Vera - 01.07.1994, Side 27

KVENNAKRIMMAR
sögur eftir konur um konur sem upplýsa sakamál
Hvernig byrjaði það? „Mánudagsmorgunn. Ég
opna ísskápinn. Þar er mjög lítið til eftir helgina.
Hálf dós af kattarmat sem kisu finnst vondur, ost-
biti og svo eitthvað sem er svo gamalt að það hefur breyst
í hlut sem lítur út eins og „out of space“. Ég leita að diski
í vaskinum, skola hann og set ostinn á hann.
Ég heiti Lone, er dönsk, 43 ára, á kött og Skoda. Af
hverju er ég ekki ánægð? Það vantar eitthvað í líf mitt.
Allt í einu man ég eftir því að Gyða sagði mér að hún
hefði lesið í Degi að Guðný Gerður læsi kvennakrimma
eins og við. Ég var líka búin að frétta úti í bæ að Valgerð-
ur og Lína ættu l'ullt af svona bókum. STOFNUM
BÓKAKLÚBB. Það er það sem vantar í líf mitt til að gera
það fullkomið. Ég hendi ostinum í ruslið, diskinum aftur í
vaskinn og gríp gallabuxur og hreinan bol. Ó nei!! Allt í
einu man ég eftir því að ég er á Islandi, nálægt norður-
pólnum og ég klæði mig í ullarfötin og úlpuna.
Ég spái í það hvort ég eigi að taka með mitt besta
vopn, dönsk-íslensku orðabókina þegar ég tala við þessar
góðu konur. Orðabókin er stór og þung. Hún er góð að líta
í ef ég man ekki hvað orðin heita á íslensku og hún er lika
góð til að slá þá á hausinn sem fatta ekki strax hversu góð
hugmynd mín er. Æ nei, ég læt hana vera heima, þetta eru
svo skynsamar konur sem hljóta strax að skilja að þetta er
hugmynd aldarinnar. Skódinn fer aldrei þessu vant í gang
í fyrstu tilraun og ég legg af stað. Nú verður sko gaman.“
Það byrjaði kannski ekki alveg svona, en þó varð hug-
myndin að veruleika. Við erum nokkrar konur norður á
Akureyri sem uppgötvuðum að við eigum það sameigin-
legt að hafa gaman af því að lesa kvennakrimma. Við höf-
um hist reglulega í vetur, drekkum te og spjöllum um sög-
umar og lánum hver annarri bækur. Þegar við leggjum
saman eigum við töluvert af þeim og svo bætast stöðugt
nýjar við, því eitt af því sem við gerum er að leita uppi og
útvega okkur nýjar bækur eftir nýja höfunda.
Hvernig bækur eru þetta?
Sakamálasögur hafa lengi verið vinsælt lesefni og allir
kannast við hetjur á borð við Sherlock Holmes og Hercule
Poiroit. En það sem er sérstakt við „okkar“ sögur er að
þær era allar skrifaðar af konurn og það eru konur sem era
uppljóstrararnir eða spæjaramir.
Sara Paretsky er talin einna fremst þeirra kvenna sem
skrifa bækur um konur sent upplýsa sakamál. Hún rit-
stýrði bókinni Private Eye sem er safn smásagna af þessu
tagi. I formála bendir hún á hvemig kvenhöfundar saka-
málasagna hafa átt við sarna vanda að glíma og aðrar
listakonur: Að eiga erfitt með að hlusta eftir sinni innri
rödd og taka hana alvarlega. Vandamálið sem Virginia
Woolf benti konum svo vel á. Úr penna kvenkyns höf-
unda sakamálasagna hafa í áraraðir fyrst og fremst komið
karlkyns hetjur.
Það er þó ekkert nýtt að konur fáist við að leysa saka-
mál. Frá því um 1860 og fram í byrjun þessarar aldar