Morgunblaðið - 08.04.2010, Síða 21

Umræðan 21
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 8. APRÍL 2010
30. ágúst 2010.
WWW.NOMA.NU
Kynningarfundur í
Reykjavik
Kaffi Sólon
Bankastræti 7a
22. apríl kl. 16.00
Skráning á: www.noma.nu
almenn og alhæfa um þau:
Ég verð aldrei góður í golfi.
Ég er glatað foreldri.
Engum í yfirstjórninni líkar við
mig.
Bjartsýnismenn líta aftur á móti á
mistök sem sértækt mótlæti:
Ég spilaði ekki vel á sunnudaginn,
en ég var líka ekki búinn að æfa lengi
vegna meiðsla.
Ég hef ekki varið nógu miklum
tíma með dóttur minni.
Yfirmanni mínum líkar ekki við
mig en mér semur vel við hina í yf-
irstjórninni.
Reivich lýsir þessari vídd sem „allt
vs. ekki allt“. Ef þú telur atburð í ein-
um hluta lífs þíns gagntaka aðrar
hliðar ertu „allt“-manneskja. Ef þú
kemur með sértækar útskýringar á
því hvað orsakaði neikvæðan atburð,
ertu meira „ekki alltaf“-hugsandi.
Persónubinding –
innri vs. ytri
Þessi vídd varðar það hverjum er
um að kenna þegar hlutirnir fara úr-
skeiðis. Svartsýnismenn kenna sjálf-
um sér um og leita orsaka innra með
sér á meðan bjartsýnismenn hafa til-
hneigingu til að kenna öðrum eða
ytri aðstæðum um.
Reivich lýsir þessari vídd sem „ég
vs. ekki ég“. Ef þú ert „ég“-
manneskja ertu líklegri til að kenna
sjálfri þér um það sem fór úrskeiðis
en ef þú trúir því að skuldin liggi yf-
irleitt ekki hjá þér þá muntu leita
ytri skýringar. Ef þú ert of seinn á
fund og þú kennir umferðinni um er
um að ræða „ekki ég“-útskýringu en
ef þú segir „ég legg alltaf of seint af
stað á fundi“ er um að ræða „ég“-
útskýringu.
Þegar bjartsýnismaður stendur
andspænis mótlæti hefur hann til-
hneigingu til að segja: „ekki ég“,
„ekki alltaf“, „ekki allt“. Ef maður
aftur á móti lítur á sjálfan sig sem or-
sök vandamálsins og telur aðstæð-
urnar vera langvarandi og líklegar til
að skapa vandamál í öðrum þáttum
lífsins þá er um að ræða meira svart-
sýnt viðhorf.
Hægt er að breyta því hvernig
maður hugsar. Jafnvel þó að hugs-
unarstíll okkar sé svartsýnn í dag
eru til sterkar vísbendingar um að
við getum tileinkað okkur meiri
seiglu og bjartsýni.
Höfundur er framkvæmdastjóri
Þekkingarmiðlunar.
ENN grætur LÍÚ-
elítan sáran, nú vegna
ákvæðis í lögum sem
heimilar sjáv-
arútvegsráðherra að
auka skötuselskvót-
ann á fiskveiðiárunum
2009/10 og 2010/11
um allt að 2000 tonn
hvort ár. Í framhald-
inu hefur ráðherra
ákveðið að auka
skötuselskvótann úr 2500 tonnum í
3000 tonn á þessu ári eða um 20%
sem gert er í samráði við Hafró.Um
heimildarákvæðið í skötusels-
frumvarpinu höfðu þeir LÍÚ-menn
mörg stór orð enda þeir einu í þessu
landi sem hafa öðlast þá fullkomnun
andans að telja sig æðri stórnvöld-
um þessa lands. Um frumvarpið
mátti lesa í Útveginum, blaði LÍÚ,
28. des. sl. eftirfarandi ádrepu til
ráðherra sjávarútvegs og landbún-
aðar, Jón Bjarnason: „Það hlýtur að
vera einsdæmi að þjóð sem á jafn-
mikið undir nýtingu náttúru-
auðlinda og við og hefur náð að
skapa sér þá ímynd á alþjóðavett-
vangi að hún stundi sjálfbæra nýt-
ingu fiskistofna, ábyrgar fiskveiðar
og varúðarnálgun við stjórn fisk-
veiða hafi til meðferðar á þjóðþingi
sínu frumvarp sem beinlínis miðar
að því að ofveiða ákveðinn fiski-
stofn“ segir í umsögn LÍÚ um
frumvarp sjávarútvegs- og landbún-
aðarráðherra sem hann hefur lagt
fram á Alþingi.“
Rifjum upp að á fiskveiðiárinu
2007/08 lagði Hafró til að þorskafl-
inn yrði 130 þús. tonn. Þá krafðist
LÍÚ hækkunar í 155-160 þús. tonn,
um 19-23%. Þá var allt í lagi að fara
um fimmtung fram úr ráðgjöfinni að
mati LÍÚ sem, samkvæmt þeirra
skötuselsrökum, mundi leiða til þess
að þorkstofninn, það fiskveiðiár,
hefði ekki verið nýttur með sjálf-
bærum hætti. Hér sannast hið forn-
kveðna „að illt er að hafa tungur
tvær og tala sitt með hvorri“.
