Saga - 2003, Page 25

MIÐLUN SÖGU Á SÝNINGUM
23
heima setið en af stað farið."19 Stundum er vissulega blæbrigða-
munur á gripum sömu tegundar en sjaldnast skýrt út í hverju hann
felst. Slíkar sýningar bera merki eldri tíma þar sem „einkenni hefð-
bundinna byggðasafna var að allt safnið var til sýnis, nokkurs kon-
ar opin geymsla," sagði þjóðminjavörður árið 2002.20
Auðvitað getur verið til í dæminu að unnið sé út frá þeirri
grunnhugmynd að sýna marga gripi sömu gerðar en slíkt þarf þá
að gera þannig úr garði að gesturinn fái ekki á tilfinninguna að
hann sé staddur í „opinni geymslu". Skipulag af því tagi virðist þó
sjaldnast raunin á íslenskum sýningum sem þessu marki eru
brenndar. Þar virðist sýningarsvæði fremur notað sem geymslu-
rými en undir kerfisbundna flokkun eða markvissa þróunarsögu
gripa. Vissulega er geymslurými víða mjög takmarkað, en á það að
bitna á gestinum? Mikill munur er á því að fara á vel hannaða og
úthugsaða sýningu eða inn í sýningarrými í eldri stílnum sem ber
keim af því að vera „opin geymsla" án þess að um raunverulegt
geymslurými sé að ræða. Um landið má finna dæmi um hvort
tveggja en hönnunin og heildarhugsunin virðist þó í sókn; ekki er
lengur „nóg að hengja upp myndir og stilla munum undir gler —
sýning á safni þarf augljóslega að hafa miklu fleira til að bera, og
það er leiðin til að laða að gesti."21
Leikmyndahönnuðir eða aðrir sérfræðingar eru oft fengnir til
liðs við safnafólkið.22 Á sumum söfnum hafa starfsmenn sjálfir hins
19 Þetta ritaði Stefán Pálsson í grein um Fjarskiptasafn Símans í vefritið Múrinn,
sjá vefslóð: http:// www.murinn.is —» Menning og þó ... —» Eldra efni (4. ár-
gangur) —> Safnrýni (14. mars 2003).
20 Morgunblaðið 14. júlí 2002, bls. 8. („Söfn eru byggðum mikilvæg.")
21 Morgunblaðið 18. mars 2003, bls. 25. („Að gera söguna sýnilega. [Rætt við
Bjöm G. Bjömsson].")
22 T.d. hannaði Steinþór Sigurðsson sýninguna Heldra heimili í Stykkishólmi á 19.
öld, sýninguna í Sjóminjasafninu á Eyrarbakka og Handritin. Saga handrita og
hlutverk um aldir í Þjóðmenningarhúsinu. Þómnn Sigríður Þorgrímsdóttir sá
um sýningamar Eyjafjörður frá öndverðu og Akureyri — bærinn við Pollinn í
Minjasafninu á Akureyri og Ámi Páll Jóhannsson sýningamar Annað land,
annað líf og Akranna skínandi skart í Vesturfarasetrinu á Hofsósi og Galdrasýn-
ingu á Ströndum. Þá var Sigurjón Jóhannsson fenginn til að hanna framtíðar-
skipulag lóðar Síldarminjasafnsins á Siglufirði og sviðsmynd bátahússins þar,
sem og allt innanstokks, auk þess sem hann átti ríkan þátt í uppsetningu
Sögusafnsins í Perlunni í Reykjavík og hannaði sýninguna Landnám og Vín-
landsferðir í Þjóðmenningarhúsinu. Afkastamesti sýningahönnuðurinn er þó