Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1898, Page 23

nr nú sýnum á íslandi, enda þótt hún sje lengst austur frá sól
22. September og skíni með mestum Ijóma 27. Október. JTyrst
optir að hún 1. December er farin fram hjá sólinni, fer hún að
koma í ljós á morgunhimninum, og við árslok kemur hún upp 4
stundum fyrir sólaruppkomu.
Mars sjest ekki fyrri helming ársins af því hann þá kemur
upp litlu fyrir sólarupprás. I miðjnm Júlí kemur hann upp kl. 11
e. m., seinast í Agúst kl. 9, í miðjum Október kl. 8 og við árs-
lok kl. 4 c. m. Mars, sem er rauðleitur að lit, er frá ársbyrjun
fram í miðjan December á ferð austnr á við. 1. Agúst gengur
hann 5° fyrir norðan aðalstjörnuna í Ux.amerki (Uxaaugað, Alde-
baran), sem einnig er rauðleit að sjá, og 23. Agúst 2° fyrir norð-
an hægra horn Uxans (£ tauri). Skömmu seinna gengur hann inu
í Tvíbura, og fer 6. og 9. September fram hjá stjörnunum Eta og
Mý(jj ogfi geminorum), 1° fyrir norðan þær, 2. Október 1° fyrir norð-
anstjörnunaDelta(ðgeminorum) ogímiðjum Októbernokkrummæli-
stigum fyrir sunnan sðalstjörnur Tvíburanna, Kastor og Pollux.
Eptir þetta gengur hann inn í Krabbamerki, fer 17. Nóvember
rjett fyrir norðan stjörnuþyrpinguna Jötuna (Præsepe) og 20. Nóv-
ember mitt á milli stjarnanna Gamma og Delta í Krabbannm (y
og S cancri). 1 miðjum Deeember er hann kominn nokkur mæli-
stig austur fyrir stjörnur þessar, en snýr þá við og gengur 29.
Dec. fram hjá Gamma, rjett fyrir norðan hana. Mars nálægist jörð-
ina allt árið og verður þessvegna því skærari sem á árið líður;
við byrjun árs er fjarlægð hans frá jörðu 48 miil., við árslokin
13i mill. mílna. Minnstu fjarlægð við jörðina, 13 mill. mílna,
hefur hann ekki fyr en í miðjum Janúar 1899.
Júpiter kemur upp um miðnætti við byrjun árs, en síðan
fyr, þangað til hann 25. Marts er gagnvart sól, á lopti alla nótt-
ina og í hádegisstað um miðnætti, 25 0 j'flr sjóndeildarhring í
Reykjavík. Seinast í Apríl er hann í hádegisstað kl. 10 á kveldin,
seinast í Júni gengur hann undir um miðnætti og nú hverfur hann
þangað til hann, eptir að hafa gengið bak við sólina 13. Október,
fer að koma í Ijós á morgunhimninum, og kemur þar upp kl. 6 í
byrjun Nóvembermánaðar, við árslokin kl. 3j-. Júpíter heldur sig
allt árið nð heita má í Meyjarmerki; frá því seinast í Janúar til
loka Maímánaðar er hann á vesturferð, annars á hreifingu austur
á við í merki þessu ; fyrst við árslokin gengur hann inn í Vogar-
merki. 1. Janúar og 19.Eebrúar gengur hann nokkru fyrir sunnan
stjörnuna Gamma í Meyjarmerki (y virginis), 11. Apríl rjett fyrir
norðan stjörnuna Eta [r] virginis). í Nóvember og December er
hann spottakorn fyrir austan aðalstjörnu Meyjarmerkis (Axið, Spica),
sem hann þá fjarlægist.
Satúrnus er allt árið svo lágt á lopti, að hann ekki kemst
nema 5° til 6° yfir sjóndeildarhring Keykjavíkur, þegar hann er
hæst á lopti í suðri, og er því ekki fyrir ofan sjóndeildarhring
nema sem svarar tveimur tímum fyrir og eptir. Hann er í hádegis-
stað í miðjum Janúar um dagmál, í miðjum Marts einni stundu