Morgunblaðið - 02.12.2010, Síða 23

skugga á okkar samskipti og vinskap
þau mörgu ár, hvorki í starfi eða leik.
Ég vil þakka honum og hans fjöl-
skyldu kynni öll og ánægjustundir.
Kennarinn ljúfi, stjórnandinn far-
sæli, smiðurinn hagi, veiðimaðurinn
ástríðufulli, fjölskyldufaðirinn
trausti og vinurinn góði, voru hver
öðrum sterkari þættir í hans heilu og
ógleymanlegu persónu.
Eftirminnileg og einkennandi fyrir
Ragnar verður mér afstaða hans til
lífsins og tilverunnar alla tíð, en eink-
um eftir að ljóst varð að hverju
stefndi varðandi heilsuna. Þar mælti
þroskaður heimsmaður.
Ég er þakklátur fyrir að hafa átt
hann að félaga.
Samúðarkveðjur til fjölskyldu
hans og vina.
Marinó Þ. Guðmundsson.
Ragnar Guðmundsson, samstarfs-
maður okkar og vinur, hefur kvatt og
horfið yfir móðuna miklu. Þegar
hann hóf störf við Árbæjarskóla
haustið 1969 var stærstur hluti kenn-
aranna ungt og reynslulítið fólk og í
okkar augum var Ragnar reyndur og
ráðsettur maður. Hann féll þó strax
vel inn í hópinn en viðurkenndi
seinna að í fyrstu hefði hann átt í
vandræðum með að henda reiður á
öllum stuttpilsunum á kennarastof-
unni enda vanur síðklæddara kven-
fólki á fyrri vinnustað.
Haustið 1970 varð Ragnar yfir-
kennari skólans. Að mörgu var að
hyggja, skólinn í byggingu og nem-
endum fjölgaði sífellt. Ragnar var af-
ar viðmótsþýður maður og gott að
leita til hans. Allt yfirlæti var honum
fjarri, hann var fyrst og fremst sam-
starfsmaður og félagi. Ragnar hafði
þann ágæta eiginleika að taka hvorki
sjálfan sig né aðra of hátíðlega. Hann
var gamansamur og hafði næmt auga
fyrir spaugilegum hliðum tilverunn-
ar og kunni vel að meta þá eiginleika
hjá öðrum. Hlátur hans var gjarnan
svo innilegur að hann hristist allur í
sæti sínu. Vafalaust hefur hann orðið
fyrir mörgum vinnutöfum vegna þess
hve kennurum varð tíðförult inn á
skrifstofuna til hans. Oft var erindið
ekki annað en eiga við hann orða-
skipti á léttum nótum.
Allmikið félagslíf var í skólanum á
þessum árum. Þau hjón, Ragnar og
Didda, voru sjálfsagðir og nauðsyn-
legir þátttakendur í árshátíðum, leik-
húsferðum og öðrum samkomum á
vegum starfsmanna. Vor- og haust-
ferðir voru nánast árlegir viðburðir
og eitt vorið leiddi Ragnar okkur um
sitt sögufræga heimahérað, Dalina.
Ekki var minnst gaman á ferðum
þegar hann hélt upp á stórafmæli sitt
í veiðihúsi norður í Húnavatnssýslu.
Því fór fjarri að Ragnar sæti auð-
um höndum þegar hann hætti
kennslu. Hann var góður smiður og
naut þess að fást við slíka vinnu.
Mörg heimili og sumarbústaðir
kennaranna og eflaust margra ann-
arra geyma handaverk Ragnars og
starfsfélaga hans úr Árbæjarskóla.
Aldurinn færðist yfir Ragnar en
lengi hélt hann góðri heilsu. Fyrir
nokkrum mánuðum greindist hann
með þann sjúkdóm sem nú hefur lagt
hann að velli. Við kveðjum Ragnar
með söknuði og þökk fyrir góð kynni.
