Saga - 2003, Side 165

AÐ BJARGA GULLFOSSI
163
kom í veg fyrir að útlendingar fengju eignarhald á Gull-
Ql
ú'ði ernms*: er frá þyí að segja, að allar heimildir sem standa Sig-
- ^aerri lýsa málstað hennar sem verndun eða friðun fossins.
1 nenni var ljúfara að vita fossinn í íslenskum höndum en er-
ajjt . m' ef því fylgdi engin trygging fyrir varðveislu hans, það er
n'ði -,0Sara- Þannig hugsuðu margir aðrir, og þeir hafa eignað Sig-
1 sómu viðhorf, en líklega með hæpnum rétti.
Eftir
Að kasta sér ífossinn
Á fr Iria,a^erhn 1918 var Sigríður í Brattholti orðin brot af þjóðhetju.
á^32^ hennar var þó ákveðinn hængur. Hetjusaga um torsótta bar-
eir\s Þe,st að enda á frægum sigri. Eða þá á afdrifaríkum ósigri
heti Ver,r) hefði ef Gullfoss hefði verið tekinn til virkjunar. En að
það Sa^a Cnc,r a ósiSri an Þess ae) það komi neitt verulega að sök —
nem er andstætt öllum frásagnarlögmálum. Þess vegna er ekki
nm 9 að í minningunni beinist athyglin að frásagnaratrið-
koniSem draga úr ósigrinum og láta söguhetjuna þrátt fyrir allt
^a n°kkru til leiðar.
einn Björnsson segir frá þrætunni um gildi leigusamningsins,
á ag'r ekki beint að hún hafi orðið að dómsmáli, en dregur enga dul
hiín kom fyrir ekki". En það eru ekki sögulokin: „Þá hótaði
^UncT Vle> skóflustunguna, sem gerð yrði til virkjunar,
1 knn kasta sér í fossinn og sjá svo, hvort mönnum þætti
frá °Sarr|legt að halda áfram."36 Sveinn gæti vissulega vitað þetta
frarri rstu hendi, en þar sem hann skrifar löngu síðar og tekur ekki
að a , Vernig eða hvenær hann varð þess vís, verður að leggja trún-
ptýfr '., með vissum fyrirvara. Hvað sem því líður er þetta atriði
1 dó 9 S°§unni' sýnir skörulegan mótleik Sigríðar við ósigri sínum
meetTlSma,inu/ og vekur þá tilfinningu að hún hafi þrátt fyrir allt
na að veita fossinum vernd.37
„Bréf til Sigríðar ...". Tilvitnuð bréf dags. 20. nóv. 1952 og 20. jan.
3a ^skís. E. 67
36 M53'
haf n'ffar Sveins Björnssonar, bls. 75-76. Guðríður Þórarinsdóttir hlýtur að
Stl>ek]; Þessa s°gu líka, en getur hennar að engu; það kann að vera
^ satriði frekar en að hún hafi endilega talið söguna ósanna.
Ssa hótun Sigríðar er drepið í texta B, en þar nýtur hún sín ekki til fulls