Akranes - 01.07.1952, Blaðsíða 19

skrifaði hann ýmsar ritgjörðir inn lands-
mál í „Ægir“ svo og í vikublöðin Lög-
réttu, Reykjavík, Þjóðólf, Fjailkonima,
Landið, fsafold og Norðurland. Ennfremur
á árunum 1918—1938 í dagblöðin Morg-
unblaðið, Vísi og Alþýðublaðið, svo og
í tímaritin Ægi, Eimreiðina, Andvara og
Skirni. Margar ritgjörðir hans eru skrif-
aðar undir dulnefni (Oddur Ófeigsson)
eða bókstafnum M.
Nokkur rit og bœkur skrifaSar af Matth
ÞórSarsyni útgefnar í Reykjavík og Khöfn.
FiskiveiSaritiS „Ægir,“ mánaðarrit 1905—
1914, Reykjavík.
Skýrsla yfir starfsemi fiskverzlunarráðu-
nauts i Englandi 1914—16, Reykjavík.
Havets Rigdomme og deres Udnyttelse, 345
bls. m. myndum, Khöfn 1927.
Nordisk Havfiskeri Tidsskrift, hálfsmánað-
arrit, Khöfn 1928—1935.
Skýrsla yfir Síld- og Síldarverzlun, 125 bls.
Khöfn 1929.
Síldarsaga Islands, 330 bls. m. myndum,
Khöfn 1930.
Year book of the fishery industry, Khöfn
og London 1935—»939-
Slysavarnafélag Islands, skipsskaðar og
drukknanir við Island, Khöfn 1933, 50 bls.
m. myndum.
Síldarsaga tslands 2. útgáfa aukin, Khöfn
1939, 375 bls.
Havets Rigdomme 2. útgáfa aukin 1940,
410 bls.
Dansk Islandsk Samhandel 1787—1942 m.
myndum, 120 bls. Khöfn 1942.
LitiS til baka I (Æfiminningar) IChöfn
1946 m. myndum, 350 bls.
Litið til baka II (Æfiminningar) Khöfn
m. myndum, 330 bls.
Þröngt fyrir dyrum (landhelgismálið)
Khöfn 1946, 32 bls.
Auk þess, sem að ofan greinir, hefur
M. Þ. nokkur rit liggjandi í handriti. Fjölda
ritgjörða ýmislegs efnis hefur hann skrif-
að í dönsk blöð, svo og í nokkur ensk, þýsk
og norsk.
Af framanskráðu yfirliti má álykta, að
sérhvað er horfði til framfara á sviði ifisk-
veiða hefur ávallt verið áhugamál M., og
enginn hefur starfað meir að því að vekja
athygli að rýmkun landhelginnar en hann.
Að vinna að aukinni neyzlu fiskmetis hef-
ur hann einnig gjört, m. a. með þvi að
kasta fram þeirri skoðun opinberlega 1929,
— er vakti athygli utanlands og innan, —
að neysla fiskmetis væri orsök til þess, að
hinn norræni kynstofn stæði framar öðr-
um kynflokkum, um likamlegan og and-
legan þroska. (Sbr. skýrslu yfir Sild- og
Sildarverzlun 1929 og Havets Rigdomme
2. útgáfa 1940).
Matthías kvæntist 22. jan. 1897 Sigríði
Gu'Ömundsdóttur af Akranesi. Konu sína
missti hann eftir rúmlega 50 ára hjóna-
AKRANES
band, 12. marz 1949. Af 8 bömum þeirra
hjóna, er upp komust, eru 6 á líifi. Ástþór
cand. jur., framkv.stjóri í Vestmannaeyj-
um, Karitas, verzlunarkona í Reykjavik,
FriÖrik, verzlunarmaður í Vestmannaeyj-
um, Sverrir, framkv.stjóri, Bíldudal, Jar-
þrúÖur, gift stórkaupmanni H. Lorange
og GuÖríÖur, gift verkfræðing B. Christ-
ensen, Khöfn. Tveir synir þeirra hjóna dóu
uppkomnir. GuÖmundur, 1. stýrimaður í
útgerðarfélaginu A. P. Möller, Khöfn,
1941. og Matthías, byggingameistari, 1945.
Hvor um sig átti eftirlifandi ekkju og einn
ungan son.
M. er heiðursfélagi í Slysavarnafélagi
Islands, svo og í Fiskifélaginu.
Heiðursmerki Dannebrogsmanna hlaut
hann 1908 og var sæmdur Riddarakrossi
Fálkaorðunnar 1933 og stórriddarakrossi
sömu orðu 1949.
Þótt svo hafi æxlast, að Matthías Þórð-
arson hafi meiri hluta ævi sinnar dvalið
— og átt heima — erlendis, munu fáir
hafa sýnt meiri lifandi áhuga á iframförum
Islands. Hann hefur verið sannkallaður
vökmnaður á þessu sviði, fylgst óvenjulega
vel með öllum hræringum úr öllum áttum.
