sighvat í pólitískum tilgangi varð hann hins vegar
^Hst að sýna að hann væri lagnari við að yfirbuga óróaseggi, setja
rhður deilur í héraði og koma fram málum utan héraðs, s.s. á al-
Þ'rtgi. En Sighvatur hafði yfirburði í ættgöfgi og traustum og
göfugum mægðum og var auk þess laginn vel svo að hugsanleg,
Pólitísk barátta af þessu tagi af hálfu Halls hefði sjálfsagt orðið
vonlítil (sbr. Kálf og Ögmund).
Hugsanlegt er að sú krafa hafi verið gerð til Sighvats að hann
byggi betur og héldi glæsilegri veislur en hinn auðugasti meðal