Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1878, Page 58

Gamaliel. Hann ofsókti þá harðlefía kristna menn, og var send-
ur til Damaskusborgar í þeim erindum, en á leiðinni snerist
hann til trúarinnar á Krist. Hann var þá skírður og nafni
hans breytt og kallaður Paulus, þar sem hann áður hét Saul-
us. Atburður sá, sem kom honum til að breyta trú sinni, er
sagður í Postulanna gjörníngabók 9. kapítula. Upp frá því var
hann hinn ákafasti boðari kristinnar trúar, fór víða og stofnaði
söfnuði og ritaði bréf til þeirra, sem eru meðal bóka Nýja
testamentisins, því hann var tekinn í röð postulanna, þó hann
hefði aídrei verið lærisveinn Krists sjálfs. Af Páli postula eru
ritaðar miklar sögur á íslenzku, bæði í Postula sögum og svo
sérstaklega, og eru margar þeirra fornar og merkiíegar. Þær
eru seinast gefnar út á prent af Unger, prófessori í Kristíaníu
í Noregi, 1874. — Það heíir verið trú f Noregi, að Páll sá,
sem Pálsmessa hefir dregið nafn af, hafi verið annar en post-
ulinn, kappi mikill og mesti bogmaður, hafa þeir því á rím-
stöfum sínum rist það boga, sem þessi messudagur er settur,
og kallað þar »Pál skyttara«, eða Pál með bogann, sem háði
bardaga framan af deginum, en hélt síðara hluta dagsins helg-
an. Eptir sögunum var Páll postuli hálshöggvinn með sverði,
og því hefir mynd hans, eptir Thorvaldsen, sverð til einkennis;
það getur og táknað hans hvössu mælskulist og málsnild.
Píslarvætti hans er talið hafa orðið á árinu 66 eptir Krists
fæðíng.
Februarius er í almanaki Guðbrands biskups kallaður
Föstugángsmánuður. Hann var hjá Rómverjum upphaflega
seinasti mánuður ársins, en síðar hinn annar í röðinni, og dró
nafn af hreinsunar eða friðþægingar fórnum, sem hétu februa,
og voru einkanlegá bornar fram í þessum mánuði,
1. dagur Februars ber nafnið Brigida. Hún er sagt að
hafi verið heilög^ mær á Irlandi á fimtu eða sjöttu öld. Nafnið
Brigida varð á íslandi Brí et eða Bríget, og hafa stöku konur
borið það nafn. Svipað er nafnið Birgitta, sem einnig er til,
og er orðið frægast af Birgittu hinni helgu. Hún lifði í Sví-
þjóð á fjórtándu öld, og hefir eptirlátið sér spádómsoók og fleiri
rit, sem voru haldin heilög og menn höfðu almennt trú á.
Hún sjálf var tekin í helgra manna tölu 7. Okt. 1391.
2. Februar hefir nafnið kyndilmessa, eða hreinsunar-
hátíð Maríu, því þann dag átti María að hafa haldið hreins-
unarhátíð sfna, 40 dögum eptir fæðíngu Krists. Eiginlega er
nafnið Kyndilmessa komið af missa candelarum, eða kertamessa,
af því þá voru vígð kertaljósin, sem átti að hafa til kirkjunnar
árið um kríng. Kyndilmessuhátíð var skipuð af Justinianus
keisara 524, en þá var pestnæmur sjúkdómur í Miklagarði, og
treystu menn því, að Maria mundi eyða pestinni. Sergius páfi
skipaði sfðan (690), að vfgja skyldi á kyndilmessu öll þau kerti
sem ætluð væri til kirkjunnar á árir u. í Róm vígir páfinn
sjálfur kertin og stökkvir á þau vígðu vatni og fær síðan kar-
dínálum til að bera þau um kirkjuna og um göturnar. Sá sið-
(56)