Í hugum okkar lifir minningin um
hlýtt viðmót hans, holl ráð, trausta
vináttu og glaðværar samverustund-
ir.
Við sendum Diddu og fjölskyldu
þeirra Ragnars innilegar samúðar-
kveðjur og óskum þeim alls góðs á
komandi tímum.
Anna, Auður, Ásta, Bára,
Guðrún, Halldóra, Kristín,
Pálína og Ruth.
Þegar æskuvinir eldast breytist
sýn hvers og eins á fjölskyldu hver
annars. Foreldrar sem stundum
virkuðu e.t.v. strangir eða fjarlægir
verða vinir og kunningjar þegar ung-
lingsárin eru að baki og þroski mann-
dómsáranna tekur yfir. Með Ragnar
var þetta á annan hátt, hann var vin-
ur allra og þar með okkar félaganna
frá fyrstu kynnum. Þau kynni hófust
við skólagöngu okkar félaganna í Ár-
bæjarskóla. Þar var Ragnar yfir-
kennari sem með sínu rólega og vina-
lega yfirbragði ávann sér traust og
vináttu allra sem til hans þekktu.
Eftir því sem árin liðu kynntumst
við Ragnari betur í gegnum Loga og
Val, vináttan dýpkaði og breikkaði.
Hann kom á margan hátt við líf okkar
allra í gegnum árin. Hann tók til við
smíðar eftir að hann hætti kennslu,
var eftirsóttur verkmaður. Það var
nærtækt að fá hann til að smíða fyrir
okkur þegar við stóðum í húsbygg-
ingum. Við fengum listasmið og í
kaupbæti skemmtilegar stundir við
spjall og pælingar um hin ólíklegustu
málefni. Þá var oftar en ekki staldrað
við á þann hátt að Ragnar sagði
stundarhátt með kankvíslegu brosi:
„Jæja það er kominn tími á eina sígó“
og síðan kom oftast góð saga í kjöl-
farið.
Hann lét sig margt varða, var með-
al annars veiði-, græju- og bíladellu-
kall fram í fingurgóma. Þegar við fé-
lagarnir fórum saman í rjúpnaveiði
var hann fyrstur til að hringja og fá
fréttir, þá yfirleitt til að gera góðlát-
legt grín að okkur, því yfirleitt var
veiðin nokkuð rýr. Þegar við lítum til
baka yfir kynni okkar af Ragnari
stendur eftir fyrirmynd sem er okk-
ur öllum til eftirbreytni. Hans per-
sónuleiki, lífsgleði, óþrjótandi áhugi á
lífinu og öllum þeim gæðum sem við
getum notið í lífinu þótt aldurinn fær-
ist yfir. Ragnar sýndi okkur að kyn-
slóðabil væri ekki til. Það mætti hafa
áhuga á öllum hvort sem það væri
fjórhjól, pólitík, menn og málefni,
smíðagræjum, bílum, að vera kominn
yfir áttrætt er engin fyrirstaða.
Um leið og við sendum samúðar-
kveðjur til okkar kæru vina, fjöl-
skyldu Ragnars, þökkum við vinátt-
una í gegnum áratugina. Þau kynni
hafa mótað okkur á jákvæðan hátt og
skilja eftir minningu um frábæran
persónuleika. Vertu sæll, Ragnar, og
takk fyrir samferðina.
Ellert Berg, Haukur og Oddgeir.
Þegar vinur hverfur á braut verð-
ur eftir skarð.
Þegar góður vinur til langs tíma
hverfur á braut verður eftir stórt
skarð.
Ragnar Guðmundsson var góður
vinur í fjörutíu ár. Hann var vinnu-
félagi og líka veiðifélagi og það var
alltaf kaffi á könnunni hvort sem var
heima hjá honum og Diddu eða í bíl-
skúrnum í Hraunbæ 131.
Þar sagði hann okkur frá sjúk-
dómsgreiningunni og að hann vildi
taka því sem að bæri og vonaðist til
að verða ekki lengi upp á aðra kom-
inn.