Til að gleðjast yfir, ef miðað hefur í rétta
átt, eða taka upp vöm, ef rangt var farið,
með, eða á íslendinga hallað. Matthías
hefur verið einn öruggasti talsmaður fyr-
ir stækkun landhelginnar og friðun fiski-
svæða, vegna ungviðsins. Hann hefur bar-
izt fyrir viðurkenningu á þeirri nauðsyn
Íslendinga að fá óskoruð yfirráð yfir land-
grunninu. Um allt þetta hefur hann rit-
að mikið og fært fram margvísleg rök fyr-
ir máli sínu, söguleg og sannfærandi. Hann
hefur og verið óþreytandi baráttumaður
fyrir kenningunni um hollustu þess fyrir
manninn að neyta mikils fiskjar og nýta
þar fjölbreytni i afurðatækni. Um allt
þetta efni, sem sérstaklega er lögð rækt
við vegna íslands og hinnar íslenzku þjóð-
ar, hefur Matthías ritað ótrúlega mikið
á erlendum málum, bæði á ensku, þýzku
og Norðurlanda málum, sérstakar bækur,
haldið úti timaritum og ritað mikinn fjölda
greina í blöð og timarit.
Svo sem kunnugt er, var Matthías frrnn-
kvöðull að ýmsum framkvæmdum á sviði
athafnalífsins hér heima á þessari hrað-
fleygu öld hins nýja tima i tækni á sviði
fiskveiðanna. Hann var stofnandi fyrsta
fiskveiðitímaritsins hér og hefur skrifað
margar bækur um þessi mikilvægu mál,
eins og hér hefur mátt sjá. Þann stutta
tima, sem Matthías átti heima hér á Akra-
nesi, benti hann á ýmsar framfarir og
sagði frá nýjungum, er hann hafði séð
annars staðar, en dvöl hans var svo stutt,
að ekki er von, að hér sjáist mörg spor
eftir hann.
Það má áreiðanlega með nokkrum sanni
segja, að Matthías hafi verið útvörður Is-
lands margvíslega á þessum sviðum, þar
sem áhugi hans og afstaða hefur ávallt
mótast af hag og heiðri Islands, án alls
tillits til eigin hagsmuna og upphefðar.
Slíka menn þurfum við að eiga sem við-
ast, heima og lieiman. Vegna alls þessa,
vill AKRANES færa hinum áttræða, á-
gæta syni íslands innilegar þakkir og
hamingjuóskir.
ÞJÓÐARÞROSKI —
FAGURT FORDÆMI.
Flokksþing brezku Verklýðsfélaganna
hefur nýlega verið haldið í Bretlandi. Hef-
ur afgreiðsla mála á þingi þessu vakið
heimsathygli, sérstaklega í sambandi við
launamál og endurvígbúnað. Það er ekki
i fyrsta sinn, sem brezku verklýðsfélög-
in hafa sýnt manndóm, heilbrigðan þjóðar-
metnað og hina sönnu ættjarðarást. Þraut-
ir og þrengingar stríðsáranna, og hin erf-
iðu ár eftir stríðið hafa alls ekki raskað
ró þeirra og réttu mati á viðhorfum dags-
ins, sem auðvitað ræður mestu um giftu
a konrandi tímum. Þeir láta angurgapa
glepja sér sýn, þegar heiður og hagsæld a'l-
þjóðar er í veði. Þrátt fyrir allt, sem í
milli ber, standa þeir þá svo að segja sem
einn maður með andstæðingum sínum.
Þetta getur ekki átt sér stað, nema með
þjóð, sem stendur á háu þroskastigi, er starf
söm, trúuð, og innra með býr óvenjuleg
ábyrgðartilfinning. Þjóð, sem hefur oft
og mörgum sinnum gengið undir próf í
erfiðum reynsluskóla lífsins.
Slíkar þjóðir eru fullreyndar, og þeim
óhætt hvað sem yfir dynur, þær skjóta
sér ekki undan erfiðleikunum, þótt þess
væri einhver kostur, heldur ganga þær
beint og óhikað móti þeim, til þess með
sameiginlegu átaki að draga úr óþægind-
um, eða sigrast á hættunni. Bretar ganga
nú hiklaust og óttalaust sameinaðir gegn
aðsteðjandi hættum, og láta hvorki innlend
eða erlend annarleg sjónarmið hrekja sig
þar af réttri braut.
Væri hægt að vænta sliks metnaðar
ög þroska hjá hinni íslenzku þjóð? Stönd-
um við ekki einnig á vegamótum í ýms-
um efnum, þar sem okkur er vandi á
höndum og á miklu veltur, hvernig við
snúumst við? Það mun sjálfsagt einhver
hneykslast á því, ef sagt væri, að íslend-
ingar séu nú — þrátt fyrir allt — miklu
betur settir en Bretar, miklu ríkari en
þeir og miklu minni vandi á höndum að
leysa sín vandræði. Þó er þetta í raun og
sannleika svo, en okkur vantar, ef til vill,
helzt það sem er dýrmætasta eign Breta
„þegar bíður þjóðarsómi, þá á Bretland
eina sál.“ Ef slikt væri hægt að segja um
íslendinga, hyrfu allir erfiðleikar sem
dögg fyrir sól.
Hyllum Breta og tökum okkur þá til
fyrir mjmdar í þessum efnum.
91