Vera - 01.08.2004, Síða 21

/ ORÐ OG EFNDIR í JAFNRÉTTISMÁLUM
Umræðunum var hleypt af stað með
vangaveltum um hvort árangur kvenna í
jafnréttisbaráttunni sé nú farinn að koma
við karla, fögru loforðin sem sett eru á blað
um jafnrétti megi ekki kosta þá fórnir, þeir
séu elcki tilbúnir að víkja til að hægt sé að
ná þeim fram. Spurt var um stöðuna í jafn-
réttisbaráttunni og ástæðu þess að
embættismissir Sivjar Friðleifsdóttur olli
jafn mikilli umræðu og djúptækri reiði og
raun ber vitni. Héldum við að við værum
komin svo langt að þetta gæti ekki gerst? Af
hverju urðu viðbrögðin svona sterk? Var
þetta dropinn sem fyllti mælinn?
Sigrún: Já, ég held að þetta hafi verið
dropinn sem fyllti mælinn. Við könnumst
við það þegar við erum með óþel<ka krakka
og það er ekki alltaf stærsta atvikið sem
verður til þess að við gjósum heldur það
sem á undan hefur gengið. Nú sögðu
Framsóknarkonur bara: Hingað og ekki
lengra. Ég held að þær hafi ekki trúað því
að þetta myndi gerast. Við héldum svo
mótmælafund því við vildum ekki fara til
baka um aldarfjórðung eða 30 ár í þessari
umræðu. Ég hélt t.d. að ég væri búin með
það tímabil í ævi minni að þurfa að takast
á um jafnréttismál. Síðustu átta árin sem
ég sat í borgarstjórn Reykjavíkur þurftum
við nánast ekkert að ræða þetta, fólk var
búið að samþykkja að vinna eftir jafnréttis-
stefnu sem var undirliggjandi í öllum
störfum olckar. Þess vegna kom það mér
mjög á óvart að svona lagað gæti gerst í
flokknum mínum, þrátt fyrir fögur orð og
góðar samþykktir á flokksþingum og ann-
ars staðar. Það sannar auðvitað að það er
auðveldara að setja fögur orð á blað en að
fara eftir þeim. Það ríkti líka mikil bjart-
sýni hjá okkur Framsóknarfólki í síðustu
kosningum þegar jafn margar konur og
karlar voru í efstu sætum á listum eftir val
fólksins í kjördæmunum, fólkið var búið
að velja leiðtogana. Hver getur tekið það
val af hinum almenna flokksmanni? Sarna
má segja um 500 manna flokksþing sem
kaus nr.a. Siv sem ritara flokksins. Það hafa
verið óskráð lög í Framsóknarflokknum að
fólk í þessum toppstöðum gengi fyrir við
val í ráðherrastóla. Það var svo margt sem
kom saman þarna og margar reglur brotn-
ar sem urðu þess valdandi að reiðin varð
svona mikil.
Þórunn: Mér fannst þessi uppákoma í
Framsóknarflokknum afhjúpa stöðu
kvenna í stjórnmálum á Islandi. Ég lít ekki
á þetta sem innanflokksmál í Framsóknar-
flokknum og gleðst ekki yfir því að þetta
hafi komið fyrir þar, heldur er þetta hluti af
miklu stærra samhengi. Þetta sýnir hvað
við konur erum stutt komnar, það er svo
einfalt að kippa bara einhverri konu út
þegar toppurinn ákveður það. Ég held að
formaður Framsóknarflokksins hafi ekki
átt von á þessum sterku viðbrögðum og
maður spyr: Við hverja ráðgast hann?
Gleymir hann að hringja í konurnar? Það
seni situr eftir er sú staðreynd að við erum
enn í varnarbaráttu, enn að passa að ekki
verði frá konum tekið það sem þær eiga
með fullum rétti og meira en það.
