SunnudagsMogginn - 08.08.2010, Page 26

SunnudagsMogginn - 08.08.2010, Page 26
26 8. ágúst 2010 S l. vetur átti ég erindi í fyrirtæki í Skútuvogi, sem heitir Halldór Jónsson ehf. Það mátti finna á andrúmsloftinu, að þetta er fyr- irtæki, sem stendur í blóma. Mikið um að vera og þjónustan til fyrirmyndar. Þegar ég leit í kringum mig varð mér ljóst, að ég hafði kynnzt lítillega öðrum stofnanda fyrirtækisins fyrir tæplega 60 árum á fermingarári mínu. Það var áður en hjónin Agna og Halldór Jónsson stofnuðu fyrir- tækið. Þarna var afraksturinn af þeirra ævistarfi. Myndarlegt einkafyrirtæki, sem veitir nokkrum hópi fólks vinnu og öðrum og stærri hópi þjónustu. Svo gekk ég út. Við mér blasti hinum megin götunnar stórhýsi með tveimur verzlunum, sem hafa haft mikil umsvif og eigendaskipti verið tíð. Á þeim er búið að taka marga svokallaða „snúninga“ og sjúga út úr þeim mikið fé. Þær eru nú í eigu lánardrottna. Þarna mátti sjá tvö andlit einka- framtaksins. Hið fyrra er geðþekkara og í þess konar fyrirtækjum er að finna kjarn- ann í íslenzku atvinnulífi, grundvöllinn í þjóðarbúskap okkar Íslendinga. Lítil og millistór fyrirtæki í einkaeigu, sem hafa ekki hátt og láta lítið á sér bera. Nánast daglega má finna í Morgun- blaðinu einhverjar frásagnir af slíkum fyr- irtækjum. Í blaðinu í dag, fimmtudag, þegar þessi grein er skrifuð, er frásögn af Héraðsprenti á Egilsstöðum, sem hjónin Gunnhildur Ingvarsdóttir og Þráinn Skarphéðinsson stofnuðu fyrir 38 árum með lítilli prentvél í 30 fm bílskúr. Í dag er Héraðsprent blómleg prentsmiðja í 515 fm húsnæði. „Við höfum yfirleitt ekki keypt ný tæki nema eiga fyrir þeim og erum þess vegna með mjög lítinn fjármagnskostnað,“ segir Gunnhildur í samtali við Morgun- blaðið og lýsir með þeim orðum viðhorfi þeirra hjóna til fyrirtækjarekstrar. Í sama tölublaði Morgunblaðsins er frá- sögn af svínabændum í Laxárdal 2 í Gnúp- verjahreppi, sem rækta sjálfir korn fyrir svínin, en standa frammi fyrir markaðs- aðstæðum, sem eru nánast óviðráðan- legar. Hverjir geta keppt við svínafram- leiðslu banka, sem telur sig hafa efni á að tapa 110 krónum á hvert kíló af framleiddu svínakjöti? Við okkur blasir hvert sem litið er ávöxturinn af erfiði einkaframtaksins. Fyrir nokkrum áratugum byrjaði piltur á unglingsaldri að gera við skellinöðrur í bíl- skúr. Sú starfsemi jókst smátt og smátt og varð að Bílabúð Benna, einu umfangs- mesta bílainnflutningsfyrirtæki landsins um þessar mundir. Benedikt Eyjólfsson er lifandi tákn þeirra hugsjóna, sem faðir hans, Eyjólfur Konráð Jónsson, ritstjóri og alþingismaður, barðist fyrir. Þessi litlu einkafyrirtæki verða til í kringum smiðinn, sendibílstjórann, pípu- lagningamanninn, bóndann, trillukarlinn, strákinn sem liggur í tölvum, foreldrum sínum til armæðu. Stundum tekst þeim að byggja upp lífvænleg fyrirtæki. Stundum ekki. Stundum halda þau áfram að vera lítil. Stundum verða þau stórveldi og þá sýnir reynslan að þau eru í hættu stödd. Það er ekkert að stórum fyrirtækjum, svo lengi sem þau standast þá freistingu að leggja allt undir sig þegar þau verða stór. Flest þeirra eiga erfitt með að standast þá freistingu. Það þarf mikla hæfileika til að byggja upp fyrirtæki. Dugnað, skipulagshæfi- leika, útsjónarsemi, framtíðarsýn, að- haldssemi, reglusemi, úthald og kjark. Vinnutíminn frá níu til fimm dugar ekki. Þetta er ekki öllum gefið eins og dæmin sanna. En þeim sem það tekst eru í hópi afreksmanna okkar tíma. Hinna þöglu af- reksmanna. Á þessu fólki og starfsmönnum þess byggist atvinnulífið í landinu að verulegu leyti, þótt athyglin beinist yfirleitt að öðr- um. Það skiptir ekki meginmáli hver rekstrareiningin er, hvort hún er há- tæknifjós eða hraðfiskibátur. Um nánast allan hinn vestræna heim er spurt, hvernig hægt sé að skapa fleiri störf. Við Íslendingar stöndum líka frammi fyrir þeirri spurningu. Eitt af svörunum er að skapa einkaframtakinu eins hagstætt starfsumhverfi og kostur er. Í því sama tölublaði Morgunblaðsins og hér er vitnað til birtist fréttaskýring, sem hefst á þessum orðum: „Skattalöggjöfin gerir upp á milli tveggja helztu fjármögnunarkosta fyrirtækja á Ís- landi og er skuldsetning töluvert ábata- samari fyrir fyrirtækin en fjármögnun með eigin fé.