Diddu, Loga, Val og fjölskyldum
þeirra sendum við okkar innilegustu
samúðarkveðjur.
Við erum þakklátir fyrir að hafa
átt Ragnar að nánum félaga allan
þennan tíma. Smíðarnar og veiðiferð-
irnar voru stór partur af lífi okkar
allra og við sjáum fyrir okkur endur-
fundi í öðrum bílskúr. Þar verður ný-
lagað kaffi á litla borðinu, hvítur
molasykur í krukku og jafnvel pilsn-
er í ísskápnum.
Jóhann, Ketill og Björgvin.
Kynni mín af Ragnari Guðmunds-
syni hófust í æsku þegar leiðir mínar
og Vals lágu saman. Ragnar var mik-
ill úrvalsmaður og eftir því sem ára-
tugirnir liðu þá varð manni ljóst að
maður hafði í raun fengið tvo fyrir
einn, ef svo má að orði komast. Ekki
einasta traustan æskuvin heldur
fylgdi pabbi með sem varð félagi þeg-
ar maður var kominn til einhvers vits
og þroska. Samband Ragnars við
syni sína, Loga og Val, var náið og
þeir voru miklir vinir. Eftirminnilegt
er þegar þeir tvímenningar voru á
sínum yngri árum að reyna að hafa
föður sinn undir í svokölluðum ganni-
slag á stofugólfinu í Hraunbænum.
Hláturinn var þar alltaf sigurvegari.
Þegar Valur fékk bílpróf var stund-
um hægt að fara á jeppa á fótboltaæf-
ingar í boði Ragnars, en jepparnir
voru í gegnum tíðina, sannast sagna,
misstórir. Og við ökumanninn að sak-
ast þegar við sátum nánast fastir á
jafnsléttu í smávægilegum snjó.
Ástkær eiginmaður, traustur faðir,
frábær afi og langafi hefur kvatt
þennan heim. Farsælu lífi er lokið.
Megi minningin um góðan og vand-
aðan mann verða ættingjum og vin-
um huggun á erfiðri stundu.
Loftur Ólafsson.
MINNINGAR 23
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. DESEMBER 2010
✝ Guðjón Guð-mundsson fæddist
að Bæ á Selströnd 18.
mars 1916. Hann lést
á Hrafnistu 21. nóv-
ember 2010. For-
eldrar hans voru
Ragnheiður Halldórs-
dóttir, f. 2. feb. 1876,
d. 4. des. 1962, og
Guðmundur Guð-
mundsson, f. 27. júlí
1872, d. 5. ág. 1942.
Systkini hans voru:
Vigdís, f. 26. okt.
1895, d. 14. okt. 1977,
Halldór, f. 1. okt. 1897, d. 13. feb.
1975, Guðmundur Ragnar, f. 11.
jan. 1900 d. 7. maí 1973, Þuríður, f.
4. nóv. 1901, d. 9. apríl 1992, Björn,
f. 25. sept. 1903, d. 27. jan 1980,
Matthildur, f. 19. júlí 1905, d. 3.
des. 1986, Gunnar, f. 12. júlí 1907,
d. 21. júní 1976, Ágústa, f. 4. ágúst
1909, d. 12. jan. 1985, Karl, f. 2.
sept. 1911, d. 5. nóv. 2001, Ingvi, f.
70 talsins þar af 14 barnabarna-
barnabörn.
Guðjón ólst upp í Bæ á Selströnd.
Á unglingsárum varð hann fjár-
gæslumaður í Grímsey. Árið 1936
fluttu hann og Vilhelmína að
Kambi. Á þeim árum var byrjað að
byggja síldarverksmiðjuna í Djúpa-
vík og vann hann við það og seinna
unnu þau bæði í síldinni, sem sagt
tóku þátt í þessu mikla síldaræv-
intýri. 1939 fluttu þau að Bæ og
1943 fluttu þau í nýja bæinn sinn í
Bakkagerði. Guðjón stundaði bú-
skap til ársins 1969 en búið var
ekki stórt á nútíma mælikvarða.
