Ljósmæðrablaðið - 15.11.2000, Blaðsíða 37

gjafa og ástæður þess að konur hætta með börn sín á
brjósti. Kostir brjóstagjafar eru ræddir og einnig
hvenær og hvers vegna börnum er gefin ábót. Könn-
un var gerð á kvennadeild Landspítalans og rætt var
við þrettán konur í sængurlegunni og einnig var
hringt í tólf konur sem fæddu fyrir fjórum til sex
mánuðum síðan. Stuðst er við hugmyndafræðina
“Tíu þrep í átt til árangursríkra brjóstagjafa” við gerð
spurningalista og úrvinnslu könnnunarinnar.
Greinilegt er að konur vilja fá fræðslu á með-
göngunni um brjóstagjöf. Kostir brjóstagjafar fyrir
móður og barn eru ótvíræðir og heilbrigðisstarfsfólki
er skylt að kynna þá fyrir verðandi foreldrum. Ábót
er enn allt of oft gefin nýburnum án þess að heil-
brigði og vellíðan barnsins krefjist þess og skráning
á þvf hvers vegna barni er gefin ábót er sjaldgæf.
Breytingar þurfa að verða á þessum þáttum til að
kvennadeild Landspítalans fái viðurkenninguna
“barnvænt sjúkrahús” og er það von mín að þetta
verkefni geti nýst þeim hópi sem nú vinnur að því að
fá viðurkenninguna.
„Að gróðursetja jákóoeU 1utgarfar“
Sjálfst'ýrking til re'ýkleýsis á meðgöngu
Höfundur Karílas Uarsdóttir
I þessu verkefni er fjallað um reykingar á meðgöngu
og skoðaðar leiðir til að draga úr þeim. Rætt er um
þætti, sem hafa áhrif á reykingarnar, áherslur í heil-
brigðisfræðslu, samskipti ljósmæðra og kvenna og
skoðað hvers vegna fræðsla hefur ekki borið meiri
árangur.
Varpað er ljósi á aðferðir sem beitt hefur verið til
að reyna að draga úr reykingum á meðgöngu og met-
ið hverjar eru líklegar til að skila árangri. Skilgreind-
ir eru þættir sem möguleiki er að nýta í þessum til-
gangi. Athyglisvert er að konur skila sér mjög illa í
hópmeðferð og árangur því lítill sem enginn.
í niðurstöðum kemur fram að árangurs er helst að
vænta með einstaklingsmeðferð hjá ljósmóður, kerf-
isbundinni aðstoð með reglubundnum persónulegum
samskiptum í meðgönguverndinni, ásamt símaþjón-
ustu milli heimsókna. Höfundur telur að sjálfstyrk-
ing konunnar geti verið eitt mikilvægasta tækið til
„að gróðursetja jákvætt hugarfar" og ná árangri í
barátunni við reykingar á meðgöngu.
Ljósmóðuróiötal eflir feeðingu
Höfundur Uafdís Rúnarsdóttir
Sængurlegan er „Öskubuskan“ í barneignaferlinu þar
sem hún er bæði vanmetin og lítið rannsökuð af ljós-
mæðrum sjálfum. í hugum margra kvenna er eins og
barneignaferlinu sé lokið um leið og fæðingin er af-
staðin. Ein stærsta áskorun ljósmæðrastéttarinnar í
dag er að breyta þessum viðhorfum og horfa á sæng-
urleguna í víðara samhengi. Tilfinningastuðningur er
það sem skiptir konurnar mestu máli í sængurleg-
unni, mikilvægur þáttur í þessum stuðningi felst í að
gefa sér tíma til að hlusta á konurnar. Hin eðlilega og
rólega fæðing er stór viðburður í lífi konunnar og til
að samþætta þá upplifun lífsreynslu sinn, er nauð-
synlegt fyrir konuna að fá tækifæri til að ræða upp-
lifun sína af fæðingunni. Hið sérstaka samband sem
myndast milli konu og ljósmóður getur haft mikil-
væg áhrif á upplifun konunnar af fæðingunni.
„Meðferða“-samband í fæðingu þarf að byggjast á
gagnkvæmu trausti og virðingu. Nauðsynlegt er fyrir
Ijósmæður að gera sér grein fyrir hvað það er í fæð-
ingunni sem valdið getur konum andlegu áfalli.
Rannsóknir hafa sýnt að ljósmóðurviðtal í sængur-
legu getur dregið úr andlegri vanlíðan kvenna eftir
fæðingu. Gæði ljósmæðraþjónustu eru háð gæðum
mannlegra samskipta. Góð tjáskipti eru því horn-
steinn góðrar ljósmæðra þjónustu. Nauðsynlegt er að
gera ljósmóðurviðtal í sængurlegu að sjálfsögðum
hluta af þeirri þjónustu sem veitt er í sængurlegunni.
Staða forelclraftvcðslu í núKmasamfélagi
Uöfundur: Uríga Uarðardóttir.
Verkefni þetta er til embættisprófs í ljósmóðurfræði
og var unnið við Háskóla íslands vorið 2000. Til-
gangur þess er að skoða stöðu og markmið foreldra-
fræðslunámskeiða, hvort slík námskeið eiga erindi til
fólks í nútímasamfélagi og hlutverk ljósmæðra í því
sambandi.
Leitað var heimilda í gagnagrunnum Ovid,
PsycLit og Cochrane Library. Skoðuð voru foreldra-
fræðslunámskeið í sögulegu samhengi og metin
tengsl þeirra við upplýstar ákvarðanir og val kvenna
í bameignarferlinu. Helstu rannsóknir sem gerðar
hafa verið um foreldrafræðslunámskeið voru athug-
aðar og einnig gagnrýni á gagnsemi þeirra og hlut-
verk.
Gerð var könnun á stöðu foreldrafræðslunám-
skeiða á Islandi. Haft var samband við 23 ljósmæður
á átján stöðum þar sem foreldrafræðslunámskeið eru
í boði, voru þær spurðar sömu fimm spurninga.
Helstu niðurstöður verkefnisins eru:
• Foreldrafræðslunámskeið eiga rétt á sér í íslensku
nútímasamfélagi ef vel er að þeim staðið.
• Foreldrafræðslunámskeið hafa áhrif á viðhorf
fólks til fæðinga og ef markmið þeirra eru viðeig-
LJÓSMÆÐRABLAÐIÐ
37