Vera - 01.12.1997, Blaðsíða 10

euuefuA)| s(ji?jujef ||j poi
B
'>i
tf>
Upplýsingarit um
samþættingu
Orðið samþætting er farið að festast í *sessi
sem þýðing á enska orðinu mainstreaming.
Nýlega gaf Skrifstofa jafnréttismála út rit
um samþættingu með undirtitlinum Ný leið
tii jafnréttis kynjanna. í inngangi er
hugtakið samþætting skýrt og sagt að í alþjóðlegri
umræðu séu réttindi kvenna að verða óaðskiljanlegur
hluti mannréttinda og kvenfrelsi því forsenda
lýðræðisþróunar. „Þessum nýju áherslum fylgja nýjar
aðferðir í jafnréttismálum. I stað þess að nálgast jafnrétti
kynjanna sem sértækt viðfangsefni sem höfði einungis til
kvenna, er nú óðum að ryðja sér til rúms sú skoðun að
jafnréttismál séu mál samfélagsins í heild. Langflestum sé
hagur að breytingum á þessu sviði og því sé eðlilegt að
sem flestir taki þátt í umræðunni og breytingunum."
I kynningu á orðinu samþætting segir m.a. „Gert er ráð
fyrir að kynferði verði grundvallarforsenda þegar verið er
að móta nýja stefnu eða taka ákvarðanir á opinberum
vettvangi. Markmiðið er að flétta sjónarhorn kynferðis
(gender perspective) inn í alla stefnumótun innan
samfélagsins, endurskilgreina hefðbundin hlutverk
kynjanna og gera bæði konum og körlum kleift að
samþætta fjölskyldu- og atvinnulíf.“
Upplýsingar og ráðgjöf um samþættingu er hægt
að fá á Skrifstofu jafnréttismála, Pósthússtræti 13, 101
Reykjavík. S. 552 7420 og netfang: jara@treknet.is.
Frumvarp til laga um
samþættíngu
í upphafi þings í haust lagði Kristín Halldórsdóttir, þingkona Kvenna-
listans, fram fyrsta íslenska lagafrumvarpið um samþættingu
(mainstreaming). Meðflutningsmenn eru aðrar þingkonur Kvennalist-
ans og þingmenn úr Þjóðvaka, Alþýðuflokki, Alþýðubandalagi og
Framsóknarflokki. í frumvarpinu er gert ráð fyrir að samþætting verði
sjálfsagður hluti þingstarfa þannig að ef nefndir þingsins mæli með
samþykkt frumvarps eða þingsályktunartillögu skuli álitinu fylgja mat
á stöðu kynjanna á viðkomandi sviði og hvaða áhrif ný lög eða ályktun
muni hafa á þá stöðu.
Fyrirhugað er að fylgja
frumvarpinu eftir með til-
lögu um jafnréttismennt-
un fyrir ráðamenn, Iíka
þeirri sem dr. Agneta Stark
frá Svíþjóð kynnti í upphafi lands-
fundar Kvennalistans í nóvember.
Frumvarpið er breyting á lögurn
um þingsköp Alþingis nr. 55/1991
en þar segir m.a. að ef nefnd ntæli
með samþykkt lagafrumvarps eða
þingsályktunartillögu skuli hún láta
prenta áætlun um þann kostnað
sem ný lög eða ályktun munu hafa í
för með sér fyrir ríkissjóð. Á sama
hátt verður nefndum gert skylt að
hafa stöðu kynjanna í huga við af-
greiðslu mála, ef frumvarpið verður
samþykkt.
I greinargerð með frumvarpinu
segir m.a. „Saga kvennabaráttunnar
er vörðuð mörgum stórum og smá-
um sigrum, sem hver um sig hefur
fært okkur nær markinu um jafna
stöðu og jafnan rétt kvenna og
karla. Á lagalega sviðinu er nú svo
kornið að íslendingar standa sig
með miklum ágætum og hafa feng-
ið lof fyrir frammistöðu sína hjá al-
þjóða eftirlitsaðilum. Sú var niður-
staðan eftir úttekt, skýrslugerð og
yfirheyrslur í tengslum við undir-
búning fyrir kvennaráðstefnu Sam-
einuðu þjóðanna í Kína 1995 og eft-
irfylgni að henni lokinni. Þeirri
staðreynd ber vissulega að fagna en
lög og raunveruleiki eru sitt hvað og
áreiðanlega taka flestir undir þá
fullyrðingu að hér sé um að ræða
jafnrétti í orði en því miður ekki á
borði. Það er engin ástæða til að
slaka á, þótt löggjöf teljist í lagi,
meðan raunveruleikinn talar öðru
máli. Staða kynjanna er enn langt
frá því að vera sambærileg og því
þarf sífellt að velta upp nýjum flöt-
um og leita nýrra leiða. Á síðustu
árurn hefur sú stefna rutt sér æ
meira til rúms víða um lönd að
flétta þurfi jafnréttisbaráttuna sem
mest inn í alla aðra þætti mannlegra
samskipta, stjórnunar og hvers kon-
ar starfsemi, í stað þess að afgreiða
hana sem einhvers konar sérfyrir-
bæri eins og mörgum hættir til. Um-
ræðan þarf að vera sívakandi, það
þarf sífellt að meta stöðu kynjanna
á öllum sviðum og leita leiða til að
jafna hana. Alþingi og fram-
kvæmdavaldið hljóta að ganga á
undan með góðu fordæmi og sýna
þann vilja sinn í verki sem lýst er í
lögum um jafna stöðu og jafnan rétt
kvenna og karla. Einnig er rétt að
minna á 65. gr. stjórnarskrár lýð-
veldisins íslands sem hljóðar svo:
„Allir skulu vera jafnir fyrir lögurn
og njóta mannréttinda án tillits til
kynferðis, trúarbragða, skoðana,
þjóðernisuppruna, kynþáttar, litar-
háttar, efnahags, ætternis og stöðu
að öðru leyti. Konur og karlar skulu
njóta jafns réttar í hvívetna."
Tilgangur þessa frumvarps er að
tryggja sífellda áminningu um stöðu
kynjanna og skuldbindingar lög-
gjafans um leiðréttingu á þeirri
stöðu.