Birtingur - 01.01.1961, Blaðsíða 74

„Með and-ljóðum sínum (antipoem) hefur
Parra fært chílanskri ljóðlist nýtt svið:
Ijóðlist sem er full af furðulegu lausa-
málsorðfæri, sálfræðilega þaulhugsuðum
brellum til að láta lesandann reka í roga-
stans, annarlegum umvendingum á gamal-
kunnum hlutum. Þetta er sprengiljóðlist,
með örvæntingarfullum stjórnleysingja-
svip, ljóðlist sem sprengir hauga vanans
sem hafa hlaðizt upp, hinar góðviljuðu
falsanir, hinn innantóma huggunarboð-
skap . ..“.
Á þá leið skrifar Arthur Lundkvist um
þetta chílanska skáld.
Flestum bókmenntaunnendum er kunnugt
að í Suður-Ameríku hefur víða orðið mik-
il bókmenntavakning. Bæði í ljóðlist og
sagnaskáldskap. Meðal ljóðskálda álfunnar
ber Neruda hæst einsog Lundkvist sagði.
Margir hafa krafizt þess að hann fengi
Nóbelsverðlaun. Árið sem Jimenez fékk
þau sögðu ýmsir sem ekki þekktu skáld-
skap hans: Hví ekki Neruda? Hvernig var
hægt að ganga framhjá honum þegar
skáldskapur á spönsku er verðlaunaður?
Frá Jimenez segir í greininni eftir José
Antonio Romero í þessu hefti.
Þótt Neruda fengi ekki Nóbelsverðlaun
hafa Chilverjar samt átt sitt Nóbelsskáld:
Gabrielu Mistral. Fyrir tuttugu árum
spáði hún fyrir Parra sem þá var 24 ára
gamall að hann myndi verða frægur rit-
höfundur á alþjóðavísu.
Parra fæddist í Chile 1914. Hann hefur
löngum starfað að því að kenna stærð-
fræði og eðlisfræði jafnframt skáldskapn-
um. Hann er ákaflega skemmtilegur mað-
ur í viðkynningu, með sakleysissvip og
heimsborgaralegu fasi hins fágaða dipló-
mats (sem hann er ekki) ber hann fram
hina meinlegustu fyndni; hún leikur um
sögurnar sem honum er svo lagið að
spinna upp þegar maður situr með hon-
um í góðu tómi, er oft einskonar and-
rúmsloft sem erfitt er að skilgreina,
óskopnæmur áheyrandi veit stundum varla
hvaðan á sig stendur veðrið: hvort það
er gaman eða alvara.
í síðari skáldskap sínum hefur Parra
gert sér far um að grafa undan há-
stemmdum undirstöðulausum tildursskáld-
skap, uppblásinni rómantík. Hann vill
nota mál úr daglegu tali en beita því
þannig að hið gamalkunna orð veki nýtt
viðhorf. And-ljóð hans leyna á sér, þau
eru andóf gegn þeirri skáldlist sem Spán-
verjar nefna agigantadora (tröllýkingar).
Oft tekst honum að vekja sérkennilegan
og lýriskan hugblæ sem er því hreinni og
innilegri þegar lesandann grunar það sem
skáldið stillir sig um að segja; í andófinu
gegn öllu sem gæti leitt til tilfinninga-
semi skírist tilfinningin.
T. V.
72 Birtingur