Saga - 2003, Blaðsíða 50

48
EGGERT ÞÓR BERNHARÐSSON
„ætti ekki að vera lengri en 150 orð. 50 orð væru þó betri. Texti með
... [grunnupplýsingum um hlutina í viðkomandi sýningarskáp eða
sýningardeild] ætti ekki að vera lengri en 200 orð. 50 orð væru betri.
Skýringarmiðar með munum ættu ekki að vera meira en 40 orð."79
Skilningur safnamanna á lengd texta er greinilega mismunandi.
Safnstjóri Byggðasafns Hafnarfjarðar skýrði textavinnu við fasta-
sýningu safnsins í erindi árið 2002 og sagði að mikil vinna og tími
hefði farið í að úthugsa hvernig best væri að koma sögunni til skila
og niðurstaðan hefði orðið tvískipt textaspjöld, efst væri „að sjálf-
sögðu grípandi fyrirsögn" og þá tæki við „sagnfræðilegur texti upp
á um 300 orð þar sem saga þessa þema er sögð og tekin er út og
stækkuð ein grípandi eða athyglisverð setning. Við hliðina er svo
mun styttri texti á léttari nótum þar sem sögð er gamansaga eða
viðtalsbútur um viðkomandi mál. Vissulega má segja að 300 orða
texti sé ansi knappur ..." 80 Þegar allt er talið geta verið hvorki
meira né minna en rúmlega 500 orð í megin- og hliðartexta á einu
svona textaspjaldi.81 Engu að síður taldi safnstjórinn „allt of algengt
... að sýningarhönnuðir freistist til að skrifa of langa texta og sem
aftur leiðir til þess að þeim gestum sem lesa alla texta sýningarinn-
ar fækkar."82 En ætli „fræðimennirnir" séu ekki „samsekir"? í við-
tali árið 2003 kvaðst Björn G. Björnsson sýningahönnuður „ekki
nema í undantekningartilfellum skrifa sýningartextana sjálfur, um
það sjá sagnfræðingar eða aðrir fræðimenn á vegum safnanna ... "83
Þótt einstaka sýningar hafi e.t.v. verið skipulagðar sem textasýn-
ingar er hætt við því að ofurmagn texta geri almennum sýningar-
gestum erfitt um vik og dragi úr ákafa þeirra í að kynna sér við-
komandi efni. Þegar stefnir í mikinn texta og aðstandendum finnst
ekkert mega missa sín gæti almennt verið árangursríkt að útbúa ít-
arlega sýningarskrá eða leiðsögubækling.84 Eða hafa jafnvel sér-
79 Ambrose, Timothy og Crispin Paine, Grummtriði safnastarfs, bls. 107.
80 Bjöm Pétursson, „Einn munur", bls. 80.
81 Talning á orðum á textaspjaldinu „Mennt er máttur" sýndi um 300 orð í meg-
intexta, 28 orð í „grípandi setningu" og um 230 orð í hliðartexta úr endur-
minningum.
82 Björn Pétursson, „Einn munur", bls. 80.
83 Morgunblaðið 18. mars 2003, bls. 24. („Að gera söguna sýnilega. [Rætt við
Björn G. Bjömsson].")
84 ítarlegir bæklingar fást t.d. í Sögusafninu í Perlunni, Safni Jóns Sigurðssonar
á Hrafnseyri og Kjarvalsstofu á Borgarfirði eystra.