SunnudagsMogginn - 08.08.2010, Blaðsíða 53

8. ágúst 2010 53
F
ranska skáldkonan Fred Vargas
skrifar alla jafna forvitnilegar
glæpasögur og helsta söguhetja
hennar, lögregluforinginn Jean-
Baptiste Adamsberg, er einkar skemmti-
legur fýr. Aðferðir Adamsbergs eru frá-
brugðnar því sem gengur og gerist, lítið um
æsilegan eltingarleik og villta skotbardaga
og þó það sé heilmikill hasar í bókunum þá
er hann byggður upp smám saman; allt í
einu tekur lesandinn eftir því að hann er
farinn að fletta síðunum svo hratt að hann
nær varla að lesa þær – óforvarandis rífur
spennan mann áfram uppúr zeníski hug-
leiðingu Adamsbergs um hrísluna og
strauminn.
Varúlfurinn er önnur bókin í röðinni þar
sem Adamsberg er í aðalhlutverki, en bókin
segir frá þorpi í frönsku Ölpunum sem
glímir við illvígan dýrbít, eiginlega risaúlf.
Þegar skepnan fer svo að bíta menn liggur í
augum uppi að skepnan er varúlfur, eða
hvað? Óvenjulegt þríeyki, tónskáld sem
vinnur við pípulagnir, fjörgamall fjárhirðir
og fransk-afrískur prins ákveða að komast
að því hvað sé eiginlega á seyði.
Adamsberg kemur eiginlega ekki við
sögu fyrr en nokkuð er liðið á bókina og
tekur ekki þátt í hamaganginum fyrr en
eftir miðja bók. Það lifnar yfir sögunni í
hvert sinn er hann birtist, en frásögnin af
þrenningunni hefur sinn sjarma og þorpinu
svo vel lýst að maður sér það fyrir sér –
mann dauðlangar að fara í Alpaferð í næstu
Frakklandsheimsókn, ef ekki nema til ann-
ars en að kynnast þeirri lyktarveröld sem
þar er lýst af svo mikilli íþrótt.
Þessi reyfari er á skjön við það sem helst
hefur verið að okkur rétt undanfarið; hann
er harðari en skandinavísku vandamála-
sögurnar og manneskjulegri og flóknari en
bandarísku spennutryllarnir. Fyrir vikið
þarf maður aðeins að stilla sig á rétta
bylgjulengd til að meðtaka hann en það er
líka þess virði. Bestu meðmæli fá líka aðrar
bækur Fred Vargas, til að mynda sögurnar
af „guðspjallamönnunum“ þrem.
Varúlfurinn, hríslan og straumurinn
Bækur
Varúlfurinn
bbbnn
Eftir Fred Vargas.
Bjartur gefur út.
Guðlaugur Berg-
mundsson þýddi.
Árni Matthíasson
Franska skáldkonan Fred Vargas.
sína á blekkingu. Þá vaknar nokkur
samúð lesandans með söguhetjunni,
sem er alltaf kostur í lestrarupplifun.
Sagan er einstaklega vel skrifuð,
það er ögun í stílnum án þess að stirð-
leika gæti. Textinn rennur einkar ljúflega
áfram og þar eru endurtekningar notaðar
á sérlega fimlegan hátt. Fyndni sögunnar
er þess eðlis að bæði börn og fullorðnir
ættu að skemmta sér hið besta. Boðskap-
urinn er svo augljós, án þess að vera pre-
dikunarkenndur um of: Dramb er falli
næst.
Það er ástæða til að fagna endurútgáfu
Spóa, og jafn rík ástæða er til að hrósa því
hversu vel er staðið að útgáfunni. Myndir
Jóns Baldurs Hlíðberg af íslensku fugl-
unum eru mikið augnayndi og upplestur
Ólafíu Hrannar á sögunni er einkar
skemmtilegur og lifandi - og ekki við
öðru að búast úr þeirri átt. Lesendur geta
ekki verið annað en ánægðir.
Ólafur Jóhann Sigurðsson
Barnasaga hans Spói
stendur enn fyrir sínu.
