Morgunblaðið - 11.09.2010, Blaðsíða 40

40 MenningFRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 11. SEPTEMBER 2010
Nú er síðasta sýningarhelgi
myndlistarsýningar Magnúsar
Árnasonar, Af lifun, sem staðið
hefur í Náttúrufræðistofu
Kópavogs.
Af því tilefni munu Magnús
Árnason og sýningarstjór-
arnir, Kristín Dagmar Jóhann-
esdóttir og Hilmar Malmquist,
ganga um sýninguna kl. 14:00 í
dag og spjalla um verkin.
Sýningunni lýkur svo á mið-
vikudag.
Í kjölfarið verður boðið upp á gjörningadagskrá
í tengslum við sýninguna 9-samsýning ungra
myndlistarmanna í Gerðarsafni, sem stendur við
hlið Náttúrufræðistofu í Kópavogi.
Myndlist
Síðasta sýningar-
helgi Af lifun
Magnús
Árnason
Kvikmyndasafn Íslands sýnir
Ísland í lifandi myndum, eftir
Loft Guðmundsson næstkom-
andi þriðjudag kl. 20:00. Loftur
Guðmundsson var einn helsti
frumkvöðull íslenskrar kvik-
myndagerðar og jafnframt
einn kunnasti ljósmyndari
Reykjavíkur um sína daga.
Hann titlaði sig iðulega ljós-
myndara í kvikmyndum sínum
og eftir 1928 sem konunglegan
sænskan hirðljósmyndara.
Þetta er yfirgripsmikil heimildarmynd um land
og þjóð. Myndin verður einnig sýnd næstkomandi
laugardag kl. 16:00. Sýningar eru í Bæjarbíói,
Strandgötu 6, Hafnarfirði
Kvikmyndir
Ísland í lifandi
myndum Lofts
Loftur
Guðmundsson
Pétur Gunnarsson flytur fyr-
irlestur í Norræna húsinu
næstkomandi þriðjudag, á fæð-
ingardegi dr. Sigurðar Nor-
dals, kl. 17.00. Fyrirlesturinn
nefnist: „Ef ég gæti ekki elsk-
að þessa þjóð …“ Yfirskrift
fyrirlestursins er fengin úr for-
mála bókar Sigurðar, Íslensk
menning, sem kom út 1942.
Í fyrirlestri sínum hyggst
Pétur Gunnarsson vitja þess-
arar yfirlýsingar og spyrja hvernig inntak hennar
horfi við okkur nú.
Fyrirlesturinn er í boði Stofnunar Árna Magn-
ússonar í íslenskum fræðum og öllum heimill að-
gangur.
Menningarsaga
Sigurðar Nordals-
fyrirlestur Péturs
Pétur
Gunnarsson
Undanfarna daga hefur staðið í
Kirkjuhvoli, safnaðarheimili Vídal-
ínskirkju í Garðabæ, Óperusmiðja
Garðabæjar, sem er námskeið fyrir
nemendur í framhaldsnámi og unga
atvinnusöngvara. Markmiðið með
náminu er að hjálpa söngvurunum
að þróa leikhæfileika sína og sviðs-
tækni jafnframt því að þjálfa líkam-
ann til að viðhalda þeirri stöðu sem
nauðsynlegt er að halda á sviðinu á
meðan sungið er.
Martha Sharp, professor við Moz-
arteum-tónlistarháskólann í Salz-
burg, stendur fyrir námskeiðinu, en
því lýkur með tvennum tónleikum
og verða þeir seinni í Kirkjuhvoli í
dag kl. 16:00. Settar verða upp litl-
ar senur úr ýmsum óperum, m.a. úr
Brúðkaupi Fígarós eftir Mozart,
Hans og Grétu eftir Humperdinck
og Madama Butterfly eftir Puccini.
Frekari upplýsingar um Óp-
erusmiðjuna er að finna á vefsetr-
inu www.operaworkshop.org.
Morgunblaðið/Kristinn
Námskeið Frá Óperusmiðju Garða-
bæjar í Kirkjuhvoli.
Óperu-
smiðja í
Garðabæ
 Tónleikar í
Kirkjuhvoli í dag
ósköpunum kemur þessi kona?
