Saga - 2003, Blaðsíða 208

206
GUÐBRANDUR BENEDIKTSSON
er ekki hægt að sjá annað en að prýðilega sé hugsað fyrir þessuff1
varðveisluþáttum á sýningunni. Skáparnir sem hýsa gripina erL1
sérstaklega hannaðir til slíks og þeim er komið þannig fyrir að seiu
minnst rask verði vegna umgangs gesta og sólarljósi er haldið í la§'
marki. Þá ber enn fremur að taka fram að í sýningarrýminu er
starfsfólk sem vaktar sýninguna.
Hvað varðar uppstillingar á fornum munum, verður að hafa 1
huga að gripirnir sjálfir virðast ætíð hafa mikið gildi í augum safn-
gesta. Það að sjá muni sem eru jafnvel hátt í 1000 ára gamlir hefur
áhrif sem erfitt er að ná fram með eftirlíkingum. Það kann að vera
erfitt að henda reiður á hvað veldur því og margar ólíkar hug'
myndir hafa komið fram til að skýra þetta atriði.8 * Meðal annars
hafa menn velt fyrir sér hvort þetta tengist hlutadýrkun („fedsh
ism") hjá fólki eða hvort yfir gripum af þessu tagi sé einhvers kon-
ar ára sem hefur ákveðin áhrif á þann sem gripina skoðar. Þá hefur
verið bent á að fólk skynjar gamla muni sem frumheimildir og W
ur þar af leiðandi svo á að heimildagildi þeirra sé meira en eftirlík-
inga. Með því að hafa foma muni til sýnis í glerkössum er þeirn
stillt upp sem nokkurs konar sönnun á frásögn sýningarinnar eL)a
vitnisburði um hana. Vissulega em þessir gripir frumheimildir, þeir
em hinir uppmnalegu munir sem komu við sögu þess tímabils sern
verið er að fjalla um. Það er síðan auðvitað matsatriði hvernig
menn túlka það samhengi sem þeir em settir fram í og þá frásög11
sem þeim er ætlað að segja.
Eins og áður segir gegna leikmyndir veigamiklu hlutverki a
sýningunni. Ýmsir fræðimenn hafa deilt um ágæti endurgerða, sv°
sem í sögulegum kvikmyndum ellegar á sýningum af þessu tagi °8
það má vera ljóst að allri slíkri túlkun á atburðum fortíðarinnar ber
auðvitað að taka með vissum fyrirvara. Það má aftur á móti ekki
gera lítið úr þessum þáttum hvað varðar vægi þeirra við myndun
söguskoðunar og tilfinningu fyrir fortíðinni meðal fólks. Hugsan
lega má segja að öll sagnfræði sé í raun og vem ákveðin endurskop
un á fortíðinni og gildir þá einu hvort um er að ræða sagnfræðid1,
heimildamyndir eða sögusýningar. Allt veltur það á þeim heunn
um sem lagðar em til gmndvallar, túlkun manna á þeim og ur
vinnslu. Þannig má hugsa sér að þeir gripir sem em til sýms 3
8 Hér má tíl dæmis benda á bókina Interpreting Objects and Collections.
Susan M. Pearce (London, 1994).
Ritstjóri