Saga - 2003, Page 137

ÉG IÐRAST EINSKIS
135
e&a ^ 6*nar kallast sannar í venjulegri merkingu. Úrvinnsla þeirra
.^hilkun, Það sem Fran^ Ankersmit kallar „narratio" og er í raun-
lej, VerS ^onar ðeildarmyndun, gerði það ekki og hefði ekki sann-
ið fremur en til dæmis skáldsögur — eða hlutir. En ég hef lít-
in 10 Var við að þessir menn hefðu neitt á móti því að sagnfræð-
j^ó..r shrifuðu sögur sem innihéldu heildarmyndanir.14 Þvert á
ijfjó 6 ður Ankersmit því fram að þekkingarlega hafi sagnfræðin
sö að státa af í samanburði við raunvísindi, en yfirsýnin sem
eg hilkun veiti sé einn dýrmætasti eiginleiki greinarinnar.15
, estu sem Sigurður Gylfi hefur skrifað nýlega um þetta má
sko ? a að ðann se fyrstu mönnum í heiminum til að vilja ein-
u a Sa§nfræðina við einsögu. í grein sem kom út árið 2000 rek-
virðisr ^6™8 Þeir fria8ssuSu_ °g einsögufræðingar sem hann
,, s]alfrrr hafa einna mestar mætur á
a svo á að ekki sé hægt að komast að merkingarbærum nið-
Urstöðum nema að til komi mjög ákveðin tengsl við stórsögur
Sern vísi rannsókninni veginn. Kapphlaupið snýst síðan um að
°ma þessum niðurstöðum ein- og fjölsögulegra rannsókna
lrin í almennu söguna (general history), yfirlitsritin sem taka
SjálfiSarn.an otal þræði og skýra gangvirkni samfélagsins.
r JUI Sigurður
a allt aðra stefnu í almennri fræðaiðkun og legg hér áherslu
a.að tengsl rannsóknareininganna við stórsögur séu ekki að-
eiris óæskileg heldur beinlínis hættuleg þar sem þau einoki at-
rgli fræðimannsins. ... Jafnvel einsögufræðingar sem hafa
a burði til að vera trúir viðfangsefni sínu láta undan kröfu
demíunnar og leggja þunga áherslu á að tengja rannsóknir
' stærri heildum. Birtingarmynd þessa alls verður síðan
TvejeS aPnaður almennu sögunnar.16
irieriri Ur arurn síðar hefur Sigurður Gylfi fundið í útlöndum banda-
sagnfr S?m "Uiótmæla yfirlitsritum og stórsögulegum tengingum
skoða • 1Unar ' //margir sagnfræðingar" hafi tekið undir slíkar
þckkj lr' en bigurður tilfærir aðeins tvo, Lawrence Levine (sem ég
engin deili á) og femínistann Joan W. Scott, sem reynist strax
14 Frank r a
lgn ' Ankersmit, Narrative Logic. A Semantic Analysis of the Historian's
15 SanTu?e (The Hague, 1983), einkum bls. 6-12, 77-78,144.
16 Si8nrðheimiId'Ws. 223-224.
Ur Gylfj Magnússon, „Einvæðing sögunnar", bls. 133-134.