Saga - 2003, Page 180

178
GÍSLI GUNNARSSON
ing hefðbundinnar markaðshagfræði við samfélagshætti utan hag
fræðinnar er á vissan hátt ótvíræður fyrirvari við þá nýfrjálshygS)11
(;neoliberalism) sem greina má meðal margra fylgismanna nýklasS
ískrar kenningar. Um alla þessa hugmyndastrauma verður fja11
nánar hér á eftir.
í nýju kerfishagfræðinni og annarri skilyrðingu nýklassð^2 3
hugmynda er m.a. lögð mikil áhersla á að opinberir aðilar séu vir
ir í hagkerfinu. Þannig er sú mikla áhersla á menntun (á ábyrgð °P
inberra aðila), sem er eitthvert helsta einkenni nýju kerfishagfr£e
innar, mjög mikilvægur þáttur í kenningarkerfi og umfjöllun bo
arinnar Byggðir og búseta; menntun eflir mannauð og enginn auðlir
er betri en hann. Höfundar leggja áherslu á tvo aðra meginþ®t|’j
bættar samgöngur, gjarnan að frumkvæði opinberra aðila, og ar)
staðar sé „gagnsæi byggðastefnunnar hvað varðar kostnað
markmið".2 Af samhenginu má ráða að höfundar telja að bygg^3
stefnan hér á landi hafi hingað til ekki verið skýr í markmiðum sl11
um, jafnvel á köflum röng. En kurteisi í orðavali einkennir a
gagnrýni bókarinnar, engin stóryrði er þar að finna; það styrlcir
fræðilegan svip hennar.3
En það sem gerir hagfræðirit þetta forvitnilegt fyrir sagnfrae
inga, svo og alla aðra áhugamenn um sögu, er hve mikið höfun
arnir leita til sögunnar til að finna dæmi sem styrkt geta kenningar
þeirra um íslenskt hagkerfi nútímans. Þessi nálgunaraðferð el1^
kennir raunar einnig nýju kerfishagfræðina almennt vegna þesS
í henni rennur fortíð, nútíð og framtíð gjarnan saman í eina kellll_.
ingarlega heild og tímaásamir styðja hver annan. í þessari lelt 3
sögulegum dæmum em höfundarnir mjög fundvísir, leita VI.
fanga, m.a. hjá sagnfræðingum, nýta kenningar sem áður ha
komið fram en setja þær í nýtt samhengi, og koma með ýmsar n'
stárlegar söguskýringar að auki. Því er þeim sem stunda sögurar,ri
sóknir mikill akkur í þessari bók.4 * *
2 Byggðir og búseta, bls. 21 og 134.
3 Tekið er fram að rannsóknin sé styrkt af forsætisráðuneytinu; Byggðir og vu
bls. 9' dar
4 Smávillur finnast þó hér og þar í Byggðum og búsetu; t.d. flytja höfun
Þykkvabæinn austur á Síðu; sbr. bls. 39. Þá fara þeir fremur frjálslega 111 ^
fólksfjöldatölur. Fullyrt er að eftir móðuharðindin (sem þeir réttilega seg)a