Hans megin ævistarf var sjó-
mennskan og í hafið sótti hann sín-
ar mestu tekjur. Á seinni árum
starfsævinnar vann hann yfir há-
veturinn hjá Garðari Gíslasyni hf.
við frágang og vinnslu á ull og
gærum en vor, sumar og haust
dvöldu þau hjón í Bakkagerði
ásamt syninum Sævari en eftir að
hann dó, með syninum Heiðari svo
lengi sem heilsa og kraftar leyfðu.
Útför Guðjóns verður gerð frá
Seljakirkju í dag, 2. desember
2010, og hefst athöfnin kl. 13.
9. nóv. 1913, d. 12.
mars 1996, Hermann,
f. 22. des. 1914, d. 5.
júní 1980, og Jóhann,
f. 13. júní 1921, d. 15.
júlí 1989.
Guðjón giftist 14.
maí 1954 Vilhelmínu
Pálínu Sæmunds-
dóttur frá Kambi í
Árneshreppi, f. 18.
júní 1913, d. 30. maí
2003. Foreldrar
hennar voru Kristín
Jónsdóttir, f. 29. júlí
1892, d. 26. jan. 1978,
og Sigurgrímur Sæmundur Ingi-
mundur Guðbrandsson, f. 17. okt.
1889, d. 30. júlí 1938. Börn Guðjóns
og Vilhelmínu: Sæunn Sigríður, f.
3. júlí 1936, Sævar, f. 1. des. 1937,
d. 27. jan. 1992. Birgir, f. 27. júlí
1940, Guðmundur Heiðar, f. 29.
maí 1945, d. 26. des. 2009. Björn
Guðni, f. 20. okt. 1950. Afkom-
endur þeirra hjóna munu vera um
Margs er að minnast, margt að
segja, en stiklað á stóru, í stuttri
grein.
Við kveðjum í dag ástkæran föð-
ur sem með einstakri velvild, visku
og alúð reyndist okkur systkinun-
um alla tíð stoð og styrkur.
Hann faðir okkar var ákveðinn
húsbóndi þegar vinna var annars
vegar, enda vinnusamur með ein-
dæmum, en alltaf sanngjarn og
svo einstaklega hjarthlýr og um-
hyggjusamur. Í sárri fátækt
byggði hann bæinn okkar í Bakka-
gerði þar sem við ólumst öll upp til
fullorðinsára. Hann var ekki stór
en hlýr og bjartur.
Bæinn byggði hann að mestu
leyti sjálfur, þó með eilítilli aðstoð
við erfiðustu verkin. Vann hann að
því jafnt virka sem helga daga, og
má segja að hann hafi verið sívinn-
andi allt sitt líf meðan kraftar og
heilsa leyfðu. Seinna byggði hann,
ásamt bræðrasonunum Tómasi og
Bjarna, bryggjuna í Selsvör sem
hefur verið hreint og klárt afrek
þeirra því þá var ekkert vélarafl,
bara handaflið.
Sem unglingur varð hann fjár-
gæslumaður í Grímsey ásamt full-
orðnum manni. Stundum var vistin
þar erfið og jafnvel lífshættuleg.
Oft sagði hann frá því þegar hann
hrapaði í Lambahillu en náði með
ótrúlegri heppni að stöðva sig á
bjargbrúninni. Ekki var heldur
alltaf logn þegar farið var yfir
sundið milli lands og eyjar. Við
höfum líka oft heyrt söguna af því
þegar brotsjór hálffyllti litla ára-
bátinn sem hann og Jón heitinn
Jensson voru að róa út í eyju.
