SunnudagsMogginn - 20.06.2010, Qupperneq 7

20. júní 2010 7
Einar Falur Ingólfsson
efi@mbl.is
Í
fyrrasumar slepptu stang-
veiðimenn á Íslandi 57%
þeirra stórlaxa sem þeir
veiddu. Slepptum stórlöx-
um fer fjölgandi með hverju
árinu en engu að síður eru þessi
57% ekki hátt hlutfall. Hvers
vegna? Vegna þess að sérfræð-
ingar okkar segja að stórlaxinn
eigi í vanda og að stórlaxinn eigi
að vernda. Því eigum við veiði-
menn að hlýða. Öll viljum við
sem veiðum lax setja í og togast á
við þá stóru, en til að svo geti
verið þurfum við að skila þeim
aftur út í strauminn. Stórlaxinn
þarf að hrygna í ánum – hann á
ekki að drepa. Það er einfaldlega
rangt meðan okkar fremstu sér-
fræðingar segja að svo sé.
Ákall forstjórans
Talsverð umræða hefur verið um
stórlaxadráp og sleppingar síð-
ustu vikur. Laxinn hefur gengið
af krafti og veiðin farið vel af
stað. Myndir sem birtust af
veiðimönnum með dauða stór-
laxa urðu þó til þess að Sigurður
Guðjónsson, forstjóri Veiði-
málastofnunar, birti ákall um að
hlífa stórlaxinum.
Sigurður talar tæpitungulaust
þegar hann segir: „Áframhald-
andi veiði mun eyða stórlax-
inum.“ Stofnunin hafi í mörg ár
hvatt til þess að stórlaxi sé hlíft
en of hægt gangi. Því hvetji
stofnunin alla sem að veiði koma
til að drepa ekki stórlax, „þetta á
við veiðifélög, netaveiðibændur
og stangveiðimenn. Einungis
þannig getum við átt von á því að
njóta þessara tignarlegu fiska í
framtíðinni“.
Hvers vegna bregðast veiði-
félögin ekki við og banna stór-
laxadrápið? Viðvörunarraddir
sérfræðinganna hafa hljómað í
mörg ár. Á ársfundi Veiði-
málastofnunar 2009 sagði Guðni
Guðbergsson fiskifræðingur:
„Hægt er að nota orðið hrun um
hvernig fyrir þessu er komið.
Stórlaxi heldur áfram að hnigna.“
Netaveiðar tímaskekkja
Nokkur vandamál blasa við þeim
sem vilja banna allt dráp á stór-
laxi. Megináherslan hlýtur að
vera á friðun stórlaxa í ám með
náttúrulegan laxastofn. Er
ástæða til að skylda menn til að
sleppa veiddum laxi í hafbeit-
arám? Þá er það maðkveiðin;
sagt er að ekki sé hægt að sleppa
laxi sem gleypir maðkinn. Er það
víst? Laxinn étur ekki eftir að
hann kemur í ferskvatn og lifir til
þess eins að hrygna. Ætti laxinn
ekki að njóta vafans og menn
klippa einfaldlega á taum ef
krókur er ekki í tálknum. Dauð-
ur lax hrygnir ekki.
Svo eru það netin. Skelfileg
tímaskekkja; girðingar til að ná í
ódýrt fiskmeti sem skilar marg-
falt meiri arði sem stangaveiddur
lax í ánum í vatnakerfinu. Þar
drepast margir stórlaxar.
Oft er furðulegt að heyra rök
þeirra sem eru á móti því að
veiða og sleppa. Þeir tala um
„meiða-og-sleppa“ og fullyrða
að laxinn drepist eftir að vera
sleppt. Þeir mættu kynna sér
kanadískar rannsóknir sem sýna
fram á að 98% slepptra laxa lifa,
og þessi 2% eru oft laxar sem eru
meðhöndlaðir heimskulega þeg-
ar þeim er sleppt.
Enginn þarf að sýna dauðan
stórlax til að menn trúi því að
þeir hafi veitt hann. Í staðalbún-
aði veiðimannsins eiga mynda-
vélin og málbandið að vera jafn-
mikilvæg og veiðistöngin;
myndin staðfestir fenginn og
laxinn er farinn að leita sér að
hrygningarstað þegar veiðimað-
urinn er kominn í hús að færa
veiðina til bókar.
Sleppum
stórlaxi!
Franskur veiðimaður smellir
kveðjukossi á stóra hrygnu áður
en hann sleppir henni aftur út í
strauminn í Selá. 57% stórlaxa
var sleppt í fyrra.
Morgunblaðið/Einar Falur
Stangveiði
hefur opið umhverfis landið
Nánari upplýsingar á www.landsvirkjun.is
Verið velkomin til okkar í sumar:
Blanda í Húnavatnssýslu: Dimmir hratt á draugaslóð – málverkasýning Baska
Búrfell í Þjórsárdal: Gengið að verki – ljósmyndasýning Jakobs Jakobssonar
Andlit Þjórsdæla – líf í Þjórsárdal í 1100 ár
Þjóðveldisbærinn – Lifandi vitni um húsakynni á þjóðveldisöld
Krafla í Mývatnssveit: Kröflueldar – kvikmynd og fræðsla um orku í iðrum jarðar
Laxá í Aðaldal: Hvað er með Ásum? – goðafræði og höggmyndir Hallsteins Sigurðssonar
Ljósifoss við Sog: Náttúran í hönnun – samstarfsverkefni með Hönnunarmiðstöð Íslands.
Végarður í Fljótsdal: Framkvæmdin við Kárahnjúka í máli og myndum. Ferðir inn í Fljótsdalsstöð
Allar stöðvar: Raunveruleikatékk – hringferð um landið í samstarfi við Listahátíð í Reykjavík
Landsvirkjun býður alla velkomna
í stöðvar sínar í sumar. Í stöðvum
Landsvirkjunar umhverfis landið má kynna
sér orkuvinnslu úr vatnsafli og jarðvarma.
Samhliða orkufræðslu er boðið upp
á sýningar af ýmsum toga, meðal annars
í samstarfi við Listahátíð í Reykjavík og
Hönnunarmiðstöð Íslands.
Komdu í heimsókn í sumar
Við tökum vel á móti þér
Opið alla eftirmiðdaga í sumar. Aðgangur ókeypis.
PI
PA
R\
TB
W
A
•
SÍ
A
•
10
16
39