Morgunblaðið - 23.12.2010, Blaðsíða 20

Innlent
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. DESEMBER 2010
Rúnar Pálmason
runarp@mbl.is
Brunnklukkur finnast um allt land
en tjarnaklukkur, náskyldur ætt-
ingi þeirra, finnast aðeins á einum
stað á Íslandi: í nokkrum tjörnum
á afmörkuðu svæði fyrir ofan
Djúpavog. Líkt og brunnklukkur
geta tjarnaklukkur flogið og þeim
ætti ekki að verða skotaskuld úr
því að leggjast í landvinninga. Það
hafa þær hins vegar ekki gert og er
þessi sjálfskipaða einangrun
tjarnaklukkna náttúrufræðingum
nokkur ráðgáta.
Nú stendur til að friðlýsa Innri-
Hálsa fyrir ofan Djúpavog, alls um
146 hektara, til að vernda búsvæði
tjarnaklukknanna.
Erling Ólafsson, skordýrafræð-
ingur hjá Náttúrufræðistofnun Ís-
lands, hefur rannsakað tjarna-
klukkurnar og þegar hann fór á
búsvæði þeirra síðast, ásamt Hálf-
dáni Björnssyni á Kvískerjum, árið
1990 var töluvert um þær í mörg-
um tjörnum. Vegna hins mikla
fjölda hefði mátt búast við að ein-
hverjar tjarnaklukkur hefðu
ákveðið að fljúga út í hinn stóra
heim en svo virðist hins vegar ekki
vera. Erling segir þó ekki útilokað
að þær séu víðar á landinu en þær
hafi hins vegar hvergi annars stað-
ar fundist. „Þetta vekur athygli
vegna þess að það er svo mikið af
henni á þessum bletti.“ Aðeins
sárafáir hafi barið tjarnaklukkur
augum, varla fleiri en 4-5 núlifandi
Íslendingar.
Tjarnaklukkur eru töluvert
minni en brunnklukkur. „En þetta
er rándýr. Hún lifir á smákröbbum
og fleiri vatnadýrum,“ segir Er-
ling.
Heimakærar
tjarnaklukkur
 Finnast aðeins ofan við Djúpavog
 Geta fært sig um set en gera það ekki
Ljósmynd/Erling Óskarsson
Rándýr Tjarnaklukkur eru um 6,5
mm á lengd og 3,5 mm á breidd.
Brunnklukkur eru mun frægari en tjarnaklukkur og
eru m.a. þekktar af þjóðsögum Jóns Árnasonar. Þar er
þeim er lýst sem skaðræðiskvikindum sem sitji um að
fljúga upp í menn og börn og éta úr þeim lifrina.
Erling Ólafsson segir engar slíkar sögur til um
tjarnaklukkur enda hafi enginn vitað um tilvist þeirra
fyrr en árið 1936. Þá bentu heimamenn skordýrasafn-
aranum Geir Gígju á að í nokkrum tjörnum væru
óvenjulitlar brunnklukkur og reyndust það vera
tjarnaklukkurnar. Erling segir að sögunum um brunn-
klukkurnar hafi hugsanlega verið ætlað að hræða
börn frá því að þvælast við vatnsbakka. Brunnklukkur
og tjarnaklukkur eru alveg meinlausar.
Éta ekki lifrina úr fólki
Erling Óskarsson
Alfons Finnsson
Ólafsvík
Útgerðarfélagið Nesver ehf á Rifi
fékk á dögunum afhentan nýjan
Cleopatra-bát frá Bátasmiðjunni
Trefjum í Hafnarfirði. Að útgerðinni
stendur Ásbjörn Óttarsson og fjöl-
skylda. Arnar Laxdal Jóhannsson
verður skipstjóri á bátnum.
Nýi báturinn hefur hlotið nafnið
Tryggvi Eðvarðs SH 2 og leysir af
hólmi eldri bát með sama nafni. Bát-
urinn mælist 15 brúttótonn og er í
krókaaflamarkskerfinu. Tryggvi
Eðvarðs er af gerðinni Cleopatra 38.
Aðalvél bátsins er af gerðinni
Cummings QSM 11 og er 610hp,
tengd ZF-gír. Báturinn er útbúinn
siglingatækjum af gerðinni Furuno.
Hann er einnig útbúinn með
vökvadrifnum hliðarskrúfum að
framan og aftan, tengdum sjálfstýr-
ingu bátsins. Báturinn er útbúinn til
línuveiða og línuspil og færaspil er
frá Beiti. Öryggisbúnaður er frá
Viking.
Rými er fyrir tólf 660 lítra kör í
lest. Í bátnum er innangeng upp-
hituð stakkageymsla. Borðsalur er í
brúnni auk stóla fyrir skipstjóra og
háseta. Svefnpláss er fyrir fjóra í
lúkar auk eldunaraðstöðu með elda-
vél, örbylgjuofni og ísskáp.
Sóknarpresturinn í Snæfellsbæ,
Ragnheiður Karítas Pétursdóttir,
blessaði bátinn við komuna til Rifs.
Arnar Laxdal skipstjóri sagði
að þeir hefðu fengið leiðindaveður á
heimleiðinni, vestan 20 metra, og
hefði báturinn farið vel í sjó.
Morgunblaðið/Alfons
Nýr bátur Tryggvi Eðvarðs SH-2.
Nýr bátur
til hafnar
á Rifi
Bæjarstjórinn á Akureyri og sveit-
arstjórar Eyjafjarðarsveitar, Grýtu-
bakkahrepps, Hörgársveitar og
Svalbarðsstrandarhrepps undirrit-
uðu í gær samning um sameiginlegt
þjónustusvæði í Eyjafirði um þjón-
ustu við fatlaða en um áramót flyst
sérþjónusta við fatlaða alfarið frá
ríki til sveitarfélaga. Samningurinn
gildir frá 1. janúar 2011 til og með 31.
desember 2014.
Í fréttatilkynningu þess efnis seg-
ir að sveitarfélögin fimm beri sam-
eiginlega ábyrgð á fjármögnun þjón-
ustu innan svæðisins og greiða
tekjuauka vegna þjónustu við fatl-
aða, það er að segja 0,25% af út-
svarsstofni til Akureyrarbæjar.
Framlög Jöfnunarsjóðs sveitarfé-
laga vegna þjónustu við fatlaða
renna til Akureyrarbæjar sem og
tekjur af rekstri einstakra þjónustu-
eininga. kjartan@mbl.is
Sameigin-
leg þjónusta
fyrir fatlaða
Morgunblaðið/Skapti Hallgrímsson
Eyjafjörður Sveitarfélögin taka sig
saman í málefnum fatlaðra.
Úrval af badminton spöðum
og boltum frá RSL
Skútuvogi 10F - 104 Reykjavík - S: 5688988
Gsm: 8921570 - hellas@simnet.is
Gerið kröfur veljið