Foreldrar okkar kynntust þegar
móðir okkar kom að Bæ til föð-
ursystur sinnar Margrétar Guð-
brandsdóttur og Guðmundar
Ragnars. Fljótlega fluttu þau
norður að Kambi á þeim tíma þeg-
ar síldarævintýrið í Djúpavík var
að byrja. Faðir okkar vann við
byggingu verksmiðjunnar og þar
unnu þau bæði eftir að síldarsöltun
og vinnsla hófst.
1939 fluttu þau aftur að Bæ og
fjórum árum seinna í Bakkagerði.
Búið var lítið í fyrstu en faðir okk-
ar stundaði sjóróðra af miklu
kappi.
Guðmundur afi hafði smíðað fyr-
ir hann litla Sæfinn sem reyndist
hin mesta happafleyta og fleytti
þeim í raun úr sárri fátækt til
bjargálna.
Á þessum árum reru mest með
honum Skarphéðinn, systursonur
hans, og Bjarni Elíasson frá Mýr-
um. Seinna eignaðist faðir okkar
stærri bát sem hét Guðmundur. Þá
voru þeir orðnir stálpaðir Sævar
og Birgir og reru með honum.
Þess má geta að faðir okkar var
einn af þeim fyrstu til að veiða
grásleppu í atvinnuskyni. Flestu af
því sem hér kemur fram, lýsir
hann svo vel í æviminningum sín-
um sem hann handskrifaði 90 ára
gamall.
Meira kemst ekki að en okkur
systkinunum er efst í huga þakk-
læti fyrir allt það sem faðir okkar
gerði og kenndi okkur á langri lífs-
leið.
Síðast en ekki síst viljum við
koma á framfæri innilegu þakklæti
til starfsfólks Hrafnistu sem ann-
aðist hann af alúð og umhyggju.
Líf þitt nú á enda er
elli brostinn klafi,
til átthaga þinn andi fer
ekki nokkur vafi,
fögur sveit mun fagna þér
fyrir opnu hafi.
Alltaf fast þú sóttir sjó
svo þig flestir muna,
vinnan hörð þér velferð bjó
við það máttu una,
hjartagæskan helst mun þó
heiðra minninguna.
(Björn Guðni Guðjónsson.)
Hvíl þú í friði og Guð geymi þig
um alla eilífð.
Fyrir hönd systkinanna frá
Bakkagerði og fjölskyldna þeirra,
Björn Guðjónsson.
Elsku afi minn. Minningar
streyma fram í hugskotið er ég
skrifa þessi orð. Ég minnist þess
fyrst að kirkjubækurnar segja þú
sért fæddur 1917. Þú hafðir hins
vegar hitt ljósmóðurina sem tók á
móti þér, og hún var viss um að
það hafi verið 1916. Presturinn
hafði skrifað vitlaust. Það var þér
líkt að treysta heldur lífinu sjálfu
en kenningunni, ljósmóður fremur
en presti.
Þið Vilhelmína amma sýnduð
mér inn í annan heim er ég fékk
að dvelja hjá ykkur í Bakkagerði.
Það var heimur hinnar íslensku al-
þýðumenningar, en það var líka
innsýn inn í líf allra forfeðra í
þessu landi. Þið voruð landnáms-
fólk og jafnframt síðasta fólkið af
þeirri gerð. Þú byggðir bæinn
sjálfur, þú rerir á skektunni þegar
gaf og dróst fisk á hneifa og varst
brautryðjandi í grásleppuveiðum.
Ég minnist þess hvað var á borð-
um hjá ykkur: Reyktur rauðmagi,
sigin grásleppa, siginn fiskur og
selspik, saltfiskur, heimabakað
rúgbrauð og lambakjöt á sunnu-
dögum. „Hér borðum við bara það
sem drottinn gefur, Bergsveinn
minn“, hafðir þú sagt við mig, og
hafðir áhyggjur af því að dreng-
urinn gæti ekki borðað matinn
ykkar. Ekkert var keypt í búð
nema sykur og hveiti, það óþarfa
jukk. Það er alltaf hátíð ef ég
kemst í mat eins og var á borðum
ykkar.
