SunnudagsMogginn - 26.09.2010, Blaðsíða 49

26. september 2010 49
skaplega forvitinn í sambandi við allt
efni. „Erlingur minn, þú verður bara
að spyrja efnið,“ var hann vanur að
segja við mig. Myndhöggvarinn er í
stöðugum samræðum við efnið sem
hann vinnur í, alveg eins og stang-
arstökkvarinn er stöðugt að ræða við
stöngina sína.“
Fyrir vikið ægir öllu saman á verk-
stæði Erlings sem hann líkir við svína-
stíu. „Eitt augnablikið er ég að steypa
gifs, það næsta að hefla trékubb. Það
eru jafnan mörg járn í eldinum og
þröng á þingi. En maður reynir að
halda jafnvægi.“
– Hvernig gengur það?
„Þú verður að spyrja skúlptúrana!“
– Vinnurðu mikið?
„Já, blessaður vertu, ég er alltaf að.
Hef ekkert annað að gera.“
– Hvert sækirðu helst innblástur?
„Allt sem ég reyni að gera í efnið er
út frá áreiti í mínu lífi. Skáldin eru
mínir menn, ég er alltaf með bækur á
verkstæðinu. Ég er of þreyttur til að
lesa á kvöldin. Tónlistin er líka mikil
hvatning, ég hlusta mest á stöð sem
flytur blandaða tónlist. Það er klassi
yfir þeirri stöð sem er sú vandaðasta
og innihaldsríkasta í glymskrattanum.
Það er líka mikilvægt að fylgjast með
og ég missi aldrei af fréttum. Veð-
urfréttir hafa sérstaka þýðingu fyrir
mig en þar fæ ég að vita hvernig lægðir
eru á leiðinni frá Íslandi. Veðurfregnir
segja manni meira en margan grunar,
einkum ef maður er lengi fjarri heima-
högum.“
Erlingur er fæddur árið 1930. Hann
lauk kennaraprófi í mynd- og hand-
mennt frá Kennaraskóla Íslands 1953
og kenndi lengi við hina ýmsu skóla í
Reykjavík og á Suðurnesjum.
Á ofanverðum áttunda áratugnum
hélt hann utan til framhaldsnáms í
myndlist í Noregi. Skömmu eftir að
Erlingur sneri aftur heim lést Sigurjón
Ólafsson. „Það var mikið áfall og mér
fannst ég vera í algjöru tómarúmi. Mér
leið ekki allskostar vel og fór að hugsa
minn gang. Niðurstaðan var sú að ég
passaði ekki inn í umhverfið hér og
fyrir vikið ákvað ég að verða við til-
mælum norskra vina minna og flytja til
Noregs.“
Einsog hængur við svilhvíta hrygnu
Erlingur sótti um stöðu háskólalektors
í Ósló og fékk hana. „Ég ætlaði að vera
eitt ár í Noregi en er þar enn, 26 árum
síðar. Ég er alltaf á leiðinni heim en
það er hægara sagt en gert að flytja
verkstæðið milli landa. Ég reikna með
að koma heim á endanum en ég veit
ekki hvað mér tekst það fljótt.“
Erlingur fylgist vel með þjóð sinni úr
fjarska á viðsjárverðum tímum og
spurður hvernig honum lítist á ástand-
ið svarar hann með því að fara utan-
bókar með fyrsta erindið í ljóðaflokkn-
um Að vökunnar mildandi ljósi eftir
Matthías Johannessen:
Hvít er minning þín við sam-
fellda daga og sólir:
Leggst vikurgrá nótt að jörð
sem herpist við hraunið
einsog hængur við svilhvíta
hrygnu í sandmjúku botnfalli
tímans og skafhreinn sem
flekklaus hugur klökknar jökull
til norðurs, en logsuðueldar til
suðurs og sjóða einslita
dagana saman og fella þá einn
af öðrum að hekluhvítu
hjarni, rís dögun og herðist við
sólris og edensgræn
fyrirheit fjallhvítra vinda sem
vængmjúkri hugsun snerta
Bláfjöll sem bæn.
Erlingur gerir stutt hlé á máli sínu.
Segir svo: „Þjóð sem býr við þennan
bakhjarl getur aldrei annað en spjarað
sig. Matthías er stórkostlegt skáld, mér
finnst hann vera okkar þjóðskáld nú.“
Þeir þekkjast ágætlega en fyrir
nokkrum árum gerði Erlingur lágmynd
af Matthíasi sem hangir uppi í höf-
uðstöðvum Morgunblaðsins við Rauða-
vatn.
Sest ekki í dómarasæti
Menn flugu hátt um stund en nú segir
Erlingur mestu máli skipta að horfa
fram veginn. „Í bernsku studdist mað-
ur við ýlustrá. Ýlustrá fjármálamanna
voru kenningar alheimshagfræðinga.
Það er ekki mitt hlutverk að setjast í
dómarasæti yfir þessu fólki. Til þess
eru aðrir hæfari. Það er létt að vera
vitur eftir á.“
Erlingur Jónsson varð áttræður fyrr
á þessu ári. Þegar hann er að lokum
spurður hvernig hann sé stemmdur á
þeim tímamótum svarar hann því til
að hann sé lukkunnar pamfíll. „Ég segi
bara eins og Jón Helgason: „Sú gjöf
væri mér gleðilegust send að góður
vinnudagur færi í hönd.“ Ég er áttatíu
ára og hef það fínt. Er bara eins og ég
hef alltaf verið – og stefni á framtíð-
ina ...“
’
Það er ekki mitt hlut-
verk að setjast í dóm-
arasæti yfir þessu
fólki. Til þess eru aðrir hæf-
ari. Það er létt að vera vitur
og ennþá léttara að vera
vitur eftir á.
Erlingur Jónsson myndhöggvari ásamt Nirði sem bíður ekki eftir byr heldur blæs sjálfur í seglin. Í bakgrunni er brjóstmyndin af Vigdísi Finbogadóttur.
Fuglinn Fönix í allri sinni dýrð.
Morgunblaðið/Árni Sæberg