Vera - 01.02.1986, Blaðsíða 3

VERA
„bréf”
Hótel Vík
Reykjavík
Fastir liðir.. .
Reykjavík í janúar ’86
Eitt af því ánægjulegasta sem ég baröi
augum á sjónvarpsskerminum árið 1985,
voru framhaldsliöirnir „Fastir liðir eins og
venjulega”. Reyndar telst ég tæplega
kvenna færust um aö meta þaö efni sem
sú ágæta stofnun matreiöir ofan í lands-
'ýö, því flest fer fram hjá mér. En þegar ég
fr®tti aö Helga og Edda, mæður hans
ELLA þess sómadrengs, séu komnar á
kfeik, læt ég þaö ekki fram hjá mér fara.
Og ekki varö ég fyrir vonbrigðum þegar
fyrsti þátturinn birtist. Hugmyndin varstór-
góö! Þessar yndislegu persónur, sterkar
°9 skýrt mótaöar, strax í upphafi, kannaö-
!sf einhver viö þær? Eða þjóðfélagsmynd-
lr>a sem dregin var upp? Þættirnir sem
k°mu í kjölfarið voru auövitaö misjafnir en
aö langmestu leyti mjög vel lukkaðir.
^annski íviö yfirdrifin, einstaka atriöi, en
fækar trúi ég að þar hafi verið viö leikstjórn
aö sakast en handrit. Þaö er ekki hlaupið
aö því að gera landanum til hæfis í gerð
skemmtiefnis. Kannski höfum viö íslend-
'egarsérlegagagnrýninn ,,húmor“? Eink-
ura þó á innlent efni? Því held ég aö það
veröi aö teljast bestu fáanleg meömæli
meö einum grínþætti, þegar áhorfendur
fer)gu tækifæri til aö tjá sig um „Fasta
liöi- • ■“ í morgunútvarpi, að luku upp nán-
ast einum rómi um að hann væri skemmti-
iegur. . . .! Ég þakkaykkurfyrirstelpurog
vonast til aö fá meira aö heyra og sjá!
Kristín Bl.
Athugasemd við athugasemd
Vera birti í ágústhefti sínu ritdóm minn
um bók Önnu Sigurðardóttur, Vinna
kvenna í 1100 ár. Þaö er því orðið nokkuð
Um Hðið síöan sú grein var lesin, þegar
^nna ritar athugasemdir viö greinina og er
því rétt aö fara ofurlítið í saumaria á því
hvað ritaö var og hverju ekki finnst stafur
i fyrir.
,r c-
t'tt orð úr ritdómi mínum er tekiö upp
feitletrað í athugasemdunum. Þaö er oröið
”ótrúlegt“ og er í athugasemdum sett í
» annaö samhengi, en þaö stendur upphaf-
le9a í, en það er í réttu samhengi eftirfar-
andi:
..Meö þessari bók kemur fyrir almenn-
ingssjónir ótrúlegt eljuverk Önnu Sig-
uröardóttur, viö aö safna aö sér fróðleik
um kjör íslenskra kvenna á fyrri tímum,
en efni ritsins spannar ellefu hundruö
ára iðju kvenna hér á landi og allt fram
á níunda áratug tuttugustu aldarinn-
ar.“
(Vera 5/1985 bls. 34)
Um hugsanlegan misskilning minn um
sagnfræöileg efni sem ég mun vafalítið
geta gert mig seka um, verö ég aö fást á
öörum vettvangi en þessum. Verður því
ekki fjölyrt um þaö atriði athugasemd-
anna, en lesendum vísað til ritdómsins,
hvort þeir finni þar einhverja umsögn um
efni tilvitnunar i bók Jóns Aðils. Þaö er mér
ekki sjáanlegt viö endurlestur greinarinn-
ar. Skilnings, eða misskilnings getur því
vart gætt í því efni.
Hitt sætir nokkurri furöu, aö höfundur
bókarkaflans „Kjör verkafólks á 19. öld,“
lét ógert að notfæra sér rit Guðmundar
Jónssonar: Vinnuhjú á 19. öld, ekki af
vangá, heldur af ásetningi og segir í
athugasemdum sínum:
„Hvaö því viðvíkur aö ég hefði átt aö
styðjast viö bók Guömundar Jónsson-
ar — Vinnuhjú á íslandi á 19. öld — er
því til að svara aö ég þurfti ekki á henni
aö halda.“
(Vera 7/1985 bls. 5)
Þá kem ég aö þeirri staðhæfingu aö ég
hafi amast viö aö efnisyfirliti og mynda-
textar væru á dönsku. Um þau atriði vil ég
tilfæra orörétt þaö sem stendur í mínum
ritdómi; og sleppi ég þó aö endurtaka lof-
samleg ummæli mín um frumtextann og
sömuleiöis þau skýringadæmi sem ég tek
upp úr bók Önnu Sigurðardóttur, þau geta
lesendur athugaö viö yfirlestur. Hér kemur
tilvitnun af bls. 34—35 í Veru 5/1985:
...Ég er hins vegar mjög ósátt viö
þýðingar á myndatextum og raunar
einnig þýöingu, eða endursögn á efnis-
yfirliti. Dönsku textarnir eru oft í litlu
samræmi viö frumtextann og í nokkr-
um tilvikum allt annars efnis. Dæmi um
þetta er á Pls. 33 . .