Hverra manna er hún?“
Úlfar segir að strax og menn
byrji að lesa biblíuna frá orði til
orðs rekist þeir á þversagnirnar,
hún verði fljótlega eins og þýfi
fyrir fótum lesarans. „Það er
skemmtilegt að gera þetta en líka
átakanlegt að uppgötva að þessi
helga bók er samtíningur af þjóð-
sögum og flökkusögum héðan og
þaðan. Prestarnir nefna það aldrei
í predikunum, okkur er haldið í
blekkingunni. Þetta er álíka og
einhverjum dytti í hug að halda
því fram að þjóðsögur Jóns Árna-
sonar eða Grimm-bræðra væri
einhver biblía.“
Biblían sem Úlfar las kom út
1981 og þá titluð ný biblía, en síð-
an hefur komið ný þýðing og
nokkuð breytt eins og umdeilt var
fyrir nokkrum árum. „Ég hef átt
þessa Biblíu í tæpa þrjá áratugi
og las hana því og strikaði undir í
henni. Ég var líka með nýju þýð-
inguna, en tímdi ekki að krota
neitt í hana, hún er svo dýr. Ég
veit samt ekki til þess að útgáfan
frá 1981 hafi verið innkölluð svo
það er óhætt að nota hana.“
Nú er nokkur munur á þessum
biblíum tveim, orðalag annað og
áherslur. Úlfar segir að ef hann
eigi að bera þessar útgáfur saman
sem bókmenntarýnir þá myndi
hann gefa 1981-útgáfunni tvær og
hálfa til þrjár stjörnur, en sú nýja
fengi ekki nema eina og hálfa,
„málfarslega séð hefur hún orðið
fyrir hörmulegri hnignun“. Að-
spurður hvort hann mæli með
biblíunni sem safni þjóðsagna og
flökkusagna, svarar hann að sá al-
varlegri galli sé á henni að ekki er
getið um hvaðan sögurnar séu
fengnar eins og Jón Árnason hafi
til að mynda passað uppá. „Það er
því ekki hægt að mæla með henni,
en ég mæli með því að menn lesi
hana frá fyrsta staf til hins síð-
asta, en ef þeir treysta sér ekki til
þess geta þeir stytt sér leið með
minni bók og þá meðal annars
komist að því að Abraham var
fyrsti melludólgurinn,“ segir Úlfar
og hlær við.
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Flökkusögur Úlfar Þormóðsson las biblíuna sem bókmenntaverk frá a til ö. „Ég las hana frá fyrsta orði til hins síð-
asta, las hana í samfellu í átján mánuði og sleppti engu úr, ekki einu sinni ættartölum.“
Rýnt í bresti biblíunnar
 Úlfar Þormóðsson las biblíuna frá fyrsta staf til hins síðasta í átján mánuði
 Hefur verið nálægt bókinni í áratugi en mælir ekki með henni eftir lesturinn
Árni Matthíasson
arnim@mbl.is
Í vikunni kom út bókin Þú sem ert
á himnum. Rýnt í bresti biblíunn-
ar með guði almáttugum eftir Úlf-
ar Þormóðsson. Í kynningu á bók-
inni, sem Veröld gefur út, segir að
á ferð sinni um hina helgu bók
hnjóti Úlfar um fjölmargt sér-
kennilegt „og kemst m.a. að því að
sá himnafaðir sem þar er að finna
er býsna ólíkur þeim góðlátlega
guði sem kirkjan boðar að vaki yf-
ir velferð okkar“. Sjálfur segir
Úlfar, sem er eini núlifandi Ís-
lendingurinn sem dæmdur hefur
verið fyrir guðlast, að lýsa megi
verkinu, sem hann hafi verið að
skrifa, sem ritdómi um Biblíuna
Úlfar segist hafa verið nálægt
biblíunni í áratugi, hann hafi alist
upp við það að hún væri orð guðs
og að hann þyrfti að þvo sér um
hendurnar áður en hann fletti
henni. Hann er líka með próf í
biblíunni, með kennarapróf í krist-
infræði og hefur kennt þau. Að því
sögðu þá las hann biblíuna að
þessu sinni ekki sem trúarrit held-
ur sem safn af flökku- og þjóðsög-
um. „Ég las hana frá fyrsta orði
til hins síðasta, las hana í samfellu
í átján mánuði og sleppti engu úr,
ekki einu sinni ættartölum. Fyrir
vikið þá er þetta allt önnur bók en
sú biblía sem ég átti áður en ég
gerði þetta, því það var biblía sem
ég kraflaði í, las eina og eina til-
vitnun og eina og eina bók, en
aldrei samfelluna. Það var frétt í
Morgunblaðinu í fyrra eða hitteð-
fyrra um það að 65 prósent manna
ljúgi til um lestur og ég hygg að
talan yrði hærri ef aðeins væri
spurt um biblíuna.“
Úlfar segist hafa byrjað að lesa
biblíuna með annað í huga en þá
bók sem hann síðar skrifaði, „en
eftir því sem ég fjarlægðist smám
saman það verkefni hugsaði ég
sem svo: Jæja, ég er bara fastur
hér, ég verð að gera eitthvað í
þessu, reyna að sótthreinsa mig
og reka burtu fordóma mína gagn-
vart aðalpersónu bókarinnar og
hans fólki.
