Ljósmæðrablaðið - 15.11.2000, Blaðsíða 38

andi styrkja þau sjálfsöryggi foreldra og efla upp-
lýst val.
• Ljósmæður vera ábyrgð á að skipuleggja foreldra-
fræðslu og stuða að árangursríkri framsetningu.
• Illa er staðið að málefnum foreldrafræðslu á
ísandi, skortur er á stuðningi við ljósmæður sem
stjóma foreldrafræðslunámskeiðum. Mælt er með
að komið verð á fót fræðslumiðstöð sem gagnast
bæði ljósmæðrum og verðandi foreldrum, þar
sem safnað er saman og miðlað nýjustu upplýs-
ingum um barneignir og kenningum í foreldra-
fræðslu.
Brostnar <»onir.
Beýnsla foreldra af greiningu fósturgalla
á meögöngn og meðferð
Uöfimdur Sesselja lugólfsdótHr
Tilgangur þessa verkefnis var að skoða reynslu for-
eldra þegar galli greinist hjá væntanlegu barni þeirra
og upplifun þeirra af þeirri fræðslu og umönnun sem
vænst er af fagfólki í heilbrigðisþjónustu.
Verkefnið er tvíþætt annars vegar er samantekt á
fræðilegu efni sem áður hefur verið rannsakað og rit-
að um viðfangsefnið og hins vegar er lýsing á viðtali
þar sem kona segir frá reynslu sinni af greiningu
fósturgalla og þjónustu í kjölfarið. Viðtalið var greint
í þemu og tilvitnanir úr viðtalinu samtvinnaðar við
fræðilegt efni í fræðilega kaflanum er skoðað upp-
lýst val og ákvörðunartaka þegar væntanlegt barn
greinist með fósturgalla og áhrif áfallsviðbragða á
andlega og líkamlega líðan konunnar og verðandi
foreldra. Auk þess eru skoðuð áhrif áfallsviðbragða á
meðgöngu eftir missi..
I kjölfar þess að væntanlegt barn foreldra greinist
með galla upplifa þeir mikinn kvíða, sektarkennd og
sorg sem getur staðið í langan tíma jafnvel í mörg ár.
Rannsóknir sýna að flestar konurnar voru nokkuð
sáttar við þá þjónustu sem þær fengu. Samt sem áður
var um helmingur þeirra haldnar kvíða og þunglyndi
í langan tíma eftir að fæðing hafði verið framkölluð.
Með tilkomu gífurlegra framfara í fósturrann-
sóknum er þessi hópur stækkandi og ber gjarnan
harm sinn í hljóði.
Framköllnn fíeðingar:
UjDpl-ýst Val og Hðan k-Oenna
Höfundur: Sigrim Krístjánsdóttir
Tilgangur þessarar ritgerðar er að varpa ljósi á líðan
kvenna í framkölluðum fæðingum og fjalla um upp-
lýst val þeirra í þeim. Söguleg þróun gangsetninga er
rakin og kynntar eru ábendingar, frábendingar og
áhættur við gangsetningar. Staldrað er mest við
gangsetningar vegna meðgöngulengdar og því velt
upp hvers vegna konur sem komnar eru á tíma vilja
vera gangsettar. Fjallað er um hlutverk ljósmæðra í
þessu ferli. Tekin eru viðtöl við tvær konur til að
varpa frekara ljósi á líðan kvenna í framkölluðum
fæðingum. Fræðilegt lesefni tengist frásögnum
þeirra.Mikilvægt er að ljósmæður og annað fagfólk
upplýsi konur um niðurstöður rannsókna og ræði
kosti þess að ganga áfram með barnið og ókosti þess
að fæðing sé framkölluð áður en meðgöngu lýkur.
Konum er mikilvægt að hafa stjórn yfir sinni með-
göngu og fæðingu. Til þess þurfa þær að vera vel
upplýstar um þá áhættu að fara í gangsetningu sem
og aðrar áhættur ef þær velja það að fara ekki í gang-
setningu.I vissum tilfellum eiga gangsetningar rétt á
sér. Það eru tilfelli þegar móður eða barni er stefnt í
voða með áframhaldandi meðgöngu. Hér á íslandi er
fjöldi gangsetninga frekar lágur, miðað við mörg
önnur lönd eða 12-14%. Fjöldinn hér fer samt vax-
andi með ári hverju og því er mikilvægt að við höld-
um vöku okkar svo þessi tíðni haldi ekki áfram að
aukast.
Ekki ætti að gangsetja fæðingu skipulega við 41-42
vikur ef það er eina ástæðan fyrir gangsetningunni,
heldur fylgjast vel með móður og barni eftir 42 vikur
og gangsetja einungis ef læknisfræðilegar ástæður
eru fyrir hendi.
Hjartsláttamtnn í þcöingxi:
Samanburöur fr«ða og framkOecmdar
Uöfundur: Greta JYiattbíasdóttir
Tilgangurinn með verkefni þessu er að bera saman
rannsóknarniðurstöður sem birtar hafa verið varð-
andi hjartsláttarritun í fæðingum við núgildandi
verklagsreglur á fæðingardeild Landsspítalans um
notkun hans.
Farið er í grófum dráttum yfir sögu og þróun
hjartsláttarritunar og teknar saman helstu niðurstöður
rannsókna varðandi notkun hans í fæðingum. Eins er
minnst á hugsanleg áhrif hjartsláttarritunar á fæðing-
una og móðurina sjálfa.
Á Fæðingardeild Landsspítalans er unnið að því
að koma á gæðastarfi í samræmi við gæðaáætlun
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytisins, en þar
er gert ráð fyrir gerð klínískra leiðbeininga. Fjallað
er almennt um gæðastjórnun og það hvernig ætlast
er til að staðið sé að gerð þessara leiðbeininga.
Helstu niðurstöður eru þær að núgildandi verk-
lagsreglur varðandi notkun hjartsláttarrita í fæðing-
3Ö
LJÓSMÆ9RABLAÐIÐ