SunnudagsMogginn - 08.08.2010, Side 45

8. ágúst 2010 45
Lífsstíll
É
g man vel þegar ég var um 13 ára gömul í
heimsókn hjá ömmu minni og afa og við afi
flatmöguðum fyrir framan sjónvarpið og
horfðum á Taggart. Ég hef örugglega ekki
verið komin á aldur til að horfa á Taggart en það var
ekki svo eftirminnilegt miðað við það sem afi sagði í
einu atriðanna þegar tvær konur eru að spila á píanó
og byrja síðan að kyssast. „Já, þetta
eru hommar,“ sagði afi minn bless-
aður og margfróður sem smíðað hefur
húsgögn, rekið verslun og alið upp
fjögur börn með ömmu. Hvergi brást
honum þar bogalistin en ég vissi að í
þetta skipti var eitthvað bogið við lífs-
speki afa og sagði því varfærnislega:
„Ég held það heiti lesbíur, afi minn,“
og svaraði afi þá að bragði: „nú,
hommalesbíur þá,“ og lengri urðu þær
samræður ekki enda skipta nafngiftir og stimplanir
kannski ekki svo miklu máli í þessu samhengi. Mestu
skiptir að geta rætt þessi mál jafn kumpánlega og við
afi gerðum forðum, sætt við sig að ekki séu allir eins og
að hamingja fólks skipti meira máli en endalaust þras.
Auðvitað má fólk hafa sínar skoðanir en stundum
finnst mér að réttast og best væri að láta kyrrt liggja.
Nokkrum árum seinna man ég líka eftir að sitja við
matarborðið heima hjá vinkonu minni og eftir matinn
kveður ein okkar sér hljóðs og hefur forgang að máli
sínu þannig að ég skynja einhvern veginn að bróðir
hennar sé ættleiddur. Stuttu seinna kom í ljós að svo
var ekki heldur var bróðirinn nýkominn út úr skápn-
um og ég man að það þóttu mér öllu smærri fréttir en
hugsanleg ættleiðing. Nú í vetur fór ég síðan í vís-
indaferð í Samtökin 78 þar sem ég gapti af undrun yfir
gömlum úrklippum, sem þó voru ekki nema um 30 ára
gamlar, og fullar af orðum eins og
kynvillu og kynvillingar sem ekki eru
notuð í fjölmiðlum í dag. Svona hefur
margt breyst á ekki lengri tíma en
baráttan er ekki að fullu unnin og nóg
eftir að plægja á fordómaakrinum. Alla
tíð hef ég tileinkað mér opinn og
frjálslegan hugsunarhátt gagnvart
samkynhneigðum og það má kannski
segja að samfélag laust við fordóma
gegn samkynhneigðum sé mitt per-
sónulega baráttumál, þó ég hafi aldrei svo mikið sem
lyft fingri opinberlega á þessum vettvangi. Mér finnst
bara ekkert eðlilegra en að fólk megi vera með þeim
sem því þykir vænst um, óháð kyni og kynfærum, og
sé ekki að það komi í raun nokkrum við. Nú eru
kannski einhverjir farnir að íhuga hvort ég ætli að nota
Gay pride-helgina til að koma út úr skápnum en sorry,
stelpur, svo er því miður ekki. Ég er hæstánægð í mínu
liði en finnst bara svo gaman að öll liðin fái að taka
jafnmikinn þátt á leikvellinum.
Allir í
réttu liði
Allir litir regnbogans fá að
njóta sín um helgina á Gay
pride-hátíð í Reykjavík. Nú
er rétti tíminn til að stökkva
út úr skápnum og henda öllum
fordómum úr skúffunni.
