Fréttablaðið - 16.12.2011, Blaðsíða 24

24 16. desember 2011 FÖSTUDAGUR
FRÁ DEGI TIL DAGS
greinar@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík SÍMI: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is og Höskuldur Daði Magnússon (dægurmál) hdm@frettabladid.is
HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir sigridur@frettabladid.is MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is ALLT OG SÉRBLÖÐ: Roald Eyvindsson roald@frettabladid.is og Sólveig Gísladóttir solveig@frettabladid.is
ÍÞRÓTTIR: Sigurður Elvar Þórólfsson seth@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRI: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is AÐSTOÐARRITSTJÓRI: Steinunn Stefánsdóttir steinunn@frettabladid.is
Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að
fá blaðið í völdum verslunum á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í
gagnabönkum án endurgjalds. Issn 1670-3871
HALLDÓR
Ólafur Þ.
Stephensen
olafur@frettabladid.is
SKOÐUN
Bætt trúarheilsa
Katrín Júlíusdóttir iðnaðarráðherra
veitti á dögunum hvatningarverðlaun
í heilsuferðaþjónustu. Að þessu sinni
voru það forsvarsmenn „Heilsu og
trúar“ sem urðu viðurkenningarinnar
aðnjótandi. Þeir bjóða trúuðum
Bandaríkjamönnum upp á heilsu-
ferðir og er hver hluti verkefnisins
nátengdur heilbrigði
og trú með sterkri
tilvísun í íslenska
náttúru og menn-
ingu. Þeir sem ekki
þekkja banda-
rískan trúarvinkil á
íslenskri náttúru
hafa ekki lifað.
Svangir trúarleiðtogar
Af hverju iðnaðarráðuneyti Íslands
telur verkefni hinna trúuðu banda-
rísku náttúruunnenda svo spennandi
skal ósagt látið. Um er að ræða „14
daga hreinsandi meðferð, kennslu á
andlega sviðinu og leiðtogaþjálfun
samhliða föstu“ líkt og segir í tilkynn-
ingu ráðuneytisins. Kannski finnst
ráðherra skortur á svöngum
leiðtogum sem stjórna með
trúna að leiðarljósi.
Facebook-pólitíkin
Tækninni fleytir óðfluga
áfram og nú er svo komið
að fjölmiðlar eru, oft
og tíðum, óþarfa
milliliður á milli stjórnmálamanna og
umbjóðenda þeirra. Þetta sást vel í
gær þegar Margrét Tryggvadóttir setti
það á Facebook-síðu sína að á þingi
væri verið að safna fylgi fyrir tillögu
um að afturkalla kæru á hendur Geir
H. Haarde. Margrét nýtti sér tæknina
og kom fregnum af þessu á netið.
Frá síðu hennar bárust tíðindin í allar
áttir og fréttin rataði fljótt inn á
vefmiðlana. Að endingu höfðu
flestallir fjölmiðlar sagt frá
tíðindunum og fólk spjallað
um þau sín á milli. Þetta
dæmi sýnir okkur að hinar
praktísku hliðar stjórn-
málanna breytast ört.
kolbeinn@frettabladid.is
Á undanförnum áratug eða svo hefur raforkuverð til stóriðju hækkað
um liðlega 120% í Bandaríkjadölum. Á
sama tíma hefur raforkuverð til almenn-
ings lækkað um 10% í Bandaríkjadölum.
Hækkun raforkuverðs til stóriðju skýrist
að umtalsverðu leyti af álverðstengingu
raforkuverðs til áliðnaðar. Álverð hefur
hækkað umtalsvert á þessu tímabili, m.a.
vegna hækkandi orkuverðs í heiminum,
en afar sterk tengsl eru á milli þessara
tveggja þátta.
Á sama tíma hefur arðsemi Landsvirkj-
unar aukist jafnt og þétt. Eigið fé fyrir-
tækisins hefur liðlega fjórfaldast í Banda-
ríkjadölum og nam nærri 1,7 milljörðum
dala í lok júní sl. Árleg ávöxtun eigin fjár
Landsvirkjunar er að jafnaði liðlega 18%
á þessu tímabili, að teknu tilliti til arð-
greiðslna. Er þar horft til þróunar eigin
fjár í Bandaríkjadölum en ekki krónum.
Raforkusala Landsvirkjunar til stóriðju
hefur tvöfaldast á þessu tímabili.
Í nýlegri skýrslu Sjónarrandar er því
haldið fram að arðsemi raforkusölu til
stóriðju hafi verið umtalsvert lakari en
almenn arðsemi íslensks atvinnulífs.
Sennilega er þó leitun að fyrirtækjum af
sambærilegri stærð og Landsvirkjun sem
sýnt hafa hliðstæða arðsemi.
