Morgunblaðið - 14.11.2009, Blaðsíða 35

Umræðan 35
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 14. NÓVEMBER 2009
ÞAÐ ER nú einu sinni svo að eðl-
isfræði og saga eru mjög ólík við-
fangsefni og gera ólíkar kröfur til
þeirra manna sem við þessi vísindi
fást. Með þessum skrifuðum orðum
er fyrst og fremst átt við þekking-
arforða sem menn hafa aflað sér,
vinnubrögð og aðferðir sem menn
hafa ungir lært og lengi beitt og
heildarviðhorf sem skapast hafa á
löngum tíma í greininni, t.d. á heilli
farsælli starfsævi. Ef þessi skilyrði
eru fyrir hendi mun ekki vera auð-
velt að færa sig um set milli nefndra
vísindagreina og koma síðan fram
með byltingarkenndar hugmyndir
sem eiga að valda straumhvörfum í
hinni nýju fræðigrein.
Ekki alls fyrir löngu hlustaði ég á
Kastljósþátt þar sem eðlisfræðing-
urinn Páll Teódórsson
sýndi tæki sem hann hefur notað
til aldursgreiningar á trjáviði sem
mannshöndin á einhvern tímann að
hafa snert og mótað, brennt eða not-
að. Tæki þetta sagði hann vera í þró-
un og ef vel tækist til ætti að vera
hægt að sanna með niðurstöðum
þess að landnám á Íslandi væri miklu
eldra en flestir ætla í dag. Þessu til
áréttingar benti hann á eitt og annað
sem fornleifafræðingar hafa fundið
hér á landi og dregið ályktanir af. Ef
ég man rétt nefndi hann að líklega
væri landnám hér um 200 árum eldra
en forn fræði segja og nefndi í því
sambandi ártalið 670 sem upphafsár.
Ég hefi orðið þess var að erindi
eðlisfræðingsins í Kastljósþættinum
hefur víða fallið í góðan jarðveg hjá
fólki sem á hlustaði og hefur hann því
líklega náð tilgangi sínum, hver svo
sem hann hefur verið. Mér líkaði
hins vegar ekki hinn sagnfræðilegi
boðskapur sem fram kom og hefi
haft af því nokkra fyrirhöfn að leið-
rétta við mína viðmælendur herfileg-
an misskilning sem þarna var á ferð-
inni um landnám almennt og þá
sérstaklega um landnám austmanna
frá Noregi á Íslandi. Almennt er tal-
ið að allar stórar eyjar á jarðkringl-
unni hafi verið fundnar fyrir lok
bronsaldar og þær síðan byggðar ef
menn gátu dregið þar fram lífið. Ef
þetta er rétt ætti það einnig að gilda
um Ísland.
Helstu heimildarrit vor um land-
nám á Íslandi eru Íslendingabók Ara
og Landnáma. Þar er þess hvergi
getið að Ísland væri mannlaust eða
óbyggt þegar það fannst og var num-
ið, tekið til eignar, af norrænum
mönnun og fleirum. Það landnám fór
fram eftir sérstökum viðurkenndum
reglum sem jafngiltu lögum um eign-
arhald, með lögum skal land byggja,
fyrir stofnun Alþingis. Í einum kafla
bókar sinnar segir Ari Þorgilsson frá
landnámi Norðmanna hér og frá
upphafi þess með þessum orðum: Ís-
land byggðist fyrst úr Noregi á dög-
um Haralds hins hárfagra (let-
urbreyting hefur verið gerð). Þessa
setningu væri óvarlegt að skilja svo
að Ísland hafi verið mannlaust þegar
fyrstu landnemarnir komu austan
eða vestan um haf, því síðar í sama
kafla segir Ari að hér hafi þá verið
kristnir menn. Þá heimild nota bæði
bæði Sturla Þórðarson og Haukur
Erlendsson í landnámabókum sínum
en bæta þessu við, S1 og H1: „Enn er
og þess getið á bókum enskum, að í
þann tíma var farið milli landanna.“
Að lokum. Getur þú, Páll, gefið
einhverjar skýringar á því hvers
vegna þú hyggur að landnám á Ís-
landi hafi hafist um árið 670 og telur
þú að það sé lítið mál að færa nor-
rænt landnám á Íslandi, samkvæmt
landnámabókum, fram um 200 ár?
GUÐMUNDUR HANSEN
FRIÐRIKSSON,
eftirlaunamaður.
Eðlisfræði og landnám á Íslandi
Frá Guðmund Hansen Friðrikssyni
JÓN og ég við vorum eins og
bræður /og áttum föður sem var
okkur kær/ og ekki skorti okkur
heldur mæður/
því ei þær
reyndust færri
vera en tvær./
Lánið elti Jón,
en lét í friði mig/
lánsami Jón ég
öfunda þig.
Svona hófst
gamall, vinsæll
slagari, sem lýð-
urinn söng við
öll tækifæri upp
úr miðri síðustu öld.