19. júlí til 2. ágúst
1. Það sem mér ber – Anne Holt, Salka
2. Makalaus – Þorbjörg Marinósdóttir,
JPV útgáfa
3. Vegahandbókin, 2010 – Steindór
Steindórsson, Útkall
4. Ísfólkið 44: Skapadægur – Margit
Sandemo, Jentas
5. Eyjafjallajökull – Ari Trausti Guð-
mundsson & Ragnar Th. Sigurðsson,
Uppheimar
6. 25 gönguleiðir á höfuðborgarsvæð-
inu – Reynir Ingibjartsson, Salka
7. Góða nótt, yndið mitt – Dorothy
Koomson, JPV útgáfa
8. Íslenska plöntuhandbókin – Hörður
Kristinsson, Mál og menning
9. Bókmennta og kartöflubökufélagið –
Mary Ann Shaffer, Bjartur
10. Aldrei framar frjáls – Sara Blædel,
Undirheimar
Frá áramótum
1. Rannsóknarskýrsla Alþingis –
Rannsóknarnefnd Alþingis, Alþingi
2. Póstkortamorðin – Liza Marklund/
James Patterson, JPV útgáfa
3. Góða nótt, yndið mitt – Dorothy
Koomson, JPV útgáfa
4. Loftkastalinn sem hrundi – Stieg
Larsson, Bjartur
5. Hafmeyjan – Camilla Läckberg,
Undirheimar
6. Nemesis – Jo Nesbø, Uppheimar
7. Stúlkan sem lék sér að eldinum –
Stieg Larsson, Bjartur
8. Svörtuloft – Arnaldur Indriðason,
Vaka-Helgafell
9. Makalaus – Þorbjörg Marinósdóttir,
JPV útgáfa
10. Eyjafjallajökull – Ari Trausti Guð-
mundsson & Ragnar Th. Sigurðsson,
Uppheimar
Bóksölulisti Félags bókaútgefenda
Listinn byggist á upplýsingum frá Bókabúð Máls og menningar Laugavegi, Bókaversluninni Iðu í Lækjargötu,
Hagkaupum Eiðistorgi, Kringlunni, Skeifunni, Holtagörðum, Spönginni, Smaáratorgi, Garðabæ, Njarðvík,
Borgarnesi og Akureyri, Nettó Mjódd, Salavegi, Grindavík, Akureyri og Höfn, Strax Hófgerði, Búarkóri, Flúðum,
Akranesi og Búðardal, Úrval Hafnarfirði, Selfossi, Njarðvík, Borgarnesi, Ísafirði, Blönduósi, Dalvík og Akureyri.
T
ilurð bókarinnar Bókmennta- og
kartöflubökufélagið má rekja aftur
þrjátíu ár, þegar höfundur hennar,
Mary Ann Shaffer, varð stranda-
glópur á flugvellinum á Guernsey-eyju. Á
milli þess sem hún gerði sér ferðir í sælgæt-
issjálfsalana og inn á karlaklósettið til að
ylja sér á handþurrkunni, las hún bækur úr
bókaverslun flugvallarins, sem margar
hverjar fjölluðu um lífið á Guernsey í seinni
heimsstyrjöldinni. Þannig kviknaði áhugi
hennar á hernámi Þjóðverja á eyjunni en
það var aðeins með dyggum stuðningi vina
og fjölskyldumeðlima eins og Annie Bar-
rows (sem lauk við bókina þegar Mary Ann
veiktist) sem henni tókst loksins að ljúka
við skáldsöguna sem hún hafði gengið með
í maganum.
Árið er 1946 og Juliet Ashton er ungur og
upprennandi rithöfundur í London. Einn
daginn berst henni bréf frá Dawsey nokkr-
um Adams, sem er íbúi á Guernsey en hefur
fyrir tilviljun komist yfir bók eftir Charles
Lamb sem var í eigu Juliet, og langar að vita
hvort hún geti hjálpað honum að ná í fleiri.