Kolbrún: Ég held að viðbrögðin við þess-
ari ákvörðun Halldórs Ásgrímssonar hafi
verið bein afleiðing af þeirri umræðu sem
hefur átt sér stað undanfarin misseri og
vísa þá í dropann sem fyllti mælinn. Það
hefur mikið verið rætt um stöðu kvenna á
opinberum vettvangi og var það því nánast
tilviljun að þetta gerðist í Framsóknar-
flokknum. Ég nefni umræðu um Hæsta-
rétt, um nefndir og ráð á vegum hins opin-
bera og kall í þá átt að konur fái að gegna
stöðum sem eru að losna, eins og stöðu há-
skólarektors og þjóðleikhússtjóra. Nefnd
um aukinn hlut kvenna í stjórnmálum er
ný búin að skila af sér og allt hefur þetta
sýnt að þrátt fyrir góð orð hefur okkur ekki
tekist að efna ýmis loforð sem við höfum
gefið okkur. Ríkisstjórnin hefur sett sér
markmið í jafnréttismálum sem voru til
sérstakrar skoðunar sl. vor þegar lögð var
fram ný jafnréttisáætlun til næstu fjögurra
ára. Skoðunin leiddi í ljós slakan árangur
og í sumum tilvikum hafði orðið afturför,
svo það er alveg ljóst að við þurfum að gera
enn betur.
Ásta: í mínum huga stendur Siv fyrir ýmis
gildi sent konur telja að geti fært þær fram
á veginn. Hún er ritari flokksins, hún er
ráðherra, hún er ung og hefur staðið sig
vel. Hún er hæf og stendur þar með fyrir
marga hluti sem konur telja að geti fleytt
þeim áfram. Ég held að þetta skýri m.a.
þessi sterku viðbrögð. Mér þótti það hins
vegar liggja nokkuð ljóst fyrir að Siv yrði
látin fara þegar ákveðið var að umhverfis-
ráðuneytið yrði skiptimynt flokkanna við
forsætisráðherraskiptin. Ég vil því fara aft-
ar í tímann og spyrja: Af hverju varð um-
hverfisráðuneytið fyrir valinu? Ég kannast
ekki við að Sjálfstæðisflokkurinn hafi sóst
sérstaklega eftir því. Hvers vegna var auð-
veldast að skipta því ráðuneyti út? Er það
af því að þar sat kona eða þykir þessi mála-
flokkur léttvægur? Framsóknarflokkurinn
hefði getað losnað við þennan titring ef
hann hefði tilkynnt strax hver myndi víkja
þegar umhverfisráðuneytið færi úr hönd-
um flokksins, eins og Sjálfstæðisflokkurinn
gerði þegar tilkynnt var að Sigríður Anna
Þórðardóttir myndi taka við 15. september.
Síðan má spyrja hvort cinhverjum hafi þótt
það milda aðgerðina að kona kæmi í konu
stað.
ÁSTA: ÉG TEL ÞAÐ TIL AÐ MYNDA
VERA VIÐURKENNDA STAÐREYND
INNAN SJÁLFSTÆÐISFLOKKSINS
AÐ EIN AF ÁSTÆÐUM FYRIR
SLÆMRI ÚTKOMU í SÍÐUSTU
KOSNINGUM VAR AÐ OKKUR KON-
UNUM VAR ÝTT ÚT FYRIR YNGRI
MENN. ÞAÐ ER EINNIG VIÐUR-
KENNT AÐ GÓÐ ÚTKOMA í KOSN-
INGUNUM 1999, ÞEGAR VIÐ FENG-
UM RÚMLEGA 40% FYLGI, HAFI
M.A. STAFAÐ AF ÞVl' AÐ KONUR
VORU FRAMARLEGA Á LISTUM
Kolbrún: Það er einmitt málið. Það virðist
svo einfalt að láta konu víkja fyrir konu en
þeir treystu sér ekki til að láta karl víkja
fyrir konu. Af hverju var ekki ungi,
reynslulausi ráðherrann látinn víkja um
stund og Siv leyft að taka við ráðuneytinu
hans?
Margrét: Það var einmitt það sem mátti
svo lítið tala um - unga, reynslulausa ráð-
herrann frá Framsóknarflokknum. Það
sem kom fram eftir þessa aðgerð var
þverpólitísk reiði, meira að segja hjá fólki
sem var ekki hrifið af verkunt Sivjar sem
ráðherra. Hins vegar viðurkenndu allir að
hún hefði staðist þá mælistiku sem venju-
lega er sett þegar ráðherrar eru skipaðir.
Hún er með mikið atkvæðamagn í stóru
kjördæmi sem hefur ekki ráðherra. Hún er
ritari flokksins og með mikla reynslu.
vera / 4. tbl. / 2003 / 21