Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1898, Page 39

eins ber það vott um djúpsetta dómgreind og skilning á
sambandi viðbnrðanna, og lærdómur böfundarins og fróð-
leikur í fornritum vorum er svo mikill, að mestu fuiðu
gegnir.
Hingað til hafði Maurer að eins fengist við fornöld
Islands og Norðurlanda, enn nú fer hann einnig að snúa
sjer að nútiðinni. Arið 1855 samdi danskur lögfræðingur
og prófessor við Kaupmannahafnar háskóla J. E. Larsen rit
»Um stöðu Islands í rikinu að lögum, eins og hún hefur verið
hingað til«, og var það gefið lít sem háskólaboðsrit 1855
og síðan þitt á islensku. Höfundur þessa rits reinir að
sanna, að Ísland sje firir löngu innlimað konungsríkinu og
geti því ekki átt tilkall til sjerstakra landsrjettinda. Móti
þessu skriíaði Jón Sigurðsson hina ágætu ritgjörð sina »Um
landsrjettindi lslands«, sem kom út> á dönsku 1855 og var
siðan þídd á íslensku í Níjum Fjelagsritum 1856, og hrekur
hann þar með rökum skoðun Larsens. Jón Sigurðsson von-
aðist eftir, að einhverjir af bræðrum vorum í Noregi, Sví-
þjóð eða Danmörku sjálfri mundu verða til að stiðja mál-
stað vorn á móti Larsen, enn ekkert liðsirði kom úr þeirri
átt. Aftur á móti kom hjálpin þaðan, sem sist varði, frá
Þiskalandi. Þar ritaði Maurer mjög fróðlega grein móti
kenningum Larsens í Augsborgarblaðið ’AUgemeine zeitung1
(í okt. 1856), og var sú grein síðan íslenskuð í Níjum fje-
lagsritum 1857. Upp frá þessu var Maurer altaf brjóst vort
og skjöldur á Þiskalandi i stjórnarbaráttunni, og hafði það
eigi litla þíðingu firir Jón Sigurðsson að eiga þar svo góð-
an hauk í horni. I Sybels Historisehe Zeitschrift 1. og 2.
b. 1859—1830 rekur Maurer sögu stjórnardeilunnar, og er það
hið greinilegasta og besta ifirlit, sem til er ifir stjórnarbarátt-
una fram að 1859 (þítt á íslensku í Nijum Ejelagsritum
1859). Arið 1870 tók Maurer enn á ní málstað vorn í all-
langri grein (»Island und J)anemark«) i Augsborgarblaðinu
’Allgemeine zeitung' (þíddri í Níjum Fjelagsritum 1870 á
140.—180. bls.), og rekur sögu stjórnardeilunnar fram að
1870.
Arið 1857 fór Maurer til Kaupmannahafnar og dvaldi
þar um hríð. Komst hann þá first í nánari kinni við Jón
(27)