Vera - 01.02.2000, Síða 36

F E M I N I S T I F E R Á B í Ó
Anna Ólafsdóttir Björnsson
Nýju fötin
ke i sa ra n s
í kvikmyndapistlum VERU er yfirleitt ekki fjallað um
aðrar myndir en þær sem mælt er með. Ég ætla að
rjúfa þá hefð að þessu sinni. Það er nú eiginlega
hálfgerð synd, þvi myndin lofaði svo Ijómandi góðu.
Romance X, ný kvikmynd sem unnið hefur til
verðlauna á kvikmyndahátíðum, er leikstýrt af konu,
erótísk, feminisk og nýstárleg.
Ég get tekið undir það síðastnefnda. Og það er síður en svo ástæða til að
vara við þessari mynd. Hún ætti svo sem ekki að meiða neinn nema þann
sem þolir ekki að láta sér leiðast. Vissulega er fullt af nekt og kynlífi í mynd-
inni. Talsvert af öfgafullum senum. En þær byggja ekki á kvenfyrirlitningu
heldur í mesta lagi skoðunum um konur sem ég er ósammála. Og þær meiða
ekki aðra en þá sem eru viðkvæmir fyrir nekt og kynlífi á hvíta tjaldinu. Karl-
menn sem séð hafa myndina hafa ekki kvartað undan karlfyrirlitningu held-
ur og ég held að það sé í mesta lagi hæðst agnarögn að einhverjum þeirra.
En ekki meir. Einhverjir fjölmiðlar komu því á kreik að hér væri um klámmynd
að ræða. Ég held að fjórir sáravonsviknir stráklingar um tvítugt sem gengu
snúðugt út snemma í myndinni séu besta staðfestingin á því að sá orðróm-
ur á ekki við rök að styðjast.
Evrópsk og amerísk kvikmyndahefð
Ég er alveg reiðubúin að skrifa hluta af áhugaleysi mínu á allt of ameríkan-
íseraðan kvikmyndasmekk. Þá má eflaust með góðri æfingu verða næmur
og hrifinn af myndum á borð við Romance X. En ég verð líka að benda á að
á fjörur okkar að undanförnu hefur rekið mýgrút af mjög áhugaverðum
myndum eftir evrópska leikstjóra; franska, þýska, ítalska, spánska, danska,
júgóslavneska - svo og óháða „öðruvísi" leikstjóra vestanhafs. Auk þess
nokkrar frábærar íslenskar kvikmyndir. Svo ekki liggur öll sökin í æfingaleys-
inu. Persónulega fannst mér meira að segja kvikmynd um stærðfræðitáknið
„pí" mun meira krassandi en Romance X. Og ég hef heyrt af fleirum sem
eins er farið.
Ekki gersneydd húmor
Myndin hefur bæði kosti og galla en því miður vega
gallarnir þyngra að mínu mati. Hún fjallar eins og
fleiri franskar myndir um leit að einhverju sem erfitt
er að finna. Ég hef bæði séð betri og verri franskar
myndir af því tagi. I þessari mynd eru gullfallegar
senur og myndrænt séð er hún mjög vel af hendi
leyst. Kalda, hvíta umhverfið spilar vel á móti dökkum
og reykmettuðum búllunum og rauðu, sterku og ex-
ótísku umhverfi ástarprinsins ólíklega sem sofið hafði
hjá 10.000 konum. Myndin er heldur ekki gersneydd
húmor, t.d. er atriðið í mæðraskoðuninni grátbros-
legt, en eftir á að hyggja er ég ekki alveg viss um að
það hafi verið ætlan höfundar. Hins vegar lá þunn-
skipaður salurinn í Bíóborginni í hysterískum hlátri þá
og svona tvisvar, þrisvar í viðbót.
Veikleiki myndarinnar er hversu gersamlega
óáhugaverðar sögupersónurnar eru. Og þar með
vandamál þeirra, langanir, órar, væntingar. Eini
karakterinn sem náði að skila smá mannlegri hlýju
inn í myndina var óvænt skólastjóri nokkur sem kem-
ur við sögu í myndinni. Hans framlag náði þó engan
veginn að bæta úr því sem á skorti hjá öðrum og
fyrirferðarmeiri leikurum.
Mistækir leikarar
Nú bíð ég bara eftir að leikstjórinn, Catherine
Breillat, fái tækifæri til að fylgja fantagóðri hug-
mynd sinni eftir og geri aðra og betri feminíska, eró-
tíska kvikmynd. Ég hef fulla trú á því að hún geti gert
þessu efni betri skil og býst við að hún hafi áhuga á
því. Hún er mjög fjölhæfur leikstjóri, hefur bæði
komið nálægt handritsgerð og hóf feril sinn sem
kvikmyndaleikkona, m.a. f mynd Bertolucci Last
Tango in Paris, sem einnig fjallaði um kynllf og var
umdeild.
Romance X er sjöunda mynd Breillat. Ég sé ekki
ástæðu til að tíunda framlag leikaranna að öðru leyti
en því að mér fannst Francois Berleand skila ágæt-
um sprettum I undarlegu hlutverki. Aðalleikkonan,
Caroline Ducey sem leikur Marie, ófullnægða konu
eigingjarns manns, skilar mjög vel þeim leiðindum
sem hrjá hana en er mun síðri í átakameiri senum.
Niðurstaðan er sú að þessi mynd minnti mig svolítið á
ævintýri H.C. Andersen um Nýju fötin keisarans. Alla
vega er hægt að segja með góðri samvisku að keisar-
inn var ekki I neinu.