Saga - 2003, Side 57

MIÐLUN SÖGU Á SÝNINGUM
55
anna.104 Á sérsöfnum eða setrum virðist meira um nýjar sérunnar
leikmyndir og leikmuni enda er þar fremur lítið um safngripi.uto
Þrátt fyrir ýmsa viðleitni fer almennt lítið fyrir gagnvirkni og
snertiskoðun á sýningum.106 Mjög víða eru miðar eða skilti þar sem
stendur að bannað sé að snerta hluti og er þá meginhugsunin sú að
verja dýrmæta safngripi, sem er auðvitað skiljanlegt. En geta söfn-
114 ekki veitt gestum beinan aðgang að nýjum eða endurgerðum
8ripum til að handleika?107 Stundum finnst safnafólki sárt að geta
Húsinu á Eyrarbakka er „Guðlaugsbúð", á sýningunni Saga Reykjavíkur — frá
býli til borgar í Árbæjarsafni eru sviðsetningar umhverfis og húshluta og not-
aðar gínur, læknastofur og verkstæði eru sett upp á efri hæðinni í Sjóminja-
safni Austurlands á Eskifirði en einnig eru raunveruleg verkstæði sýnd
nokkum veginn í heilu lagi í Byggðasafni Skagfirðinga á Sauðárkróki, Byggða-
safni Akraness og nærsveita á Akranesi og Samgöngusafninu í Skógum.
104 Á fáeinum byggðasöfnum em „gamlir bæir" eða hlutar þeirra inni í sýning-
arrými nýrra sýningarhúss, t.d. „Tungunesbærinn" og „Syðstihvammur" í
Byggðasafni Húnvetninga og Strandamanna á Reykjum, baðstofa frá Leik-
skálum í Haukadal í Byggðasafni Dalamanna að Laugum í Sælingsdal og
„Brekka í Hróarstungu" í Minjasafni Austurlands á Egilsstöðum. — I
Byggðasafni Suður-Þingeyinga á Húsavík em t.d. ýmsar „stofur". — Þá
bæta kumlin í Minjasafni Austurlands á Egilsstöðum og Minjafninu á Akur-
eyri nýrri vídd við sýningar þar.
105 T.d. Galdrasýningu á Ströndum, sýningunum Á Njáluslóð í Sögusetrinu á
Hvolsvelli og Landnám og Vínlandsferðir í Þjóðmenningarhúsinu, í Saltfisk-
setri íslands í Grindavík, í Vesturfarasetrinu á Hofsósi og íslenska stríðsára-
safninu á Reyðarfirði. Þá er hluti af fjárhúsi á sýningunni Sauðfé i sögu þjóðar
í Sauðfjársetrinu á Ströndum og í Lyfjafræðisafninu á Seltjarnamesi er hluti
al Iðunnarapóteki settur upp. í Sögusafninu í Perlunni em gínur ótrúlega
raunvemlegar í útliti en það getur tmflað gesti að þekkja sum andlitin úr
samtímanum.
106 Sjá um slíkar sýningar og þróun þeirra: Caulton, Tim, Hands-on exhibitions,
bls. 39-56.
10? í Hvalamiðstöðinni á Húsavík var þó á einum stað á sýningunni beinlínis
kallað eftir snertingu og mörgum finnst fróðlegt og gaman að handfjatla
hluti sem þar em. Þá em takkaborð í Minjasafninu á Akureyri og í Sögusetr-
inu á Hvolsvelli. Ef ýtt er á takka kviknar ljós á líkani sem sýnir tiltekna staði
1 Eyjafirði og á Njáluslóðum. Þessi tækni er sérstaklega vinsæl hjá börnum.
Og fólki er boðið að setjast í baðstofunni frá Leikskálum í Haukadal í
Byggðasafm Dalamanna að Laugum í Sælingsdal. Á Búvélasafninu á
Hvanneyri var leyft að setjast við stýrið á öllum farartækjum. Og á sýning-
unni Handritin. Saga handrita og hlutverk um aldir í Þjóðmenningarhúsinu er
serstakt herbergi þar sem gestir geta kynnst handritagerð. I Minjasafni