Skötuselsákvæðið
er til bóta
Að mínu mati er
veruleg réttarbót falin í
því að bjóða þeim sem
veiðileyfi hafa í lögsög-
unni kaup á skötusels-
kvóta. Sér í lagi fyrir þá
sem stunda aðrar veiðar
en fá skötusel sem með-
afla. Þeir hafa neyðst til
að kaupa kvótann á 350
kr./kg en eiga nú kost á
fá kílóið á 120 kr. Hér
munar (350-120)*500000=115 millj-
ónum kr., m.v. 500 þús. tonnin, sem
mun að einhverju leyti koma fram í
hærri tekjum sjómanna þeirra skipa
sem þurft hafa að kaupa skötusels-
kvóta af sægreifunum á liðnum ár-
um. Það er raunar ótrúlegt hvað
mikið af skötuselskvótanum hefur
verið framselt.
Á fiskveiðiárinu 2007/08, nýjustu
tölur Fiskistofu, nam skötusels-
veiðin 2290 tonnum, þar af var 1635
tonna skötuselskvóti, rúml. 71%
heildarkvótans, framseldur til
óskyldra aðila og m.v. kvótaverðið í
dag nam andvirði hans rúmum 572
milljónum kr. Þarf einhvern að
undra þótt þeir sem hafa verið að
selja skötuselskvóta fyrir tugi millj-
óna kr., kvóta sem þeim var afhent-
ur endurgjaldslaust í upphafi, rísi
nú upp og andmæli hástöfum? Það
er bæði mannlegt og eðlilegt en að
fulltrúar sjómanna skuli nú samein-
ast undir pilsfaldi LÍÚ til andmæla
er fráleitt þar sem skötusels-
ákvæðið mun, ef eitthvað er, bæta
hag sjómannanna á umræddum
skipum. Hafi Jón Bjarnason þakkir
fyrir.
Fyrningin og raunveruleikinn
Fyrningarleiðin gerir ráð fyrir
því að 5% aflaheimilda verði inn-
kölluð á ári sem þýðir m.v. fisk-
veiðiárið 2007/08: Þorskur af 130
þús. tonnum, 6,5 þús. tonn. Ýsa af
100 þús. tonnum, 5 þús. tonn. Ufsi af
75 þús. tonnum, 3,75 þús. tonn.
Karfi af 57 þús. tonnum, 2,85 þús.
tonn. Samt. 18.1 þús. tonn. Skoðum
raunveruleikann, þ.e. hvað mikið
var framselt af kvóta nefndra teg-
unda til óskyldra aðila á sama tíma-
bili: Þorskur 43,4 þús. tonn. Ýsa
52,5 þús. tonn. Ufsi 34,5 þús. tonn
og karfi 21 þús. tonn. Samt. 151,35
þús. tonn, 151,35/18,1 =8,36 eða
rúmlega áttfalt það magn sem fyrn-
ingin gerir ráð fyrir.
Veltan á kvótamarkaðinum
Kvótasalan á nefndu tímabili, í
þessum fjórum tegundum, nam
rúmum 25 milljörðum kr. m.v. nefnt
magn og kvótaverðið sem birt var á
heimasíðu Fiskistofu 30. mars sl.
Þar sem kvóti fleiri tegunda en hér
hafa verið nefndar gengur kaupum
og sölum, benda allar líkur til þess
að veltan á þessum markaði sé tæp-
ast undir 30 milljörðum kr. á ári
m.v. gefnar forsendur. Fróðlegt
væri ef einhver þeirra reiknimeist-
ara sem tekið hafa að sér að upplýsa
þjóðina um óréttlæti fyrningarleið-
arinnar mundi með líkum hætti
setja fram í tölum hvaðan nefndir 30
milljarðar koma, þ.e. á þegna
hverra byggðarlaga er verið að
leggja viðbótarskatta og til hverra
þeir renna. Sömuleiðis væri afar
fróðlegt ef reiknimeistararnir gætu
upplýst hver áhrif 30 milljarðanna
eru á fiskverð til sjómanna í beinni
sölu sem hefur farið niður í um 60%
af markaðsverðinu í þorskinum.
Muninn má væntanlega rekja að
einhverju leyti til þess viðbót-
arkostnaðar sem hlýst af kvóta-
viðskiptunum.
Í ljósi þessa verður yfirstandandi
endurskoðun á stjórn fiskveiða að
geta af sér skýr ákvæði sem leiða til
lækkunar á leigukvóta þannig að
t.d. þorskkvótinn fari úr 160-180 kr./
kg í um 30 kr./kg með tilsvarandi
lækkun annarra tegunda. Takist
það má fullyrða að endurskoðunin
hafi skilað árangri. Hvort 5% árleg
fyrning aflaheimilda verður tekin
upp er að mínu mati mun minna mál
fyrir sjómenn, samanber tölurnar
hér að framan.
Eftir Helga
Laxdal
»Er eignatil-
færslan vegna
kvótaviðskiptanna
allt að 30 milljarðar?
Helgi Laxdal
Höfundur er vélfræðingur og
fyrrverandi yfirvélstjóri.
Illt er að hafa
tungur tvær
Bridsfélag Reykjavíkur
Þegar lokið er 6 umferðum af 10 í
aðalsveitakeppni BR, er staðan
þessi.
1 Grant Thornton 120
2 Málning 114
3-4 Stefán Jóhannsson 113
3-4 Garðs Apótek 113
Bridsfélögin
á Suðurnesjum
Garðar Garðarsson og Halldóra
Magnúsdóttir sigruðu í páskatví-
menningi félaganna sem var spilaður
á miðvikudag fyrir bænadaga. Þau
náðu 63,7% skor.
Svavar Jensen og Arnór Ragnars-
son urðu í öðru sæti með 63% og
Gunnlaugur Sævarsson og Karl G.
Karlsson þriðju með 60,7%.
Næsta miðvikudag verður fram
haldið meistaramótinu í tvímenningi
en þar er lokið tveimur umferðum af
fimm.
Spilað er í félagsheimilinu á Mána-
grund.
BRIDS
Umsjón Arnór G.
Ragnarsson| norir@mbl.is