Morgunblaðið - 23.12.2010, Page 44

HÓLMFRÍÐUR
GÍSLADÓTTIR
BÆKUR
Steindrekinn er margverð-launuð fyrsta bók rithöfund-arins Andrews Davidsonsog fjallar um stórmynd-
arlegan og sjálfselskan klámmynda-
leikara og -leikstjóra sem lendir í
slæmu bílslysi og endar illa brenndur
á sjúkrahúsi. Þar
kynnist hann
hinni skrýtnu og
leyndardómsfullu
Marianne Engel,
sem starfar sem
myndhöggvari en
dvelur á geðdeild
sjúkrahússins.
Hún segir þau
hafa verið elsk-
endur fyrir mörg
hundruð árum, hún þá nunna og
skrifari en hann málaliði á flótta. Hún
rekur ævintýri þeirra og berst sagan
m.a. til Japans, Ítalíu og Íslands en
þess má geta að Davidson er af ís-
lenskum ættum. Við sögu koma til
dæmis víkingar, japanskar nunnur,
forn handrit og helvíti.
Steindrekinn er nokkurs konar
ævintýri fyrir fullorða og er um
margt forvitnileg. Hún á eflaust
meira erindi í dag ef oft áður, nú þeg-
ar vampírur, varúlfar og alls konar
hjátrú virðast falla vel í kramið. Það
vantar þó ákveðna spennu í frásögn-
ina sem aldrei nær almennilegu flugi,
það kemur stundum hökt þegar
hoppað er frá nútímanum og til for-
tíðar og þar hefði mátt gera betur. En
að öðru leyti er þetta ágætis afþrey-
ingarlestur fyrir þá sem halda ímynd-
unaraflinu í þjálfun.
Steindrekinn
bbbnn
Eftir Andrew Davidson.
Jentas, 2010. 472 bls.
Ást í
gegnum
aldirnar
44 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 23. DESEMBER 2010
Út eru komin tvö ný
rit í röðinni Lær-
dómsrit Bókmennta-
félagsins. Þar með
eru ritin í bókaflokk-
num orðin 80 talsins
síðan útgáfa þeirra
hófst árið 1970.
Um sifjafræði sið-
ferðisins er eftir
Friedrich Nietzsche,
Robert Jack þýðir.
Þetta er eitt þeirra
rita Nietzsches þar
sem hugsun hans er
hvað skýrust og
beittust. Ritið er
skrifað um sama
leyti og Handan góðs
og ills, sem hefur komið út í röð Lær-
dómsrita, og hverfist um sömu spurn-
ingar á beinskeyttari hátt.
Ritið skiptist í þrjár ritgerðir. Í
þeirri fyrstu er sjónum beint að
hugtakaparinu „gott og illt“. Önnur
fjallar um tengsl hugtakanna sekt og
skuld og sjónum beit að fylgifiski
þeirra, hinni slæmu samvisku.
Þriðja ritgerðin geymir ítarlega
greiningu á meinlætahugsjónum.
Verkið er sagt skemmta, hneyksla,
og opna nýjar leiðir í hugsun og lífi.
Perceval eða sagan um gralinn eft-
ir Crétiens de Troyes er þýdd af Ás-
dísi Magnúsdóttur. Sagan var samin
undir lok 12. aldar og er frægasta
verk de Troyes, sem notaði heim Art-
úrs konungs og riddara hringborðs-
ins sem sögusvið sagna sinna.