Þegar maður svo les biblíuna á
þennan hátt breytist hún, verður
allt önnur bók, full af ævintýrum
og full af þjóðsögum sem ganga
sumar þvert hver á aðra,“ segir
Úlfar og nefnir sem dæmi fyrstu
Mósebók: „Þegar höfðinginn er
búinn að reka fólkið út á gaddinn
og fyrsta bræðravígið kemur í
kjölfarið verður Kain í öngum sín-
um þegar hann er búinn að drepa
Abel og segir: „... og hver, sem
hittir mig, mun drepa mig“. Hvað
á hann við? Hvern er hann að tala
um? Pabba sinn og mömmu?
Stuttu síðar segir í bókinni: „Kain
kenndi konu sinnar“ – hvaðan í
Hef þá trú að bloggin
ýti undir einsleitni í
klæðavali, andstætt tilgangi
þeirra 44
»
Sem dæmi um það hvernig ný
þýðing Biblíunnar hefur flatt út
textann í henni nefnir Úlfar Þor-
móðsson það þegar sagt er frá
því í Rutarbók er Naomí, tengda-
móðir Rutar, tekur á móti Óbeð
Bóassyni.
Í Biblíunni frá 1981 segir svo:
„Naomí tók barnið og lagði það
á skaut sér og varð fóstra þess.“
Í nýju þýðingunni stendur aftur
á móti:
„Naomí tók drenginn í fangið
og varð fóstra hans.“
„Væntanlega var þessu breytt
vegna þess að með illum huga
væri hægt að finna eitthvert
klám út úr því,“ segir Úlfar og
kímir, en bætir svo við að nýja
Biblían sé óneitanlega svipminni
vegna slíkra breytinga.
Svipminni þýðing
NÝJA BIBLÍAN
Bóas og Rut - myndskreyting eftir
franska listamanninn Gustav Doré.
Verk Joan Miró verða sýnd í Tate-
safninu undir yfirskriftinni The
Ladder of Escape. Þetta er í fyrsta
skipti í yfir 50 ár sem verk Miró, sem
var einn af höfuðlistamönnum súr-
realismans, verða sýnd á heild-
stæðan hátt. Sýningin verður opnuð
í apríl á næsta ári og verða yfir 150
verk til sýnis og koma þau víðsvegar
að frá heiminum. Draumamálverk
Miró og tilraunakennd tækni hans
höfðu mikil áhrif á expressjónisma í
myndlist síðustu aldar. Á meðal
þeirra verka sem sýnd verða er verk
sem var í eigu Ernest Hemingway.
Miró fæddist í Barcelona og
margir sáu katalónskt stolt í verkum
hans, sem kölluðu fram í senn sak-
leysi bernskunnar og draumræn
hughrif. Miró lýsti gjarnan frati í
hefðbundna málaralsit í viðtölum og
sagði þau styðja við lúið og marflatt
samfélag góðborgara.
Miró í Tate