Vera - 01.05.1996, Blaðsíða 34

Mál hennar og dætra hennar er búið
að vera að velkjast í kerfinu undanfar-
in ár - mál sem flestir kannast við
sem „afamálið". Dómur féll í desem-
ber 1995, þar sem gerandinn var sýkn-
aður af ákæru vegna formgalla í máls-
meðferöinni. Hún féllst á að segja frá
sinni hliö á málinu í fyrsta sinn opin-
berlega en af tillitssemi við bömin
hennar kemur hún ekki fram undir
réttu nafni né heldur dætur hennar.
Við köllum hana Stínu, eldri dótturina
Sóleyju og J>á yngri Sunnu. Þær mæðgur
em smágerðar og fínlegar og virðast
því vera afskaplega brothættar en við
nánari kynni fínnur maður fyrir jieim
mikla innri styrk sem þær búa yfir.
Stína er rúmlega þrítug, móðir þriggja barna
á aldrinum sex til fjórtán ára. Hún er aö fara
að ferma eftir nokkra daga og því nóg að
gera en það lýsir best kraftinum sem hún
býr yfir að hún var tilbúin í viðtal með stutt-
um fyrirvara og mætti með bros á vör en
þannig er hún oftast- síbrosandi. Á meðan
á viðtalinu stóð breyttist svipur hennar
hinsvegar oft og hún varð alvörugefin og
sársaukinn sem hún og hennar nánustu
hafa orðiö fyrir leyndi sér ekki.
„Mér er ekki alveg Ijóst hvenær misnotk-
hin. Fimmtán ára kynnist ég svo manninum
mínum og við fórum að búa þegar ég var
sextán ára. Um það leyti segi ég honum frá
misnotkuninni, mér fannst ég verða að
gera það, því sambandið var þrungið og
þetta þvældist strax fyrir mér í því.
Fyrir utan að vera sleginn yfir þessu, þá
varð maðurinn minn reiður við pabba vegna
þessa, en hann var líka svo ungur og hafði
ekki þroska til að takast á við vandann.
Hann talaði samt um að ég leitaði hjálpar
hjá sálfræöingi. Ég var sjálf svo ung og vissi
ekki hvernig ég ætti að fóta mig í lífinu og
auðvitað hafði þetta áhrif á okkur bæði,
fyrstu árin létum við því líöa án þess að
gera nokkuö í málunum. Mér leiö hræðilega
illa í upphafi sambúðarinnar - vaknaði á
nóttunni þegar ótta- og kvíöaköstin helltust
yfir mig auk þess sem öryggisleysi og
hræðsla hrjáðu mig. Maðurinn minn reyndi
aö hjálpa mér eins og þroski hans bauð -
hann vakti með mér, huggaði mig og reyndi
að fá migtil að tala um þetta en ég bara gat
það ekki - hann bjargaði mér á þessu tíma-
bili sem var stundum svo tilgangslaust og
án stuðnings hans og sameiginlegs átaks
okkar beggja hefði ég aldrei komist upp úr
þessu. Hjálpi maður sér ekki sjálfur gerir
það enginn annar.
Svartnætti, hræðsla og kvíði bankaöi
fá eitthvað jafnvægi á líf mitt, einungis þrír
aðilar vissu að ég fór þangað.
Margir spyrja sig eflaust af hverju ég hafi
leyft dætrum mínum að umgangast afa
sinn eftir þá skelfilegu atburöi sem ég gekk
í gegnum, en það sýnir bara hve lítið mér
hafði unnist í mínum málum. Ég hélt alltaf
að þetta hefði einungis beinst að mér og
því hvarflaði aldrei að mér að hann gæti
gert barnabörnum sínum það sama og mér.
Ég taldi mér trú um að ég ætti besta pabba
í heimi - þess vegna hélt ég að þetta væri
einungis bundiö við mig.