María Ólafsdóttirmaria@mbl.is
Morgunblaðið/Júlíus
’
Sorry, stelpur,
þó svo gæti
virst þá ætla
ég ekki að nota Gay
pride-helgina til að
koma út úr skápnum. Hin svokallaða Section 28 lagaklausa sem bætt var
við landslög í Bretlandi árið 1988 var afar umdeild og
var loks aflétt í Skotlandi árið 2000 en 2003 í öðrum
löndum Bretlandseyja. Klausan sagði til um að vald-
hafar í borgum og bæjum ættu að sjá til þess að í
námsefni skóla kæmi ekki nokkurs staðar fram að
samkynhneigð væri líðandi eða dæmi um eðlilegt fjöl-
skylduform. Lagaramminn var slíkur að ekki var gerlegt
að kæra þessa klausu en ótal samtök samkyn-
hneigðra innan breskra framhalds- og háskóla lögðu í
kjölfarið niður störf af ótta við aðgerðir yfirvalda.
Umdeild lagaklausa
Lagaklausan Section 28 var mjög umdeild.
Segja má að viss tíma-
mót hafi orðið í baráttu
samkynhneigðra fyrir
mannréttindum sínum
aðfaranótt 28. júlí árið
1969. Þá ruddist lög-
regla inn á Stonewall
Inn-barinn í Greenwich
Village í New York í leit
að samkynhneigðum.
Slíkt var engin nýlunda
en að þessu sinni
streittust hinir hand-
teknu á móti og fólk
sem dreif að fór einnig
að skipta sér af. Svo fór
að lögreglumennirnir voru króaðir af inni á barnum og
þurfti að senda sérsveit til að frelsa þá úr prísundinni.
Sú sveit þurfti að glíma við íbúa hverfisins, jafnt sam-
kynheigða og aðra fram eftir nóttu og eru þessi uppþot
þekkt í dag sem Stonewall-uppþotin. Á þessum tíma
var samkynhneigð talin geðsjúkdómur vestanhafs en
þó starfrækt þar Mattachine-samtökin, sem voru
hommasamtök, og Dætur Bilitis sem voru samtök
lesbía stofnuð upp úr Mattachine-samtökunum. Í kjöl-
farið kom fram ný og ágengari kynslóð fólks sem vildi
fá að vera eins og því sýndist og barðist fyrir mannrétt-
indum samkynhneigðra á annan hátt en áður hafði ver-
ið gert.
Sums staðar er enn langt í
land í mannréttindabaráttu
samkynhneigðra.
Reuter
Stonewall-uppþotin
Fyrsta Gay Pride-gangan í Nepal verð-
ur farin þann 25. ágúst næstkomandi
en það var eini opinberlega samkyn-
hneigði þingmaður landsins, Sunil
Pant, sem færði fjölmiðlum þessar
fréttir í vikunni. Pant vonast til að allt
að 3.000 manns taki þátt, bæði frá
Nepal og nágrannalöndum þess.
Gönguna ber upp á sama dag og
aldagömul Hindúa-hátíð sem víðast
hvar hefur lagst af í dag. Hefðin segir
til um að á hátíðinni klæðist karl-
menn kvenmannsfötum og ætla tals-
menn samfélags samkynhneigðra í
landinu sér nú að endurvekja þessa
hátíð og gera að sinni.
Fílar á skrautlegri göngu
Gera á gönguna eins alþjóðlega og
glæsilega og unnt er en miklar fram-
farir hafa orðið í málefnum samkyn-
hneigðra í Nepal síðastliðin ár. Þannig
náði baráttuhópur því í gegn fyrir
tveimur árum að breytingar voru gerð-
ar á landslögum til að tryggja full
mannréttindi samkynhneigðra. Í göng-
unni verður lifandi tónlist og bæði
hestar og fílar skreyttir litríkum klæð-
um munu fara fyrir fríðu föruneyti.
Gleðin verður allsráðandi í göngunni
sem þó verður með alvarlegum und-
irtóni en gangan mun enda á minning-
arhátíð þar sem kveikt verður á kert-
um til minningar um þá sem látist
hafa úr alnæmi.
Hindúa-hátíð
endurvakin
Fílar verða með í fyrstu Gay Pride-göngunni í Nepal nú í ágúst.
Morgunblaðið/Einar Falur