Saga - 1996, Síða 243

BESSAST AÐABÓK
241
fyrir skaða í skjalasafninu. Allt er tínt til sem varpað geti ljósi á ítök
°g eigur klaustursins. Fyrsti hluti skjalanna (bl. 3r-15v) er þá lík-
lega sá hluti safnsins sem orðið hefur til eftir brunann, en frá bl. 15-
22 eru bréf sem annaðhvort eru skrifuð eftir bréfum sem annars
staðar hafa varðveist eða þá að um er að ræða vitnisburði um eign-
ir klaustursins þar sem öll bréf varðandi eignarréttinn hafa farið
iorgörðum. En hvenær hefur þessi bruni átt sér stað? Elsta heila,
dagsetta bréfið er frá 1380, en það virðist einstakt í sinni röð. Bréf
°g bútar frá 13. öld hafa varðveist, og gjafabréfið fyrir Hólum í
Grímsnesi, sem áður hefur verið gerð grein fyrir. Tvö jarðabréf eru
frá 1447 og 1448, en önnur 15. aldar jarðabréf eru frá því eftir 1480,
en ekki er hægt að komast nær því hvenær bruninn hafi orðið en
segja að það hljóti að hafa verið á tímabilinu 1475-87.
Kálfa tja rna rmáldaga r
Það er sérstakt við vitnisburðinn á bl. 26r-v, að þar kemur fyrir
sama orðalag og í máldaga Kálfatjarnarkirkju, sem er á bl. 27v, þar
sem Ólafur Koðránsson, Jón Oddsson og Kári Þorgilsson bera að
þeir hafi „heyrt lesinn maldagann j videy advr enn kirkian brann
°g firmefndur olafur kodransson las hann sialfur". í handritinu
hefur Vigfús Jónsson skrifað „Kálfatjöm" bæði við þetta bréf og það
sem kemur á eftir því, sem er vitnisburður um rekarétt Kálfatjarn-
ar, en á eftir því er skrifað með hendi I: „anno domini m iiic lxxix
ar". Hefur þetta valdið útgefendum Fornbréfasafns nokkrum heila-
brotum, eins og sjá má af formála VII. bindis safnsins.62 Þar kemst
dr. Jón Þorkelsson að þeirri niðurstöðu að ártalið 1379 geti ekki
staðist og því séu þessir vitnisburðir frá sama ári og þeir sem Ólaf-
Ur Koðránsson gefur um rekaítök Viðeyjarklausturs, þ.e. 1497. Það
maetti hugsa sér að máldagi Kálfatjamarkirkju, sem er á undan
vitnisburðunum tveimur um rekaítökin, sé frá 1379 og þannig hafi
ártalið skolast til við afskriftina.
Ólafur Koðránsson kemur fyrir sem vottur í báðum vitnisburð-
unum sem nefna kirkjubrunann í Viðey. Ekki er mikið vitað um
hann, en hann kemur nokkuð við bréf á árabilinu 1473-1518. Árið
1473 er hann vottur að því er Salómon Einarsson fær Ólöfu Lofts-
62 Dí VII, bls. iii.
16-saga