Líf sjávarbóndans var marg-
brotið og ríkt. Ég sit með þér við
skúrina í sólbjartri norðaustanátt
að skera af netum. Ég hafði lesið
við þig viðtal í minningarbók og
skildi að sögurnar sem þú sagðir
undir skúrinni voru allt aðrar en
þær sem voru settar á pappír. Ég
gerði mér far um að hlusta á þess-
ar sögur. Sagnalistin var svo sam-
ofin eðli þínu að þú tókst ekki eftir
henni sjálfur. Eitt sinn bað ég þig
um að segja mér sögu, en þú
varðst bara vandræðalegur og
sagðist ekki kunna á slíkt.
Elsku afi minn. Ég tók mig sam-
an og gaf út litla bók sem gerist í
sveitinni þar sem svo margt er
haft eftir þér. Viðbrögðin hafa ver-
ið góð, og mér skilst bókin seljist á
við glæpasögur. Hitt vita fáir að
bókin hefði aldrei orðið til án þín.
Fólk ætti að þakka þér.
Kæri afi. Nú þegar þú ert horf-
inn yfir móðuna miklu veit ég að
margir deila þeirri tilfinningu með
mér að nú sé síðasti móhíkaninn
fallinn. Þar féll ekki aðeins sá síð-
asti af hinni upprunalegu Bæjar-
fjölskyldu, þar er líka fallin sú
manngerð sem á fáa sína líka með-
al núlifenda. Við sem lifum ættum
að halda á lofti þeim gildum heið-
arleika og hreinskilni, þeirri ríku
verkmenningu, þeirri gegnheilu
hugsun og þeim sagnaranda sem
einkenndu líf þitt og persónuleika
út í gegn. Farðu heill, afi minn, á
vit hins nýja lífs, hafðu þökk fyrir
allt sem þú gafst mér.
Bergsveinn Birgisson.
Nú er látinn vinur minn og læri-
faðir Guðjón Guðmundsson frá
Bakkagerði á Selströnd, síðastur
þeirra Bæjarsystkina af börnum
Guðmundar og Ragnheiðar frá Bæ
sem kveðja þessa jarðvist. Guðjón
reisti býli í landi Bæjar sem hann
nefndi Bakkagerði. Þetta voru ná-
grannar mínir og var mjög kært á
milli heimilanna á Bæ, Mýrum og
Bakkagerði. Það má segja að það
hafi verið forréttindi fyrir mig að
alast upp og starfa í nálægð þessa
fólks, í smalamennsku, sjóferðum,
fara á trillubátum út í Grímsey
með sauðfé, sækja hey og tína
kríuegg. Í minningunni var alltaf
glatt á hjalla hjá þessum fjölskyld-
um. Sjóferðirnar urðu nokkuð
margar sem ég fór með Guðjóni
mínum á trillubátnum Guðmundi,
fyrst á handfæri og svo var róið
með lóðir á haustin fram undir jól.
Af Guðjóni lærði ég margt, hann
sagði mér vel til verka og margar
sögur sagði hann mér með sínum
hrífandi töktum. Guðjón var mjög
laghentur maður, heitfengur mjög
og var aldrei kalt á höndum þó að
frost væri. Slík var lífsorka hans
og hreysti að af bar. Hann blóðg-
aði fiskinn af gogg með hnífinn í
vinstri hendi, oftast berhentur og
með bros á vör. Tóbakspontan og
vasaklúturinn í seilingarfjarlægð á
vélarhúskappanum.
Sporin hverfa, en minningin lifir
um góðan og skemmtilegan mann.
Blessuð sé minning hans.
Kallið er komið,
komin er nú stundin,
vinaskilnaðar viðkvæm stund.
Vinirnir kveðja
vininn sinn látna,
er sefur hér hinn síðsta blund.
(Vald. Briem.)
Börnum og ættingjum votta ég
innilega samúð.
Bjarni Elíasson.
Guðjón Guðmundsson