„Sömu sögu er að segja af efnisyfirliti
á dönsku. Þar virðist þýöandinn taka
sér talsvert „skáldaleyfi“. Heföi ekki
fariö betur á því að þýða, af vandvirkni,
þær fáu linur sem tilfærðar eru í upp-
hafi inngangs úr bók Jóns J. Aðils,
heldur en aö útbúa þá umsögn sem
færö er inn í efnisyfirlit á dönsku?. . .“
Það er fjarri mér aö efast um höfunda-
ábyrgö Önnu Sigurðardóttur, aö þessum
þýöingum, jafnt og ööru efni bókar henn-
ar, en aö sjálfsögðu getur hún þeirra þýð-
enda sem unnu fyrir hana svo og safnara,
bréfritara, Ijósmyndara, prófarkalesara,
aö ógleymdum heimildarmönnum. Þrátt
fyrir þetta hnýtur Anna um eitt orö af all-
mörgum í lokaorðum ritdómsins. Hún fellir
sig ekki við aö ég nefni ,,samstarfsfólk“.
Lokaorö min voru annars þessi:
„Hafi Anna Sigurðardóttir og sam-
starfsfólk hennar þakkir fyrir fróðlega
og fallega bók um vinnu íslenskra
kvenna."
Á löngum ferli okkar hefur Anna Sigurð-
ardóttir all oft hringt, skrifað mér línu, eöa
sett sig í samband viö mig á annan hátt og
hef ég reynt aö víkjast vel viö, bæöi vegna
Kvennasögusafnsins og hennar sjálfrar.
Mig furöar því mjög, aö Anna skildi ekki
leita skýringar á þeim orðum í ritdómi mín-
um, sem hún var ekki viss um að skilja rétt
og það áður en þessi velviljuðu skrif fóru
aö valda henni óþægindum.
Meö bestu óskum um gott nýtt ár, fyrir
aðstandendur og lesendur tímaritsins
Veru og allra íslenskra kvenna.
Reykjavík, 30. 12. 1985
Þórunn Magnúsdóttir, cand.mag.
Verjum það skjól!
Veru hefur borist fyrirspurn um afstöðu
Kvennalistans tii lánasjóðs íslenskra náms-
manna. Af því tilefni snérum við okkur til
Kristínar Halldórsdóttur og báðum hana að
svara i stuttu máli.
Markmið Lánasjóös íslenskra náms-
manna er að tryggja öllum jafnrétti til
náms, óháö kynferði, búsetu og efnahag,
og því markmiði hefur bærilega tekist að
ná.
Þaö er ekki síst fyrir tilverknað L.Í.N. að
nám, sem áöur var forréttindi fárra, er nú
orðið raunverulegur möguleiki margra.
Eins og þetta kerfi er nú uppbyggt, er þaö
fyrst og fremst stoö námsmanna af lands-
byggðinni og hinna efnaminnstu, þ.e.
kvenna og barna einstæðra og efnalítilla
foreldra. Þess vegna eru málefni Lána-
sjóös íslenskra námsmanna í hæsta máta
kvennapólitísk mál, og þingkonur
Kvennalistans hafa látið sig þau miklu
varða frá upphafi.
Námslán hafa lengi veriö aö fullu verö-
tryggö, en vaxtalaus, og endurgreiösla er
miðuð viö ákveöiö hlutfall af launum hvers
og eins, sem tryggir þaö, að greiðslubyrði
vegna námslána fer aldrei fram úr
greiðslugetu og setur ekki óhóflegar
skoröur við stofnun heimilis, íbúöarbygg-
ingum eða ööru því, sem menn standa í,
þegar þeir eru að koma sér fyrir í lífinu aö
námi loknu.
Við höfum mótmælt harölega hugmynd-
um um, aö námslán veröi látin bera 3%
vexti auk lántökugjalds og aö lágmarks
endurgreiðsla á ári veröi hækkuö, vegna
þess aö allar þessar breytingar bitna vitan-
3