“ Hvers vegna er þetta svo? Af hverju á að refsa hjónunum á Egilsstöðum fyrir að kaupa ekki ný tæki nema þau eigi fyrir þeim? Hefur ekki fengin reynsla sýnt að þessari forgangsröðun skattakerfisins eigi að snúa við? Það var ekki einkaframtakið á Íslandi, sem beið afhroð í hruninu 2008. Það voru öfgafyllstu myndir þess, sem hrundu. Það er kominn tími til að skipa einka- rekstrarfólki, sem vinnur hörðum hönd- um við að byggja upp og reka lítil og milli- stór fyrirtæki, á bekk, þar sem það á heima – í fremstu röð. Bæði í orði og á borði. Ný störf verða ekki sköpuð á Íslandi í opinbera geiranum. Þau verða til annars vegar með skipulegri og skynsamlegri nýtingu auðlinda landsins og hins vegar með því að hlúa að einkaframtakinu og gera því kleift að njóta sín í eðlilegu, heil- brigðu og skapandi umhverfi. Engum stjórnmálaflokki stendur þetta nær en Sjálfstæðisflokknum því að einka- rekstrarfólkið er hjartað í þeim flokki. Nú er kominn tími til að sá flokkur snúi sér að því að vinna af krafti fyrir grasrótina í at- vinnulífinu – litlu einkafyrirtækin, smá- atvinnurekandann, bílskúrskallinn. Þeir hafa að vísu ekki verið útnefndir við- skiptamenn ársins eða sölumenn ársins og þeir eru ekki uppáhald fjölmiðla – en þeir eru mikilvægasti þátturinn í gangverki at- vinnulífsins. Aftur til upphafsins Af innlendum vettvangi … Styrmir Gunnarsson styrmir@mbl.is H ennar hátign Beatrice prinsessa af Jórvík fagnar 22 ára afmæli sínu í dag. Ekki er vitað hvernig hún heldur uppá það, en viðhöfnin verður áreið- anlega ekki eins mikil og þegar hún fæddist þegar skotið var 41 skoti við Hyde Park og Tower Green. Hún kom í heiminn í Portland-sjúkrahúsinu í London, rúmlega tólf merkur, eða um þrjú kíló. Hún var fyrsta barn Andrews Bretaprins, hertogans af Jórvík, og Söru, her- togaynju af Jórvík, áður Ferguson, fædd þeim eftir tveggja ára hjónaband. Hún er fimmta barnabarn Elísabetar Breta- drottningar og Filippusar prins. Hún var ekki nefnd fyrr en nokkrum dögum eftir fæð- inguna og eins og Breta er von og vísa var veðjað um nafnið. Líkurnar á því að hún hlyti nafnið Victoria eða Annabel voru 3-1, 4-1 á Elizabeth og 8-1 var sett á Georgina eða Georgiana. Hún var síðan nefnd þremur nöfnum Beatrice Elizabeth Mary. Hún var skírð í konunglegu kapellunni við St. James’s-höll 20. desember á fæðingarári sínu. Guðforeldrar hennar eru fjölmargir og á meðal þeirra eru lafðir og barónar. Nafnið Beatrice er komið frá yngstu dóttur Viktoríu drottningar. Beatrice á eina systur, Eugenie, sem fæddist þegar hún var rúmlega eins og hálfs árs. Foreldrar þeirra skildu árið 1996 eftir nokkurra ára aðskilnað. Þrátt fyrir að stúlkurnar hafi fæðst með silfurskeið í munni fylgir einn galli á því að vera fæddur í bresku konungsfjölskylduna; fjölmiðl- arnir. Þeir fylgjast með hverju fótmáli prinsessanna en bresk slúðurblöð svífast einskis. Beatrice tók að vonum nærri sér þegar birtar voru myndir af henni í bikiníi og gefið í skyn að hún væri of þung. Móðir hennar hefur sjálf átt í opinberri bar- áttu við aukakílóin sem blöðin flögguðu í kringum skilnaðinn. Núna er hún talsmaður Weight Watchers í Bandaríkjunum og þekkir því af eigin raun það sem dóttir hennar gekk í gegnum. Beatrice er mörgum kílóum léttari í dag, heilsuhraust og varð fyrsti meðlimur konungsfjölskyldunnar til að ljúka London- maraþoninu í apríl síðastliðnum. Hún hefur einbeitt sér að sjálfboðaliðastörfum fyrir hjálpar- og félagasamtök síðustu ár en stundar líka nám í sögu við Goldsmiths-háskólann í Lond- on. Hertogaynjan var svo ánægð með árangur dóttur sinnar í maraþoninu að hún ætlar sjálf að taka þeirri áskorun að vera með að ári liðnu. ingarun@mbl.is Anna Bretaprinsessa spjallar við Beatrice frænku sína á Ascot-veðreiðunum í Bret- landi í júní í sumar en við það tækifæri er nauðsynlegt að bera hatt. Reuters ’ Beatrice er mörgum kílóum léttari í dag, heilsuhraust og varð fyrsti meðlimur konungs- fjölskyldunnar til að ljúka London- maraþoninu í apríl síðastliðnum. Beatrice uppáklædd í ofurháum hælaskóm á leið á góðgerðar- samkomu í Greenwich í Connecticut í Bandaríkjunum fyrr í sumar. Á þessum degi 8. ágúst 1988 Prinsessa fæðist

x

SunnudagsMogginn

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: SunnudagsMogginn
https://timarit.is/publication/785

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.