Jón var snjall. Ef hann ætlaði
að gera eitthvað, þá byrjaði hann
á því að taka lán. Og til að lág-
marka eigin áhættu stofnaði hann
hlutafélag. Ekki gekk að stofna
bara fyrirtæki, það þurfti líka að
starfrækja það með tilheyrandi
kostnaði, frekum mannafla og fín-
um búnaði. Lúkkið verður að vera
í lagi, ef einhver á að vilja skipta
við fyrirtæki. Síðan langaði hann
til að gera eitthvað annað og
stofnaði einkahlutafélag, sem
hlutafélagið hans átti hlut í og tók
meiri lán. Jón var lánsamur. Eng-
inn synjaði honum um lán og hann
ætlaði að gera svo margt og verða
svo ríkur. Hann stofnaði hvert
einkahlutafélagið á fætur öðru og
alltaf tók hann lán. Jón hafði alltaf
dreymt um að eiga banka. Hann
reri öllum árum að því að eignast
svoleiðis apparat. Þegar hann átti
orðið nokkra tugi hlutafélaga,
dótturfélög, systur-, dótturdóttur-
og frænkufélög, lét hann þau
kaupa útsölubanka á lánum. Þá
gat hann látið þau taka meiri lán,
sem hann gerði að sjálfsögðu.
Hann vissi að það var óhætt að
taka mikið af lánum, því að alltaf
hafði allur kostnaður af þeim,
vextir, byggingarkostnaður, ferða-
lög, búnaður og bílakaup farið
beint út í verðlagið og lýðurinn
greitt hann möglunarlaust. Þarna
fékk hann kjörið tækifæri til að
fara í fyrirtækjaleik í útlöndum
líka og hvað var þá eðlilegra en að
fara inn á reikninga lýðsins í land-
inu (það var hvort sem er bara
heimskur, óupplýstur, ólánsamur
óþjóðalýður), hirða peningana og
skilja eftir miða í staðinn, sem á
stóð: „I owe you.“ Allir forkólfar,
sérfræðingar, lögfræðingar, hags-
tjórnendur, bankastjórar, embætt-
ismenn og pólitíkusar lýðsins urðu
agndofa yfir snilldinni og kepptust
við að klappa Jóni lof í lófa. Jón
trúði því statt og stöðugt, að hann
væri útsendari almættisins, enda
hafði honum verið innrætt það frá
blautu barnsbeini að hann væri
svo lánsamur. Já, hann lifði svo
sannarlega lífinu hann Jón, en því
miður var það allt á kostnað ann-
arra. Hann varð gjálífi sýnd-
arveruleika og siðblindu að bráð.
Nú er öldin önnur. Jón er skuld-
ugur upp fyrir haus og enginn öf-
undar hann lengur.Nú elta lánin
Jón, en því miður láta þau mig
ekki í friði. Spekingar stjórnvisk-
unnar gerðu reyndar alla þjóðina
ábyrga fyrir lántöku Jóns um
ófyrirsjáanlega framtíð, sam-
kvæmt einhverjum undarlegum
lögum og samkomulagi, sem eng-
inn skilur.
Hvað varð um alla peningana?
spyr fólk. Hvaða peninga? spyr
ég. Hvernig á þjóð með óhag-
stæðan vöruskiptajöfnuð í tugi
ára, sem hefur alltaf eytt meira en
hún hefur aflað og alltaf tekið lán
til þess að brúa bilið milli tekna
og gjalda (óhófseyðslu), að eiga
einhverja peninga? Það voru aldr-
ei til neinir peningar, aðeins loforð
og væntingar um eitthvað, kannski
einhvern tíma.
STEFÁN AÐALSTEINSSON,
fv. verslunarmaður.
Lánsami Jón
Frá Stefáni Aðalsteinssyni
Stefán
Aðalsteinsson
Stórfréttir
í tölvupósti
Birt með fyrirvara um prentvillur. Heimsferðir áskilja sér rétt til leiðréttinga á slíku.
Ath. að verð getur breyst án fyrirvara.
Kanarí
Jólaferð 19. desember - 14 nætur
24. nóvember – haustferð
Skógarhlíð 18 • sími 595 1000 • www.heimsferdir.is
Frá kr. 49.000
Síðustu sætin!
Nú bjóðum við síðustu sætin í sólina á Kanaríeyjum 24. nóvember í
25 nætur á frábæru tilboði. Í boði er m.a. frábært stökktu tilboð þar sem
þú bókar fllugsæti og gistingu og fjórum dögum fyrir brottför færðu að
vita hvar þú gistir (stökktu tilboð með hálfu fæði eða með "öllu inniföldu"
jafnframt í boði). Einnig bjóðum við mjög takmarkað magn sæta í
jólaferðina 19. desember á frábærum kjörum og m.a. sértilboð á
Green Park Apartments, sem er einfalt og vel staðsett íbúðahótel
á ensku ströndinni. Fjölbreytt gisting í boði.
Ótrúleg
sértilboð
!
Verð kr. 49.900
Netverð á mann. Flugsæti
báðar leiðir með sköttum.
Sértilboð 24. nóv.
Verð kr. 99.900 - Flug og gisting
Netverð á mann, m.v. 2-4 í herbergi / stúdíó / íbúð í 25 nætur. Stökktu
tilboð 24. nóvember. Aukalega m.v. stökktu tilboð með hálfu fæði kr.
30.000 og með "öllu inniföldu" kr. 50.000. Aukalega m.v. 2 í íbúð á Club
Green Oasis *** með "öllu inniföldu" kr. 60.000.
Verð kr. 109.900 - Jólaferð í 14 nætur
Netverð á mann, m.v. 2 fullorðna og 2 börn, 2-11 ára, í íbúð á Green Park
Apartments í 14 nætur. Aukalega m.v. gistingu í smáhýsi m. 2 svefnherb. á
Parquesol kr. 18.050. Verð m.v. 2 í íbúð á Green Park kr. 134.900. Sértilboð 19. des.