Lærdóms-
ritin orðin
áttatíu Börkur Gunnarsson
borkur@mbl.is
Það er undarleg tilfinning að lesa verk sem er
alþjóðleg metsölubók eftir breskan höfund sem
gerist á Íslandi. Aðalsöguhetjan heitir Magnús
Jónsson og drekkur sig fullan á Grand Rokk og
kallar Reykjavík leikfangaborg. Fulltrúi hins illa
er íslenskt prestsgrey úr hinni vinalegu sveit í
kringum Hruna og Völsungasaga ásamt Íslend-
ingasögunum er notuð sem orsök skelfilegs
glæps og efni sögunnar. Michael Ridpath heitir
höfundurinn og varð metsöluhöfundur með sinni
fyrstu bók Free to trade. Hann er menntaður
sagnfræðingur sem gerðist bankastarfsmaður
og náði góðum árangri í viðskiptum með skulda-
bréf. En það er mikill hraði í viðskiptum, segir
hann. „Á hverjum degi ertu að taka ákvarðanir
um milljónir dollara og strax farinn að setja þig
inn í önnur mál. Mig langaði til að gera eitthvað
sem krafðist meiri yfirlegu, eitthvað sem maður
staldraði við og nostraði við. Ég byrjaði að
skrifa bók. Vaknaði klukkan fjögur á morgnana
og skrifaði áður en ég mætti til vinnu. Fyrsta
bókin varð að metsölubók þannig að það varð
ekki aftur snúið. Í þeirri bók og þeim næstu á
eftir notfærði ég mér þekkingu mína úr banka-
starfseminni en þótt ég bætti mig sem höfundur
minnkaði salan. Þess vegna ákvað ég að snúa
mér að öðru efni. Ég var með tvö efni sem ég
lagði fyrir marga félaga mína, annarsvegar um
heiðarlega lögreglu í Sádi-Arabíu og hinsvegar
um íslenska lögreglu. Enginn vina minna hafði
nokkurn áhuga á að heyra meira af efninu frá
Sádi-Arabíu en alla langaði til að heyra af sög-
unni sem myndi gerast á Íslandi. Þannig að ég
fór að lesa um Ísland og byrjaði á Njálu. Sem
mér finnst frábær bók. Ég hafði komið hingað í
heimsókn vegna fyrstu bókarinnar minnar og
átti því nokkra félaga hér, en ég jók við vina-
safnið með því að koma mér í kynni við Íslend-
inga í Englandi. Ísland er
ótrúlega sjarmerandi land.
Þetta er fimmta heimsóknin
mín og manni virðist allir
hafa tvö störf. Einhver er
Íslandsmeistari í fótbolta en
líka í fullu starfi sem banka-
maður. Allir blaðamennirnir
virðast þekkja hver annan
og í eitt skiptið var ég að
tala um Björk á bar við fé-
laga minn sem samsinnti því sem ég sagði um
hana og bætti síðan við; og hún er einmitt þarna
fyrir aftan þig. Og þarna sat hún við borð á
sama kaffihúsi og við,“ segir Ridpath.
Morðtíðnin ekki það lág
Magnús Magnússon, þýðandi Íslendingasagn-
anna, kom Ridpath á þær slóðir þar sem hann
fann sér efni í glæpasöguna sína. „Hann er einn
frægasti Íslendingurinn í Bretlandi,“ segir Rid-
path. „Mér fannst gaman að Hringadróttinssögu
og það að sagan sé undir svona miklum áhrifum
af norrænu goðafræðinni opnaði möguleika á
tengingu við Ísland. Ég velti fyrir mér hvað ef
þessi saga, Gauks saga, sem nefnd er í fornsög-
unum en enginn veit um hvað fjallaði, væri til og
að hún væri einhverskonar framhald af Völs-
ungasögu. Út frá því vann ég plottið í bókinni.“
Það er áhugavert fyrir Íslending að lesa bók-
ina, þó að ekki sé nema fyrir það að sjá landið
með augum gestsins. Sumt er með spaugilegum
póstkortaanda, eins og þegar Íslendingur mælir
sér mót við aðalsöguhetjuna við Höfða í Reykja-
vík. Hvaða Íslendingur myndi mæla sér mót við
einhvern á þeim stað? Aftur á móti er það fal-
legur staður til að hittast á ef menn vilja hafa
fallegan og draugalegan bakgrunn. Andi krepp-
unnar og fjárhagsvandræði Íslendinga er
ástæða margra slæmra ákvarðana þeirra.
Aðspurður hvort það hafi ekki verið erfitt fyr-
ir hann að skrifa morðin inn í söguna sem ger-
ast hjá þjóð sem er með svona lága tíðni drápa
segir hann að þótt morðtíðni okkar sé lág sé hún
ekki svo lág. „Það eru 2-3 morð á ári hér og þið
eruð um 300 þúsund sem þýðir um 1 morð á
hundrað þúsund manns. Hjá okkur er Nott-
ingham verst með um 5 á hvert hundrað þúsund
en London er ekki nema með um 2 á hvert
hundrað,“ segir Ridpath.
