SunnudagsMogginn - 26.09.2010, Qupperneq 33

26. september 2010 33
berja mann og ræna. En hér er ég nokkuð örugg,“ segir
hún, lítur suður Aðaldalinn og hlær.
Ævintýralegt lífshlaup
Öryggi hefur ekki alltaf verið tryggt á litríkri og ævin-
týralegri ævi Lillu Rowcliffe. Sökum ótta við að þeim
yrði rænt, gengu hún og systir hennar til að mynda ekki
í barnaskóla heldur var þeim kennt heima, þar sem þær
ólust upp við mikla auðlegð.
„Faðir minn naut nefnilega mikillar velgengi í við-
skiptum, hann átti sér því öfundarmenn,“ segir Lilla
þegar hún útskýrir einangrun þeirra systra í uppeldinu.
Óhætt er að segja að faðir hennar, Sir Henri Deterding,
hafi verið umsvifamikill í viðskiptum. Hann var einn
mesti áhrifamaður olíuheimsins á fyrri hluta 20. aldar,
kallaður „Napóleón olíunnar“, annar stofnenda og aðal-
eigenda Royal Dutch - Shell olíufélagsins, og talinn ein-
hver efnaðasti maður í heimi á sínum tíma. Móðir Lillu,
Lydia Pavlovna Koudoyarov, var rússnesk og hafði verið
við rússnesu keisarahirðina eftir aldamótin þar sem hún
kynntist meðal annars munkinum Raspútín, sem hún
talaði ekki vel um. Móðirin var eitthvert mesta sam-
kvæmisljón Lundúnaborgar. „Hún var mjög glæsileg
kona en vonlaus móðir, sú versta,“ segir Lilla og glottir.
„Ég leit frekar á hana sem kvikmyndastjörnu en móður
mína, þar sem hún klæddist loðfeldum sínum, með Car-
tier-nælur, risastóra demanta og perlur,“ segir hún.
Eftir andlát föðurins í Sviss árið 1936, en dæturnar
Lilla og Olga voru þá í skóla í Þýskalandi þar sem Sir De-
terding hafði kvænst þýskum ritara sínum og vann með
nasistum, tók hálfbróðir stúlknanna þær með sér yfir til
Englands, þar sem þær voru aldar upp að miklu leyti hjá
fjarskyldum ættingjum og í stórum heimavistarskólum.
Þegar skólagöngu Lillu lauk, í miðri síðari heimsstyrj-
öldinni, starfaði hún sem aðstoðarkona fallhlífarher-
manna, meðal annars í Orkneyjum, og sá um að brjóta
saman fallhlífar. Eftir stríðið giftist hún síðan þeim
fyrsta af þremur eiginmönnum sínum.
„Hann var svo leiðinlegur að við skildum,“ segir hún
hlæjandi.
Eiginmennirnir urðu tveir til en báðir létust, og það
var henni mikil raun. Þegar Lilla var um fimmtugt lést
Olga systir hennar einnig af slysförum, en þær voru
mjög nánar. „Ég missti því á nokkrum árum þrjá ástvini,
það var erfitt og mér leið mjög illa á þeim tíma,“ segir
Lilla. Það var þá sem hún byrjaði að veiða, og svo er að
heyra að veiðin hafi hjálpað þessari lífsglöðu konu að
finna lífsneistann að nýju.
Þess má geta að Lilla Rowcliffe á sex börn og sautján
barnabörn.
Stórlaxinn í Skotlandi
Þegar Lilla var um fimmtugt og hafði á sex árum misst
systur sína og tvo eiginmenn, þáði hún boð vina um að
koma með þeim til laxveiða í ánni Spey í Skotlandi. Hún
segir að sjálfsálitið hafi verið af skornum skammti á
þeim tíma og ekki styrktist það þegar hún mætti afar
leiðinlegu viðmóti á árbakkanum.
„Þarna voru allir þessir fagmannlegu veiðimenn sam-
an komnir en ég bara með mína einu stöng og eitt flugu-
veski. Leiðsögumaðurinn hugsaði greinilega með sér að
ég væri vonlaus og hann hafði rétt fyrir sér! Karlarnir
flýttu sér á alla góðu staðina en ég gekk til leiðsögu-
mannsins og spurði hvort ég mætti ganga upp með ánni
og kasta þar.
„Það fær enginn neitt þarna upp frá, þetta er enginn
veiðistaður,“ sagði hann.
Ég var ekkert að segja honum að ég hefði séð fisk bylta
sér þar, heldur rölti bara þangað upp eftir og fram á
bakkann. Ég kunni eiginlega ekkert að kasta þá, kom
línunni einhverja tíu metra út, en tók þrjú köst og laxinn
var á.
Ég vissi í raun ekkert hvað ég átti að gera. Ég hafði
bara veitt fimm laxa áður en var alltaf sagt að halda
stönginni upp og ég gerði það. Síðan gerðist ekkert í
nokkurn tíma. Þá kallaði ég: „Ég held ég sé með fisk!“
„Það er líklega fast í botni eða þú hefur krækt í trjá-
bol,“ var svarið.“
Lilla hlær. „En ég beið,“ segir hún. „Í dag myndi
hjartað berjast svo í brjósti mér ef ég setti í svona fisk, en
þarna beið ég og fylgdist með fuglunum í trjánum og
náttúrunni í kringum mig, og stöngin var í keng. Loks
synti laxinn af stað, hægt og rólega og ég gekk bara með
honum. Af og til stoppaði hann. Ég held að sú staðreynd
að ég var ekkert alltof spennt hafi seytlað gegnum línuna
til fisksins, því ég var svo róleg.
En eftir svona hálfa klukkustund var ég komin með
fiskinn niður í hylinn þar sem allir hinir voru – og þar
velti laxinn sér. Þá tóku menn við sér! Ég var svo heppin
að taumurinn kræktist aftan við tálknin og það hjálpaði
mér við að ná laxinum inn. Ég bakkaði og dró hann að
landi og einhver kom með háf. Ég sá ekki laxinn því ég
var hátt uppi á bakkanum og fannst allir þarna vera á
móti mér. Þegar maður er bugaður af sorg og eftirsjá,
eins og ég var á þessum tíma, þá hverfur sjálfsálitið og
öryggið – ég var ekki stjórnsöm þá eins og ég er núna –
en ég kallaði til fylgdarmannanna sem bogruðu yfir lax-
inum: „Hvað eruð þið að gera við fiskinn minn?“
„Fjandinn sjálfur, hann er svo stór að við komum
honum ekki í háfinn!“ svöruðu þeir.“ Hún brosir. „Lax-
inn var hrikalegur. Þvílík stærð. Ég er með hann upp-
stoppaðan uppi á vegg heima. Nú veit ég meira um
stangveiði en þá, en ég get enn ekki trúað að ég hafi veitt
þennan lax. Hann var 45 pund og þrjár únsur. Sá stærsti
sem hefur veiðst í ánni Spey.
Morgunblaðið/Einar Falur
Lilla Rowcliffe og Árni Pétur Hilmarsson
fylgdarmaður hennar á Nessvæðinu í Laxá í
Aðaldal, með fallega hrygnu sem hún
veiddi á Lönguflúð á lognkyrru ágústkvöldi.
„Ég hef aldrei verið góður kastari en hef
verið heppin hvað það varðar að ég hef
veitt marga stóra fiska,“ segir hún.