Juliet kemst að því að Dawsey er meðlimur
í hinu forvitnilega Bókmennta- og kart-
öflubökufélagi og fær að vita allt um það
hvernig félagið var stofnað á hernámsárum
Þjóðverja á eynni í kjölfar þess að ná-
grannakona hans faldi svín heima hjá sér.
Það er best að segja ekki mikið meira. Juliet,
sem sjálf missti íbúðina sína í loftárásum
Þjóðverja, verður heilluð af meðlimum
bókafélagsins og frásögnum þeirra af lífinu
á eynni og þegar hún ákveður svo að flytja
til Guernsey til að skrifa um hernámið,
fléttast sögur þeirra og hennar.
Bókin er á sendibréfaformi sem er snúið
að gera vel og á einstaka stað verður frá-
sögnin svolítið þvinguð af því að það er
verið að reyna að koma svo miklum upp-
lýsingum að í bréfunum. Það sama má segja
um bækurnar sem félagar í bókaklúbbnum
lesa, það er dálítið eins og það hafi legið
fyrir listi af einhverjum stórbókmenntum
sem höfundarnir vildu endilega koma að og
hafa svo dreift niður á bókaklúbbsmeðlimi
eftir því sem hentaði.
Að því sögðu er Bókmennta- og kart-
öflubökufélagið yndisleg bók. Það er aug-
ljóst að Mary Ann hefur sankað að sér hafsjó
af fróðleik um hernám Guernsey-eyjar og
hún fléttar hann skemmtilega inn í sögu
furðulegra og frábærra persóna sem manni
fer smám saman að þykja vænt um. Í Bók-
mennta- og kartöflubökufélaginu er að
finna mikla sagnfræði, dálítið af bók-
menntum og svona örlítið af væmni og
rómantík. Tilvalin bók til að hjúfra sig með
ef maður verður einhvern tímann stranda-
glópur á flugvelli.
Yndisleg bók um kostulegt félag
Bækur
Bókmennta- og
kartöflubökufélagið
bbbmn
Eftir Mary Ann Shaffer og
Annie Barrows.
Ingunn Ásdísardóttir þýddi.
Bjartur, 2010. 326 bls. Kilja.
Hólmfríður Gísladóttir
Þegar ég var að taka 101 dag í Bagdad á
Bókasafninu kom bókavörður hlaupandi á
eftir mér með þessa í hendinni og sagðist
þess fullviss að ég vildi líka lesa hana. Hún
hafði rétt fyrir sér. Höfundurinn Siba Sha-
kib er alin upp í Íran en býr nú á Vestur-
löndum. Hún hefur hins vegar eytt drjúg-
um tíma í Afganistan og segir í þessari bók
sögu Shirin-Gol, afganskrar konu sem lif-
að hefur lífinu á flótta. Hún var neydd til
að giftast manni sem vann hana í spilum,
pínd, kvalin og niðurlægð á óteljandi hátt,
en heldur samt í alveg magnaðan styrk og
lífsvilja.
Pigs in Heaven / Barbara Kingsolver
Kingsolver er búin að raða inn verð-
launum undanfarið, en þessa bók skildi
gestur eftir á borðinu hjá okkur. Hún
fjallar um Cherokee-indíána í Bandaríkj-
unum og vanda þeirra við að halda í
menningararfinn, þótt búningurinn sé
spennandi skáldsaga, væmin á köflum og
ósköp falleg. Fannst líka skemmtilegt að
hún gerðist að hluta á þeim slóðum sem
ég hef ferðast um, gerði mér auðveldara
að sjá þetta allt fyrir mér. Hún sýnir líka
hversu flókin þessi tilvera getur verið, að
tilheyra tveimur menningarheimum – og
gerir sitt til að draga upp aðra mynd af
indíánum en að þeir séu allir með tölu
drykkjusvolar og hálfgerðir aumingjar.
Nígeríski rithöfundurinn Chimamanda Ngozi Adi-
chie er í náttborðsbunka Þóru Arnórsdóttur.
Ljósmynd/Beowulf Sheehan