Förum hratt út úr kreppunni
Það mat Ridpaths að enginn hefði viljað lesa
um sádiarabískan lögreglumann en allir viljað
lesa um íslenskan er áhugavert með hliðsjón af
því að þjóðin var sett á hryðjuverkalista af
bresku ríkisstjórninni og líka því að eftir
þorskastríðin urðu margir Bretar fyrir tekju-
missi vegna okkar. „Ég ólst upp í nágrenni
Grimsby og sá hvernig borgin breyttist frá því
að vera blómleg borg vegna fisksins og í það að
verða fátækleg þegar hans naut ekki lengur við.
En Bretar almennt upplifðu Íslendinga sem
minnimáttar og því held ég að þið hafið haft víð-
tækan stuðning á meðal þjóðarinnar. Þótt Bret-
ar hafi verið heimsveldi upplifðu þeir sig miklu
oftar sem lítilmagnann í deilum eins og í
Napóleonsstríðunum og í fyrri og seinni heims-
styrjöldinni enda mannafli þeirra þjóða sem
deilt var við mun meiri. Baráttan um Bretland í
seinni heimsstyrjöldinni, þar sem Þjóðverjar
réðust á okkur með mörg þúsund flugvélum en
við höfðum aðeins nokkur hundruð til varnar er
barátta sem kveikir í Bretum og þeir eru stoltir
af. En stoltið kviknar ekki við baráttu þar sem
við vorum þeir stóru að níðast á þeim minni.
Þess vegna skammast ég mín fyrir þjóð mína
vegna þessara hryðjuverkalaga. Án þess að hafa
fyrir því nein rök er það bæði von mín og trú að
þið komist upp úr kreppunni hraðar en fyrstu
áætlanir gera ráð fyrir. Eftir kynni mín af fólk-
inu og hversu vel menntuð þjóðin er og hversu
vel og mikið hún vinnur þá trúir maður ekki
öðru. Án þess að landið sé sambærilegt við Suð-
ur-Kóreu á annan hátt en þann að þar er líka
vel menntað og vinnusamt fólk lít ég til þess að
þeir urðu líka nánast gjaldþrota undir lok síð-
ustu aldar og komust hratt út úr því,“ segir Rid-
path.
Kreppan verður í næstu bók
Hann er nýbúinn með aðra bók sína sem ger-
ist á Íslandi og mun koma út á næsta ári. Þar
mun hann fjalla meira um kreppuna en í henni
munu bitrir Íslendingar skipuleggja morð á
áhrifamönnum úr íslensku útrásinni og ráða-
mönnum og það jafnvel breskum. Aðspurður
hvort breski fjármálaráðherrann komi þar við
sögu, glottir hann og segir að þessir bitru Ís-
lendingar í bókinni horfi til hans með illu auga,
en neitar að gefa meira upp. Hann er nú að
safna sér efni í þriðju bókina sem mun eiga sér
stað á Íslandi. Michael Ridpath hefur selt
nokkrar milljónir eintaka af bókum sínum, ef
hann heldur áfram góðri sölu sinni munu nokkur
hundruð þúsund lesenda fá að ferðast til Íslands
í gegnum bækur hans og kynnast morðóðum
mönnum við Þingvallavatn, inni í friðsömum
sveitum Árnessýslu eða á hlandblautum stræt-
um Reykjavíkurborgar.
Höfundurinn Ridpath varð metsöluhöfundur með sinni fyrstu bók Free to trade. Hann er menntaður sagnfræðingur sem gerðist bankastarfsmaður.
Morgunblaðið/Kristinn
Ísland er ótrúlega
sjarmerandi land
Ný skáldsaga enska rithöfund-
arins Michaels Ridpaths er
spennusaga sem gerist á götum
Reykjavíkur. Í næstu bók hans
verður íslenska kreppan í aðal-
hlutverki, en hann telur þó að
við komumst hratt út úr henni.