Birtingur - 01.04.1955, Page 22

Horushofið í Edfu,
Egyptalandi
Hnattstaða
Þesskonar heilsuvernd virðist haía verið í meiri hávegum höíð íyrr á öldum
en á okkar dögum.
Að lokum er vert að minnast á atriði, sem ávallt hefur ráðið miklu um
mótun og gerð húsa, en það er hnattstaða og það sem af henni leiðir, svo
sem sólarhæð, veðurfar, landslag, jarðvegur.
Hugsum okkur t. d. mismuninn á afstöðu íslenzks og ítalsks arkitekts til
sólaiinnar. Hér miðast allt við að fá sem mest af sólskini inn í húsin, á Ítalíu
miðast allt við að hlífa fólki við brennandi skini sólarinnar. Egyptar þurftu ekk-
ert að hugsa um þök af því að það rigndi aldrei hjá þeim, enda eru þau ýmist
flöt eða alls engin. Strax þegar norðar dregur og við komum til Grikklands,
veitum við því athygli að það eru komnar burstir á húsin. Þar rignir. Kannski
er þetta eini raunverulegi munurinn á grískri og egypzkri byggingarlist. Menn
byggja öðruvísi á sléttum Flæmingjalands en í hálendi Alpanna, á nakinni
jörð en gróðurmildri. Loks skiptir jarðvegurinn miklu máli, því hann leggur
vanalega til byggingarefnið. Hús eru gjörólík útlits eftir því, hvort þau eru
hlaðin, smíðuð úr viði eða steypt, viðmót graníts er allt annað en tígulsteins,
marmara annað en kalksteins. Þetta skiptir ótrúlega miklu máli sem bezt sést
á því, að við fslendingar eigum engan byggingarsögulegan arf af þeirri ein-
földu ástæðu að land okkar gaf forfeðrunum ekkert varanlegt efni til að byggja
úr. Það er önnur saga, sem síðar verður að vikið. Framh.
20