Í skýrslu Sjónarrandar kemur fram að
arðsemi Landsvirkjunar af raforkusölu til
stóriðju hefur verið liðlega tvöfalt hærri
en arðsemi af raforkusölu til almennings.
Mikil arðsemi af raforkusölu
til stóriðju
Orkumál
Þorsteinn
Víglundsson
framkvæmdastjóri
Samtaka
álframleiðenda
02 03 04 05 06 07 08 09 10 11
60
50
40
30
20
10
0
■ Raforkuverð til stóriðju ■ Raforkuverð til heimila
Raforkuverð til heimila 2003-2008 áætlað
með línulegri hækkun í kr. (2002, 2009 og 2010 skv. LV)
HEIMILD: LANDSVIRKJUN
U
SD
/M
W
h
Þróun raforkuverðs til stóriðju
V
arla kemur nokkrum manni á óvart að Eftirlitsstofn-
un EFTA (ESA) hafi ákveðið að stefna Íslandi fyrir
EFTA-dómstólinn vegna Icesave-málsins.
Þjóðaratkvæðagreiðslan um síðasta Icesave-
samninginn í apríl síðastliðnum snerist einmitt um
tvo kosti; að ljúka málinu með samningum við Bretland og Hol-
land eða að útkljá það fyrir EFTA-dómstólnum. Samningamenn
Íslands og margir fleiri töluðu
skýrt um þessa kosti.
Munurinn á samningaleiðinni
og dómstólaleiðinni er að í dóm-
stólaleiðinni felst meiri áhætta.
Með samningum er hægt að
hafa stjórn á niðurstöðunni,
gefa eftir í einum þætti máls-
ins til að hafa sitt fram í öðrum.
Niðurstaðan verður sú sem
aðilar ná samkomulagi um. Eðli málsins samkvæmt er hún mála-
miðlun og hvorugur er fyllilega ánægður.
Fyrir dómstóli er sá möguleiki fyrir hendi að hafa allt sitt fram.
En þar er líka hægt að tapa öllu. Hugsanlega verður niðurstaða
EFTA-dómstólsins Íslandi hagstæð. En það er líka til í dæminu að
niðurstaðan verði sú að Íslandi beri að greiða meira en innistæðu-
trygginguna til brezkra og hollenzkra innistæðueigenda, eða þá
að dómurinn komist að annarri niðurstöðu um vextina í málinu.
Hvort tveggja gæti kostað Ísland gífurlegar fjárhæðir.
Verði það niðurstaðan verða menn einfaldlega að vera við því
búnir. Íslenzkir kjósendur þekktu kostina þegar þeir gengu til
atkvæða um Icesave-samninginn. Þeim hafði verið bent á þá
áhættu sem kynni að felast í dómstólaleiðinni. Meirihlutinn tók
engu að síður þann kostinn fram yfir samninginn sem lá fyrir.
Við getum lítið sagt, verði niðurstaðan okkur í óhag.
Nú skiptir máli að halda vel á málstað Íslands og fá til þess fær-
ustu lögfræðinga, þótt það geti orðið dýrt. Það er svolítið skondið
að heyra nú stjórnmálamenn, bæði í stjórn og stjórnarandstöðu,
sem töldu samningaleiðina áhættuminni en dómstólaleiðina, tala
af nýfenginni kokhreysti um sterkan málstað Íslands í dómsmál-
inu. En þeir eiga í raun engan annan kost.
Við getum búizt við að lýðskrumarar innan þings og utan haldi
áfram að nota Icesave-málið til að draga upp mynd af vondu
útlendingunum sem vilji klekkja á Íslandi. Sigmundur Davíð
Gunnlaugsson, formaður Framsóknarflokksins, var byrjaður á
því í gær; taldi að ákvörðun ESA hefði eitthvað með ástandið
innan Evrópusambandsins að gera. Hann gleymir því eins og
stundum áður að ESA er ekki stofnun vondu útlendinganna í ESB;
hún er stofnun okkar og hinna smáríkjanna í EFTA. Hún tekur
ákvarðanir út frá lögfræði. Og í 29 samningsbrotamálum sem
hún hefur höfðað gegn aðildarríkjunum fyrir EFTA-dómstólnum
hefur hún haft sigur í 27.
Þegar niðurstaða EFTA-dómstólsins liggur fyrir, hvort sem
hún verður Íslandi í hag eða óhag, verður eitt á hreinu: Málið fór
í dóm af því að það var val meirihluta íslenzkra kjósenda. Það er
ekki hægt að færa ábyrgðina yfir á neinn annan.
Ákvörðun um að stefna Íslandi fyrir
EFTA-dómstólinn var fyrirsjáanleg.
Okkar val