Saga - 2003, Blaðsíða 121

ÖREIGAR OG UMRENNINGAR
119
^ uPpál3gt í samráði við lénsmanninn, prófastinn og prestana að
di -/nokkra dygðuga dánumenn" sem vera skyldu „fjárhalds-
kirk,n ^orstÍorar °g þénarar þeirra fátæku".89 Sérstakur kafli í
lu°rdinansíunni var helgaður spítölum en bygging og rekstur
kafl13 Var ileista nrræðið til þess að bæta kjör fátæklinga. í upphafi
h aus er lýst yfir þeim vilja konungs að eignir þær sem lagðar
1 u verið til uppeldis fátækum mönnum verði aftur til þeirra
ar' ^endir þessi setning til að óráðvandir menn hafi sölsað und-
stóð^ S^ar etgnir 1 Danmörku meðan á innanlandsstyrjöldirmi
^Veðið er á um nauðsyn þess að ráða til slíkra stofnana góða
^Jöðumenn sem „safni rentu og gjöri reikningsskap". Skyldu
tíle^Smenn spítalans taka laun úr fyrrnefndri ölmusukistu. Eftirlit
e . rekstrinum hafði sóknarprestur með höndum. í einni máls-
eininni er útbúnaði spítala lýst:
skal og kostgjæfilega vandast að bæði herbergið sjálft,
s®ngurklæðin og borðbúnaðurinn sem föt og diskar og allt
annað hvað sem þar skal með höndum hafast, veitist þeim
s]úku hverjum fyrir sig sér í lagi eftir þeirra ýmislegum krank-
leika, sérdeilis þar sem menn uggir, að sjúkdómunum muni
SVo varið vera, að hver fái hann af öðrum svo sá sami krank-
eiki megi ekki magnast og komast á marga af fárra umgengni.
fcn læknarnir í kaupstöðum skulu leggja sig sem best til að
ækna og græða þá enu sjúku, sem í nokkurn máta eru lækn-
and>, svo sem þá, sem kreinkjast af sárasótt. Og fyrir þetta erf-
þ iði skulu læknarnir taka sína hýru og laun.90
t Jar lnið er til þess sem sagt var hér á undan um tilhögun á fá-
tr j,a rarnfærslu og aðhlynningu þeirra sem sjúkir voru og vanfær-
rcX,ðlslensku þjóðfélagi þá er hér um framúrstefnulega lagagrein að
^k' 5610 var auðvelt að hrinda í framkvæmd hérlendis.
rtl(.)^Usl<iPan Kristjáns III miðaðist við borgarsamfélög sem voru í
Ur . n a nieginlandinu og þar sem peningar voru að verða algeng-
tæ 8]aldmiðiU- Þessi tilhögun átti því afar illa við á íslandi þar sem
ysty st orlaði á þéttbýlismyndun og slegin mynt var fáséð.91 For-
^enn landsins hafa þó reynt að fara eftir hinum nýju lagaboð-
89 Sa
90 heimild, sami staður.
91 x,:„X'nr- 95, bls. 228 o.áfr.
Vilb,
or8 Auður ísleifsdóttir, Siðbreytingin á íslandi, bls. 163-185.