Á meðan og eftir að skilnaðurinn gekk í
gegn aðstoöuðu mamma og pabbi mig, þau
pössuðu fyrir mig og Sunna gisti oft hjá
þeim. Á þessum tíma var ég í einkatímum
hjá Stígamótum og þar var ég spurö hvern-
ig börnin mín höguðu sér hjá ömmu og afa.
Þá sá ég ekkert athugavert við hegðun
þeirra og það sem kom uppá taldi ég að
væri stress vegna skilnaðarins. Mér datt
aldrei í hug að eitthvað kæmi fyrir stelpurn-
ar, því var það að þegar ég er spurö í Stíga-
mótum hvort það geti verið að hann misnoti
stelpurnar- þá trúi ég því ekki. Þegar Sóley
fer svo að tala um hvort hún þurfi endilega
að fara til ömmu og afa, og vegna fleiri at-
hugasemda sem fylgdu í kjölfarið, fer ég að
hugsa minn gang.
MÁ SATT KYRRT LIGGJA
unin byrjaði en þegar ég rifja þetta upp man
ég eftir atburðum í kringum átta ára aldur
og svo eru minningarbrot fram til tólf ára
aldurs, þá man ég eftir óþægilegu atviki
sem ég vil ekki kafa ofan í en ég veit að það
var brotiö illa á mér. Ég reyndi að fara í
gegnum það með sálfræöingi en ég náði
því ekki og vildi það heldur ekki, þessi atvik
áttu til aö birtast mér aftur í myndbrotum
við ákveönar aðstæður með öörum. Auðvit-
að vissi ég að eitthvað var ekki eins og það
átti aö vera en á þessum aldri trúir maður
ekki neinu misjöfnu upp á pabba sinn -
„besta pabba"!
Ég ólst upp við alkóhólisma sem skyggði
á uppvöxtinn en við áttum líka góðar stund-
ir því má ekki gleyma - þó að oftast hafi
áfengið sett strik í reikninginn. Unglingsár-
in hjá mér voru svipuð og hjá öörum aö ég
held og ég reyndi að bera mig að eins og
alltaf uppá hjá mér í 10 ár - það tók mig
tíma að ná tökum á sjálfri mér og læra
hvernig ég átti að bregðast við þegar þetta
kom upp. Ég reyndi að fara til sálfræöings
eftir að viö byrjuðum að búa en gafst upp, því
ég hafði ekki getu til aö takast á við vanda-
málið þegar sálfræðingurinn vildi aö ég horfð-
ist í augu við það - ég frestaði því alltaf.
Besti pabbi í heimi
Eftir tólf ára samband skiljum við hjónin -
ég skil með því hugarfari að ætla að ná tök-
um á lífinu og vinna í mínum málum. Vin-
kona mín benti mér á að fara í Stígamót og
þar fór ég í umræðuhóp um svona málefni
og þar opna ég málið í fýrsta sinn fyrir öðr-
um en manninum mínum.
Ég áleit alltaf að þetta mál væri bara fyr-
ir sjálfa mig og ætlaði aldrei að fara út í has-
ar við fjölskylduna - ég fór í Stígamót til að
Spyr móöir tveggja dætra í svokölluðu
afamáli í viötali viö
Öglu Sigríði Björnsdóttur
Ekki meiri sársauka
Skömmu síðar harðneitar Sunna, yngri
stelpan að fara til ömmu og afa og vill alls
ekki sofa þar. Að svo komnu máli ákvað ég
að reyna að komast að því hvað ylli þessari
hugarfarsbreytingu hjá þeim gagnvart
ömmu sinni og afa. Ég fékk því vinkonu
mína til aö vera hjá okkur þegar ég talaði
við Sunnu, yngri stelpuna. Það gerði ég til
„Margir spyrja sig eflaust af hverju ég
hafi leyft dætrum mínum aö umgang-
ast afa sinn eftir þá skelfilegu atburöi
sem ég gekk í gegnum, en þaö sýnir
bara hve lítið mér haföi unnist í mínum
málum.“