Vera - 01.02.2000, Side 45

Eitthvað annað og meira en
sýni ngarbrúða,
f egurðarskv ísa
Hvaða áhrif hefur það á ungar
konur að vera dæmdar eftir útliti
— settar á stall vegna fegurðar?
Hér lýsir Bryndís Schram því, en
hún var kosin fegurðardrottning
íslands fyrir 40 árum. Bryndís er
pistlahöfundur í Degi og við
fengum leyfi til að birta hluta úr
pistli hennar frá því sl. haust.
Myndirnar eru frá fegurðarsam-
keppninni í Tívolí.
Bryndís á pallinum, númer sex. Mynd: ÓI.K.M.
Það er býsna erfitt að verða fullorðinn. Reynist
mörgum dýrkeypt reynsla. Erfiðustu árin min voru
á milli tvítugs og þrítugs. Það voru engin takmörk
fyrir því hvað ég gat verið vitlaus. Hugsaðu þér, í
blóma lífsins. Ég hafði ekkert sjálfstraust. Fannst
ég svo Ijót og ómerkileg, svo ósmart, svo vitlaus.
Gekk með veggjum, vissi ekki hvað ég vildi með
þetta líf. Þorði aldrei að tjá mig. Kannast þú nokk-
uð við þetta?
Tveimur érum áður hafði ég asnast til að taka
þátt í fegurðarsamkeppni heima.
Svona eftir á að hyggja þá er ég núna sann-
færð um að það voru þessi fegurðarverðlaun,
sem brutu niður sjálfstraust mitt. Finnst þér þetta
vera þversögn? Jú, sjáðu til.
Ég var nemandi í Menntaskólanum (Reykjavík.
Gekk mjög vel. Ég var líka einn af aðaldönsurum
Þjóðleikhússins. Naut þess ríkulega. Sjálfsmat mitt
var bærilegt.
Ég gekk menntaveginn, listabrautina. Hvort
tveggja virðingarvert.
Svo var mér allt í einu kippt út úr þessari nota-
legu veröld. Stillt upp á pall. Vegin til undaneldis.
Mæld hátt og lágt eins og hver önnur verðlauna-
hryssa. Líklega var sjálfsvirðingu minni misboðið á
þessari stundu. Það kom brestur I sálartötrið, þó
að ég skildi það ekki þá.
Að ég skyldi láta hafa mig í þetta. Ég hafði lok-
ið fimmta bekkjar prófi þetta vor. Var að dansa í
söngleik, Sumar í Týrol. Bessi í hlutverki elskhug-
ans. Það voru tvö löng hlé í sýningunni. I hléunum
hljóp ég út í leigubíl. Renndi vestur í Tívolí. Norð-
anstrekkingur. Hræðilega kalt að ganga hálfnakin
eftir langri brú. Hún hlykkjaðist í gegnum starandi
mannfjöldann. Ég var alveg tilfinningalaus. Ekki
einu sinni kvíðin. Man ekki hvort ég brosti einu
sinni. Varla hefur mér þó staðið á sama. Ómáluð.
Af og frá að klína á sig málningu á þessum árum.
Það var bara gert í leikhúsinu. Þetta kvöld hafði
ég sleppt því. Vildi vera eðlileg í kvöldsólinni í
Tívolf.
Eftir þetta kvöld var ég gerbreytt manneskja.
Án þess að hafa hugmynd um það.
Sjálfsmat mitt hrundi, ómeðvitað. Ég varð aft-
ur að byrja á byrjuninni. Sanna mig fyrir sjálfri mér
og öðrum. Sanna að ég væri eitthvað annað og
meira en sýningarbrúða, fegurðarskvísa. Sýna
fram á að ég væri hugsandi mannvera.
Er þetta ekki skrítið, Kolla? Ég skammaðist mín
í alvöru. Ég sá eftir að hafa látið teyma mig á
asnaeyrunum. Árum saman minntist ég aldrei á
þetta við nokkurn mann. Reyndi að gleyma þessu.
Og af hverju I ósköpunum er ég þá að trúa þér
fyrir þessu núna, mörgum árum seinna?
Ég hitti mann í samkvæmi um daginn. Kominn
af bezta skeiði. Gestkomandi. Frá Glasgow. Gott
ef hann var ekki menningarfulltrúi borgarinnar. I
kynnisferð.
Nema hvað. Hann Ijómaði þegar hann heyrði
að ég væri frá Islandi. „Island! Ég þekkti einu
sinni svo fallega stúlku frá Islandi. Að v(su get ég
ekki sagt að ég hafi beinlínis þekkt hana, en hún
var í sama skóla og ég, í Edinborgarháskóla. Hún
var fegurðardrottning. Hún tók hæstu prófin. Við
strákarnir sátum fyrir henni þegar skóla lauk á
daginn. Bara til að sjá hana ganga hjá. Við þorð-
um auðvitað aldrei að ávarpa hana. En við vorum
allir svo - svo - svo... "
Maðurinn missti skyndilega málið. Hann glápti
á mig. Ég veit ekki hvort hann var skelfdur eða
skömmustulegur á svipinn. „En - en - það varst
þú." Hann benti á mig með vísifingrinum. „Þú ert
stúlkan sem okkur dreymdi um!"
Ég bara brosti og kinkaði kolli. Sagði ekki orð.
Hefði samt getað sagt svo margt. Ef þessir strák-
ar hefðu bara kinkað til mín kolli, brosað til mín
eða sagt eitthvað, þá hefði líf mitt kannski orðið
allt öðru vísi. Hefði mig bara órað fyrir því að þeir
væru að horfa á mig, bíða eftir mér, þá hefði ég
kannski hætt að læðast með veggjum og öðlast
örlítið sjálfstraust. Og þá hefði verið meira gaman
að lifa. Ég hefði orðið betri manneskja. En þeir
voru sjálfsagt líka feimnir og kjarklausir. Jafn villu-
ráfandi og ég.
En, hugsaðu þér, þetta var fyrir fjörutíu árum.
Ég get sagt þér þetta allt núna af því að ég er
löngu hætt að vera fegurðardrottning. Ég er líka
löngu hætt að fyrirverða sjálfa mig. Og í sumar
gekk ég aftur eftir Prinsessustræti. Blómaklukkan
er enn á sínum stað. Grasið er jafn grænt. Allt er
óbreytt. Nema ég.
En engu að síður. Ég hafði nú lúmskt gaman
af því að hitta þennan mann frá Glasgow! I
Þin Bryndis
VERA • 45