Vera - 01.05.1996, Blaðsíða 42

bók n
karlar eru frá Mars
konur eru frá Venus
Nf. 1 í Danmöfku, Svíþjóð, Noregi, finnlandi, Hollandi og Bandankjunum.
KARLAR ERU
FRÁ MARS
Kgnur eru
frá Venus
Bók sem bætir samskipti
og styrkir sambönd
...gefur svör sem virðast svo elnföld. en fáir koma í orð.
...hvetjandi oggcfandi lesning..."
- séra Pálmi Matthíasson
Dr. |ohn Grsly
Nýlega las ég bók nokkra sem fékk mikla
umræðu fyrir síðast liðin jól. Ekki vegna efn-
isinnihalds þó það hafi borið á góma heldur
vegna söluherferðarí jólabókaflóðinu. Þetta
er bókin: „Karlar eru frá Mars. Konur eru frá
Venus", eftir Dr. John Gray, bandarískan sál-
fræðing. Hann hefur haldið námskeið fyrir hjón
sem vilja bæta samskiptin í hjónabandinu.
Ég var ein þeirra sem beit á agnið einkum
vegna jákvæðra umsagna nokkurra þekktra
dugnaðarkvenna. Ég gaf eiginmanni mínum
þessa bók í jólagjöf og hélt að þama hlyti að
vera að minnsta kosti skilningsaukandi efni
á ferðinni miðað við umsagnir. Hann byrjaði
að lesa og mér fannst hann furðu fljótur að
því. Hann sagði ekkert um bókina að fyrra
bragði. En þegar ég spurði svaraði hann að
þetta væri nú ekki í takt við það hvernig ég
ræddi málin. „En þú hefur ekki lesið þetta
almennilega, þú varst svo fljótur," sagði ég.
„Lestu bókina sjálf; mig langar til að vita
hvað þérfinnst," svaraði hann.
Ég las bókina. Ogí hreinskilni sagtfylltist
ég gremju yfir kenningum höfundar og allra
spældust var ég yfir hinum jákvæðu um-
sögnum kvennanna sem áður var minnst á.
Eftirfarandi eru tvær tilvitnanir í formála
bókarinnar.
„Karlar og konur tjá sig ekki aðeins á ólík-
an hátt heldur er einnig munur á þeim hvað
frá sjónarhorni femínista
varðar hugsun, tilfinningar, skynjun, við-
brögð, svörun, ást, þarfir og þakklæti. Það
er næstum eins og þau séu ekki frá sama
hnetti, tali ólík tungumál og þurfi ekki sams
konar næringu." (bls 7).
„Ég alhæfi oft um karla og konur í bók-
inni."...Stundum segirfólk á námskeiðun-
um hjá mér að það þekki af eigin raun dæm-
in um karlana og konurnar en á þveröfugan
máta." ... „Ég kalla þetta umsnúning hlut-
verka." (bls 9). Að mati höfundar er eitthvað
eins og það á ekki að vera ef kynin upplifa
sig ekki í samræmi við kenningar hans.
Bókin gengur síðan út á að taka undir
hefðbundnar kenningar um hinn sterka karl-
mann með tæknilegu lausnirnar. Hann má
ekki með nokkru móti trufla þegar hann er
djúpt niður sokkinn við að leita lausna á
vandamálum eða stressi. Það gerir hann að
sjálfsögðu alltaf í einrúmi. Karlinn er aftur á
móti áminntur um að hlusta á konuna þegar
hún er að tala. Það gerir hún eiginlega bara
af þörfinni til að tala og hann má ekki mis-
skilja hana þannig að hún sé að ásaka hann
eða biðja um lausn sinna vandamála. Síðan
er konunni bent á að nálgast karlinn með
gætni, biðja kurteislega og ekki gagnrýna
(það þola karlar bara alls ekki).
Vert er að glugga í nokkra staði í bókinni
Á bls. 23-24 segir frá Tom og Mary þar sem
Tom var að aka þeim í samkvæmi og villtist.
Mary tók eftir því og benti honum á það. Það
voru mikil mistök að mati höfundar. Auðvitað
átti hún að láta sem hún tæki ekki eftir neinu
og leyfa honum að villast í friði og leysa málið
án hennar hjálpar. Kona sem ráðleggur án
þess að vera beðin um það er gagnrýnin og
kuldaleg að mati karlmanns sem í hlut á!
í 8. kafla ræðirhöfundurólíkartilfinninga-
þarfir kynjanna. Gengur kaflinn að miklu leyti
út á — eins og reyndar bókin að mestu - að
útskýra hinn afgerandi mismun á körlum og
konum. Kona þarfnast þessa og karlmaður
hins og er það í samræmi við klisjur um að
konur séu viðkvæmar og þær þurfi að
vernda en karlmenn séu sterkir (vilji vera
sterkir) og þá verði að hvetja og þeim verði
að treysta. Segir höfundur eina frábæra
riddarasögu máli sínu til stuðnings þar sem
riddarinn gat alls ekki snúið aftur til
prinsessunnar sem truflaði hann og spillti
fyrir hetjuskap hans með ráðleggingum (bls.
153-155). Síðar í kaflanum segir hann að
karlmenn vilji ekki láta bæta sig: „Karlmað-
ur þarf á því að halda að hann sé samþykkt-
ur þrátt fyrir ófullkomleika sinn. Það er ekki
auðvelt að sætta sig við ófullkomleika
manneskju, einkanlega þegar við sjáum að
hún gæti svo vel bætt sig. En það verður
auðveldara þegar við skiljum að besta leiðin
til að hjálpa viðkomandi til að þroskast er að
hætta að reyna aö breyta honum." Síðan birt-
ir höfundur lista um þær leiðir sem kona get-
urfarið „til þess að styðja karlmann svo hann
þroskist og breytist án þess að hún reyni að
breyta honum á einhvern hátt." (bls 163).
Það er undarlegt að ætlast til þess eins
og blasir við af máli höfundar að manneskja
sé tilbúin að leggja allt ráð sitt í hendur ann-
arrar manneskju sem í raun er óþroskaðri
en hún sjálf!
í 12. kafla ræðir höfundur hvernig konur
eigi að biðja karla: - um stuðning - um hjálp
við heimilisstörfin o.s.frv. Hann heldur
áfram með þá hugmynd að konur þurfi að
ala karla upp en það verður að fara rétt að
og gæta þess að móðga engann. Og vegna
karleðlisins geta þær ekki búist við neinu
nema biðja um það!
Að sjálfsögðu eru í þókinni ýmsar almenn-
ar og viðurkenndar leiðbeiningar um mannleg
samskipti. En það er fyrst og fremst konan
sem gerð er áþyrg fýrir hvernig til tekst.
Höfundur hamrar á andlegum eðlismun
kynjanna sem er einmitt eitt sterkasta voþn-
ið sem misréttissinnar hafa beitt til þess að
viðhalda félagslegu og efnahagslegu valdi
karla yfir konum.